Перайсці да зместу

Іржа грушы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Іржа грушы — грыбковае захворванне  (польск.) грушы, таксама вядомае як іржа грушы і ядлоўца, якое адносіцца да групы захворванняў, званых іржамі  (польск.), і выклікаецца гімнаспарангій казацкаядлоўцавы (Gymnosporangium sabinae).

Узнікненне і шкоднасць

[правіць | правіць зыходнік]

З часам захворванне становіцца ўсё больш распаўсюджаным, галоўным чынам у хатніх садах і надзелах. Магчыма, гэта звязана з тым, што другім гаспадаром грыбка з’яўляецца Juniperus sabina, які часта вырошчваецца ў хатніх пасадках як дэкаратыўная расліна. Хвароба рэдка сустракаецца на плантацыях груш і мае мала эканамічнага значэння.

Вясной на верхнім баку лісця грушы з’яўляюцца ярка-аранжавыя альбо чырванаватыя плямы з чорнымі плямамі. Гэта спермагоніі  (польск.) грыба. З часам плямы цямнеюць, і на ніжнім баку ліста пад плямамі з канічнымі эцыдыямі  (польск.) з’яўляюцца прыпухласці дыяметрам да 1 мм і вышынёй да 3 мм. Эцыі звычайна ўтвараюць скапленні, часта ў выглядзе кольцаў. Спелыя эцыдыі трэскаюцца падоўжна і з іх выходзяць эцыяспоры  (польск.). Умовай іх далейшага развіцця з’яўляецца тое, што яны трапляюць на лісце ядлоўца, які з’яўляецца прамежкавым гаспадаром. Увесну, на другі год пасля каланізацыі ядлоўца, на ім утвараецца жоўтая тэлія  (польск.). У іх утвараюцца тэліяспоры  (польск.), якія пасля выхаду з тэліі прарастаюць, утвараючы базідыі. Базідыяспоры, якія ўтвараюцца на базідыях, якія перадаюцца ветрам, паражаюць дрэвы груш.

Сімптомы іржы грушы з’яўляюцца значна радзей, чым на лісці, таксама на хвосціках, парастках і пладах у выглядзе прыпаднятых і цвёрдых аранжавых плям. Заражаныя плады звычайна падаюць на зямлю, а тыя, што застаюцца на дрэве, не прыдатныя да ўжывання[1].

Плямы на лісці
Ацёк на ніжнім баку ліста пад плямамі
Эцыдыі на прыпухласці
Этыялагічныя прыкметы на ядлоўцы

Прадухіліць хваробу можна, выдаліўшы кусты Juniperus sabina альбо замяніўшы іх іншымі відамі ядлоўца. Аднак гэта не заўсёды эфектыўна — споры гэтага паразіта могуць пераносіцца ветрам да некалькіх сотняў метраў. Больш эфектыўны метад — выкарыстанне для пасадкі сартоў груш, устойлівых альбо не вельмі адчувальных да іржы грушы[1].

З хваробай эфектыўна змагаюцца фунгіцыды[2].

Зноскі

  1. а б poradnikogrodniczy.pl.
  2. Grabowski Marek. Choroby drzew owocowych. — Kraków: Wyd. Plantpress, 1999. — ISBN 83-85982-28-0.