Прагляд зыходнага тэксту старонкі Вялікі пантыфік

[[Выява:August Pio-Clementino Inv259.jpg|thumb|Статуя Аўгуста, які прыносіць ахвяру (у вобразе вялікага пантыфіка), Рым, Музей Піа-Клеменціна]]
'''Вялікі пантыфік''' ({{lang-la|Pontifex maximus}}) — вышэйшая пасада ў сістэме [[Старажытны Рым|старажытнарымскага]] рэспубліканскага жрэцтва. Была створана царом [[Нума Пампілій|Нумай Пампіліям]] ў канцы VIII стагоддзя да н. э.

Пасада вялікага пантыфіка займалася пажыццёва. Пасля смерці вялікага пантыфіка жрэцтва выбірала часовага вялікага пантыфіка, а наступны сталы вялікі пантыфік вызначаўся на выбарах. Пасада лічылася ганаровай, хаця і мела шмат абмежаванняў: напрыклад, вялікі пантыфік не меў права датыкацца да трупаў, ажаніцца ў другі раз, пакідаць Італію. Актавіян і пазнейшыя рымскія імператары атрымлівалі пасаду вялікага пантыфіка, і хутка пасада страціла прэстыжнасць. У 382 н. э. імператары адмовіліся ад «паганскага» тытула. Сёння тытул вялікага пантыфіка з'яўляецца адным з тытулаў рымскіх пап.

== Спіс вялікіх пантыфікаў ==
{| class="wikitable"
|-
! Імя
! Пачатак
! Заканчэнне
|-
| [[Нума Пампілій]]
| ~712 да н. э.
| ~672 да н. э.
|-
| colspan ="3"|Невядома
|-
| [[Гай Папірый]]
| 509 да н. э.
| ?
|-
| colspan ="3"|Невядома
|-
| [[Квінт Фурый]]
| ~460 да н. э.
| ~440 да н. э.
|-
| [[Аўл Карнелій Кос]]
| 431 да н. э.
| 420 да н. э.
|-
| [[Марк Фолій]]
| 420 да н. э.
| 397 да н. э.
|-
| [[Спурый Мінуцый Аўгурын]]
| 397 да н. э.
| 390 да н. э.
|-
| [[Марк Фабій Вібулан]]
| 390 да н. э.
| ?
|-
| colspan ="3"|Невядома
|-
| [[Публій Карнелій Калуса]]
| 332 да н. э.
| ?
|-
| colspan ="3"|Невядома
|-
| [[Карнелій Барбат]]
| 304 да н. э.
| ?
|-
| colspan ="3"|Невядома
|-
| [[Тыберый Карунканій]]
| 254 да н. э.
| 243 да н. э.
|-
| [[Луцый Цэцылій Метэл]]
| 243 да н. э.
| 221 да н. э.
|-
| [[Луцый Карнелій Лентул Каўдзін]]
| ~221 да н. э.
| 213 да н. э.
|-
| [[Публій Ліцыній Крас]]
| 212 да н. э.
| 183 да н. э.
|-
| [[Гай Сервілій Гемін]]
| 183 да н. э.
| 180 да н. э.
|-
| [[Марк Эмілій Лепід (консул 187 года да н.э.)|Марк Эмілій Лепід]]
| 180 да н. э.
| 152 да н. э.
|-
| [[Публій Карнелій Сцыпіён Назіка Коркул]]
| 150 да н. э.
| 141 да н. э.
|-
| [[Публій Карнелій Сцыпіён Назіка Серапіён]]
| 141 да н. э.
| 132 да н. э.
|-
| [[Публій Ліцыній Крас Муцыян]]
| 132 да н. э.
| 130 да н. э.
|-
| [[Публій Муцый Сцэвола]]
| 130 да н. э.
| 115 да н. э.
|-
| [[Луцый Цэцылій Метэл Далмацік]]
| 114 да н. э.
| 103 да н. э.
|-
| [[Гней Даміцый Агенабарб]]
| 103 да н. э.
| 89 да н. э.
|-
| [[Квінт Муцый Сцэвола]]
| 89 да н. э.
| 81 да н. э.
|-
| [[Квінт Цэцылій Метэл Пій]]
| 81 да н. э.
| 63 да н. э.
|-
| [[Гай Юлій Цэзар]]
| 63 да н. э.
| 44 да н. э.
|-
| [[Марк Эмілій Лепід (трыумвір)|Марк Эмілій Лепід]]
| 44 да н. э.
| 13 да н. э.
|-
| [[Актавіян]]
| 12 да н. э.
| 27 н. э.
|}

== Літаратура ==
* Боровков П. Образ верховного понтифика у Валерия Максима // Исседон: альманах по древней истории и культуре. Екатеринбург: УрГУ, 2007. Т. IV. ISSN 1683-7037 {{ref-ru}}
* Кофанов Л. Л. Роль жреческих коллегий в архаическом Риме и раз-витие жреческого права // Жреческие коллегии в Раннем Риме. М., 2001. {{ref-ru}}
* [http://slovari.yandex.ru/dict/lubker/article/1/lub-1217.htm Великий понтифик // Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2007.]{{Недаступная спасылка}} {{ref-ru}}
* Сморчков А. М. Коллегия понтификов // Жреческие коллегии в Раннем Риме. М., 2001. {{ref-ru}}
* Сморчков А. М. Понтифики и собрания граждан (contiones, concilia, comitia) в эпоху римской республики // ВДИ. 2007. № 3. {{ref-ru}}

{{commonscat|Pontifex maximus}}

{{Магістратуры, пасады і тытулы ў Старажытным Рыме}}
{{Рымская Міфалогія}}

[[Катэгорыя:Вялікія пантыфікі|*]]
[[Катэгорыя:Папскія тытулы]]