Габдула Тукай

Габдула Тукай
татар.: عبد الله توقای
Род дзейнасці	паэт, пісьменнік, літаратурны крытык, перакладчык, публіцыст, грамадскі дзеяч
Дата нараджэння	14 (26) красавіка 1886
Месца нараджэння	Кашлауч[d], Olı Mäñgär parish[d], Казанскі павет[d], Казанская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	2 (15) красавіка 1913 (26 гадоў)
Месца смерці	Klyachkin clinics[d], 1st police district of Kazan[d], Казань, Казанскі павет[d], Казанская губерня, Расійская імперыя
Месца пахавання	Yaña Bistä cemetery[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Веравызнанне	іслам
Маці	Q117020947?
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Габдула Тукай (па-татарску: Габдулла Тукай, 14 [26] красавіка 1886, вёска Кашлаўч, Больш-Менгерская воласць, Казанскі павет, Казанская губерня — 2 [15] красавіка 1913, Казань) — татарскі народны паэт, літаратурны крытык, публіцыст, грамадскі дзеяч і перакладчык.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і мулы. Рана асірацеў, выхоўваўся сваякамі. У 1895 годзе пераехаў ва Уральск, вучыўся ў медрэсэ. Выступаў у прэсе з эсэ, фельетонамі. З 1907 года ў Казані, зблізіўся з рэвалюцыйнымі гурткамі; разам з Г. Камалам выдаваў сатырычныя часопісы [у тым ліку «Яшэн» («Маланка»), 1908—1909].

Як паэт дэбютаваў у 1902 годзе ў рэчышчы традыцыйнай усходняй паэтыкі; пад уплывам рускай літаратуры перайшоў да сілабічнага вершаскладання і значна пашырыў дыяпазон паэтычных тэм (сацыяльная несправядлівасць, эканамічныя праблемы, каханне, адзінота). Рэалістычная па духу творчасць Тукая, аднаго з заснавальнікаў новай татарскай літаратуры і сучаснай татарскай літаратурнай мовы, прасякнута пафасам абнаўлення і асветы. Шырокую папулярнасць набыла сатырычная паэма «Сянны базар, ці Новы Кісекбаш» (1908), а таксама створаная па матывах татарскага фальклору паэма «Шурале» («Лясун», 1907; балет Ф. З. Яруліна, пастаўлены ў 1945 у Татарскім тэатры балета ў Казані; мультфільм 1987).