Перайсці да зместу

Асіміляцыя талышоў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Асіміляцыя талышоў[1] — сацыяльна-культурны працэс, падчас якога талышы перастаюць ідэнтыфікаваць сябе як частку талышскай этнічнай, культурнай супольнасці. Асіміляцыя працякае праз ідэнтыфікацыю з культурай, рэлігіяй, нацыянальнымі ці палітычнымі ідэаламі асімілюючага асяроддзя або праз змешаныя шлюбы.

Асіміляцыя[правіць | правіць зыходнік]

Уплыў этнічных працэсаў, перш за ўсё працэсу натуральнай асіміляцыі, на змену этнічнага складу насельніцтва было яшчэ больш значным, чым у папярэдні перыяд. Асіміляцыя азербайджанцамі народаў шахдагскай групы, татаў, талышоў і інш. садзейнічала павышэнню абсалютнай колькасці азербайджанцаў і іх долю ва ўсім насельніцтве рэспублікі. Так, талышы ў перапісе 1959 г. і па наступных перапісах назвалі роднай мовай азербайджанскую, а сябе азербайджанцамі. Аднак частка талышоў працягвала лічыць сваёй роднай мовай талышскую.[2] Паводле перапісу 1897 года, у Расійскай імперыі пражывала 35219 талышоў[3], а па дадзеных перапісу 1926 года ў Азербайджанскай ССР налічвалася 77039 талышоў. З 1959 па 1989 год талышы не ўключаліся ў якія-небудзь перапісы ў якасці асобнай этнічнай групы, але лічыліся часткай азербайджанцаў, гэта значыць цюркамі[4], хоць талышы гавораць на іранскай мове. У 1999 годзе азербайджанскі ўрад заявіў, што ў Азербайджане налічваецца толькі 76 800 талышоў, але гэта лічыцца ніжэй за фактычную колькасць, улічваючы праблемы з рэгістрацыяй у якасці талышоў. Некаторыя сцвярджаюць, што колькасць талышаў, якія насяляюць паўднёвыя рэгіёны Азербайджана, — 500 000. Паводле Талышскага культурнага цэнтра ў Ленкарані, у Масале талышоў 60 %, у Ленкарані толькі 2 вёскі з'яўляюцца цюркскімі, Астара цалкам талышская, у Лерыцы гэтак жа цюркскімі з'яўляюцца толькі . Атрыманне дакладных статыстычных даных абцяжарана з-за адсутнасці дакладных крыніц, змешаных шлюбаў і падзення ведання талышскай мовы. Хаця талышы прыгнечаны галечай, беспрацоўем, адсутнасцю базавай інфраструктуры, такой як электрычнасць, у іх высокі ўзровень нараджальнасці, і, такім чынам, іх доля ў азербайджанскім насельніцтве будзе расці. Гэтыя праблемы, аб'яднаныя са страхам перад рэпрэсіямі і ўяўленнямі аб змове талышоў з Арменіяй, шмат у чым сцвярджаюць талышоў у іх этнічнай ідэнтычнасці і нацыяналізме.[5]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Minahan, James . Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World A-Z [4 Volumes]
  2. СОВЕТСКАЯ ЭТНОГРАФИЯ • №5-1982 / Соболь Н. С.. — Москва: Наука, 1982. — С. 67—68. — 178 с.
  3. Талышинцы / Энциклопедия Брокгауза и Эфрона
  4. Жирохов М.А. Меч и огонь Карабаха. Хроники незнаменитой войны. 1988-1994. — Москва: ЗАО Издательство Центрполиграф, 2012. — С. 126—127. — 283 с. — ISBN 9785227032270.
  5. Hema Kotecha. Islamic and Ethnic Identities in Azerbaijan: Emerging trends and tensions