Азіяцкі экстрым

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Азіяцкі экстрым (англ.: Asia Extreme) — жанр кінематографа, які ўзнік у Паўднёва-Усходняй Азіі ў канцы 1990-х гадоў, які адрозніваецца хуткім і гладкім мантажом у стылі MTV, падвышанай сентыментальнасцю і ўсёахопнай гратэскнасцю аж да адчування сюррэальнасці таго, што адбываецца, часта з экстрэмальным гвалтам і псіхічна нездаровымі галоўнымі героямі[1]. Тэрмін быў прыдуманы англійскім дыстрыбутарам Metro Tartan[en] у 2001[2] годзе для серыі DVD-дыскаў з падобнымі фільмамі, а затым замацаваўся як назва жанру[1].

Агляд жанру[правіць | правіць зыходнік]

Класічнымі ўзорамі азіяцкага экстрыму лічацца фільмы японскага рэжысёра Такасі Міікэ, напрыклад, «Кінапроба» (1999), а таксама «Трылогія аб помсце» паўднёвакарэйскага рэжысёра Пак Чхан Ука (2002-2004), «Востраў» паўднёвакарэйскага рэжысёра Кім Кі Дука (2000) і дылогія «Каралеўская бітва» японскага рэжысёра Кіндзі Фукасаку (2000-2003).

Чхве і Вада-Марчыяна адзначаюць, што гэта вылучэнне ўяўляе сабой першапачаткова не жанр вытворчасці фільмаў, а жанр іх маркетынгу, падобна «баевіку». Аднак адваротны ўплыў тэрміна на кінематограф Паўднёва-Усходняй Азіі аказаўся значным і фактычна прывяло да яго пераходу ў ролю своеасаблівага ўзору, прытрымліванне, інтэрпрэтацыі або спрэчка з якой вызначаюць аблічча многіх фільмаў, напоўненых ілюзіямі і упісаных у кантэкст агульнага развіцця мясцовага кіно[3]. Маскоўскі міжнародны кінафестываль некалькі разоў меў у сваёй праграме падраздзяленне «Азіяцкі экстрым».

Акрамя таго, папулярнасць гэтых фільмаў звязваюць з немэйнстрымным адносна еўрапейскага і амерыканскага кінематографа разглядам і развіццём у іх тэм сэксу, «расчлянёнкі» (англ.: gore) і гвалту. Маладзёжная амерыканская аўдыторыя прыцягваецца гэтым падобна да таго, як гэта прывяло да папулярнасці свабодных замежных фільмаў у Амерыцы 1960-х гадоў, задушанай цэнзурнымі абмежаваннямі[3].

Олівер Дз'ю сцвярджае, што здабыццё серыяй культавага статуса сярод прыхільнікаў артхауса Вялікабрытаніі звязана з маргінальнасць гэтых фільмаў: яны не толькі не з'яўляюцца англамоўнымі, але таксама і адносяцца да занядбоўных «нізкіх» жанрах, такім як гангстарскі баявік або фільм жахаў, а ў дадатак перапоўненыя эксцэсамі сэксуальнага і гвалтоўнага характару. Маргінальнасць гэтых фільмаў цэніцца не сама па сабе ці як крыніца для шчыпання нерваў, а як спосаб выйсці за межы традыцыйных формаў апавядання і этыкі[4]. Такім чынам, маркетынгавая стратэгія прасоўвання серыі абапіралася на існуючую ў англамоўнай асяроддзі асацыяцыю паміж неангламоўнымі фільмамі і экзотыкай экранных празмернасцяў, якая планамерна перабольшваецца пракатчыкамі па параўнанні з рэальнай распаўсюджанасцю і папулярнасцю падобных фільмаў у Азіі[4]. Ён адзначае, што дзякуючы гэтай серыі ўмацавалася і пацвердзілася няправільнае, але якое існуе ў свядомасці еўрапейцаў ўяўленне аб японцах як «каралях фрыкаў-вычварэнцаў» (англ.: world-class perversion freaks).[4].

Гісторыя брэнда[правіць | правіць зыходнік]

Ідэя аб выпуску серыі азіяцкіх фільмаў пад такой назвай прыйшла ў галаву ўладальніку Metro Tartan Хэмішу Макалпіну (англ.: Hamish McAlpine) ў 1999 годзе. Неяк у выхадныя ён прагледзеў японскія фільмы «Званок» і «Кінапроба», і застаўся глыбока ўражаны. Калі праз некаторы час ён убачыў тайскі «Небяспечны Бангкок» і паўднёвакарэйскі «няма Дзе схавацца[en]», ён зразумеў, што ў Паўднёва-Усходняй Азіі ёсць цэлы паток такіх «цудоўных фільмаў» (англ.: brilliant films), і вырашыў раскрыць яго заходняй аўдыторыі[5].

З гэтай мэтай у 2001 годзе была запушчана серыя Tartan Asia Extreme, якая хутка стала значнай падзеяй ў распаўсюджванні і папулярызацыі кінематографа Паўднёва-Усходняй Азіі на Захадзе[5]. У выніку гэты жанр увайшоў у мэйнстрым сусветнай кінадыстрыбуцыі, хутка перайшоўшы ад катэгорыі аматараў рэдкасцяў да ахопу знатакоў артхауса[6]. Па выразе Макалпіна, кампанія знайшла залатую жылу, наступны прарыў (англ.: next big thing) у кінематографе, першапачаткова дамінуючы на гэтым рынку[6].

Зноскі

  1. а б Choi, Wada-Marciano 2009, p. 5.
  2. Shin 2009, p. 85.
  3. а б Choi, Wada-Marciano 2009, p. 6.
  4. а б в Oliver Dew ‘Asia Extreme’: Japanese cinema and British hype(англ.). — New Cinemas: Journal of Contemporary Film, 2007. — Т. 5. — № 1. — С. 53—73. — DOI:10.1386/ncin.5.1.53/1
  5. а б Shin 2009, p. 85—86.
  6. а б Shin 2009, p. 86.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]