Лахор

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Горад Лахор)
Горад
Лахор
урду: لاہور
англ.: Lahore
панджаб.: لہور
Краіна
Каардынаты
Першая згадка
Плошча
1172 км²
Вышыня цэнтра
217 ± 1 м
Насельніцтва
7 129 629[1] чалавек (2010)
Часавы пояс
Тэлефонны код
042
Паштовыя індэксы
54000
Афіцыйны сайт
Лахор на карце Пакістана
Лахор (Пакістан)
Лахор
Лахор (Пакістан)
Лахор

Лахо́р (урду: لاہور, англ.: Lahore, панджаб.: لہور) — другі па велічыні горад Пакістана. На левым беразе р. Раві. Адміністрацыйны цэнтр правінцыі Пенджаб.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Горад узнік у I стагоддзі. У 1099—1114 і 1153—1886 гадах быў сталіцай дзяржавы Газневідаў. Пры дэлійскіх султанах і Вялікіх Маголах — цэнтр Пенджабскага намесніцтва; часта быў часовай рэзідэнцыяй Вялікіх Маголаў, у 1799—1849 гадах — сталіца Сікхскай дзяржавы. У перыяд англійскага панавання (1849—1947) — цэнтр Лахорскай вобласці і аднайменнай акругі Брытанскай Індыі. Пасля ўтварэння Пакістана Лахор у 1947—1955 гадах адміністрацыйны цэнтр правінцыі Пенджаб, у 1955—1970 — вобласці Лахор і правінцыі Заходні Пакістан, з ліпеня 1970 года — адміністрацыйны цэнтр правінцыі Пенджаб.

Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]

Станам на 2008 год, па парытэце пакупніцкай здольнасці валавы ўнутраны прадукт горада ацэньваўся ў 40 мільярдаў долараў ЗША пры чаканых сярэдніх тэмпах росту 5,6 %. Знаходзіцца на адным узроўні з эканамічным цэнтрам Пакістана Карачы, Лахор мае эканоміку роўную 51 % ад аб’ёмаў эканомікі Карачы.[2] Паводле ацэнак, уклад Лахора ў нацыянальную эканоміку складае 11,5 %, а ў эканоміку правінцыі Пенджаб — 19 %.

Будынак Lahore Expo

Лахор — буйная прамысловая агламерацыя, якая налічвае каля 9000 прамысловых аб’ектаў. Лахор у першыя дзесяцігоддзі XXI ст. пераходзіць ад апрацоўчай прамысловасці да сферы паслуг. Каля 42 % яго рабочай сілы працуе ў сферы фінансаў, банкаўскай справы, нерухомасці, грамадскіх, культурных і сацыяльных паслуг. Горад з’яўляецца найбуйнейшым у Пакістане цэнтрам вытворчасці праграмнага забеспячэння і абсталявання, і тут расце індустрыя зборкі камп’ютараў. Лахор заўсёды быў цэнтрам выдавецкай справы, 80 % кніг Пакістана выдаюцца ў Лахоры, і гэта найбуйнейшы цэнтр літаратурнай, адукацыйнай і культурнай дзейнасці Пакістана[3].

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Паводле перапісу 2017 года, насельніцтва Лахора складала 11 126 285 чалавек[4], і за амаль 20 год яно вырасла амаль на палову (у 1998 годзе насельніцтва горада складала 6 318 745 чалавек). Лахор — другі буйнейшых горад Пакістана (пасля Карачы) і 26 у свеце.

Год Насельніцтва (чал.)
1891 159.947
1931 400.075
1972 2.198.890
1981 2.988.486
1998 5.209.088
2017 11.126.285

94 % насельніцтва складаюць мусульмане, 5,8 % — хрысціяне; доля паслядоўнікаў іншых рэлігій вельмі малая. Частка хрысціян жыве на тэрыторыі хрысціянскага квартала Ёханабада.

Мова[правіць | правіць зыходнік]

Пенджаб — родная мова правінцыі і найбольш распаўсюджаным мовай у Лахоры. Пенджаб — асноўны сродак зносін як у горадзе, так і ў прылеглых сельскіх раёнах. Пенджабская мова не мае афіцыйнага статусу ў Лахоры, і некаторыя пенджабскія актывісты патрабуюць прызнання пенджабскай мовы. Англійская мова становіцца ўсё больш папулярнай сярод адукаваных і маладых людзей дзякуючы свайму афіцыйнаму статусу ва ўрадзе і статусу пераважнай мовы для бізнесу. Многія панджабі, якія размаўляюць у Лахоры, вядомыя як панджабі-маджскі дыялект. Паводле перапісу 1998 года, 86,2 % (6 896 000 чалавек) насельніцтва складаюць пенджабцы; 10,2 % ці 816 000 размаўляюць на ўрду, а сарайкі (0,4 %) налічваюць каля 32 000 чалавек.

Транспарт[правіць | правіць зыходнік]

Асноўная сістэма грамадскага транспарту Лахора знаходзіцца ў падпарадкаванні транспартнай кампаніі Лахора (LTC) і ўпраўлення грамадскага транспарту Пенджаба (PMTA). Аснова яго сеткі грамадскага транспарту — метробус Лахора PMTA і аранжавая лінія цягнікоў метро Лахора. LTC і PMT таксама кіруюць шырокай аўтобуснай сеткай, забяспечваючы аўтобусную сувязь з многімі часткамі горада. Аранжавая лінія метро цягнецца на 27,1 км вакол горада і працуе з хуткасцю 80 км/г.

Таксама па горадзе курсуюць маламесныя маршрутныя фургоны-аўтобусы, рыкшы і мота-рыкшы, таксі (даступны міжнародныя сэрвісы як Uber або Careem).

Чыгунка[правіць | правіць зыходнік]

Станцыя Лахор-Джанкшн служыць галоўнай чыгуначнай станцыяй Лахора і асноўным вузлом для ўсіх службаў Пакістанскіх чыгунак на поўначы Пакістана.

Аэрапорт[правіць | правіць зыходнік]

Аэрапорт імя Алама Ікбала

За 15 км ад цэнтра горада знаходзіцца міжнародны аэрапортам імя Алама Ікбал (Allama Iqbal International Airport). Станам на 2009 год, пасажыраабарот аэрапорта склаў 3 192 904 чалавек, ёсць 3 тэрміналы. Рэйсы ажыццяўляюцца ў большасць буйных гарадоў Азіі і Еўропы, сярод іх Дубай, Абу-Дабі, Маскат, Бангкок, Амстэрдам, Пекін, Токіа, Лондан (Хітраў), Капенгаген, Франкфурт, Эр-Рыяд і іншыя.

Чыгуначны вакзал Лахор-Джанкшн

Адукацыя і культура[правіць | правіць зыходнік]

Славутасці[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Pakistan: largest cities and towns and statistics of their population(недаступная спасылка) World Gazetteer (англ.) (ням.) (фр.) (ісп.)
  2. PricewaterhouseCoopers Media Centre - Emerging market city economies set to rise rapidly in global GDP rankings says PricewaterhouseCoopers LLP. web.archive.org (13 мая 2013). Архівавана з першакрыніцы 10 сакавіка 2012. Праверана 7 лютага 2024.
  3. Wayback Machine. web.archive.org. Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2010. Праверана 7 лютага 2024.
  4. Final Results (Census-2017) | Pakistan Bureau of Statistics. web.archive.org (17 кастрычніка 2021). Архівавана з першакрыніцы 17 кастрычніка 2021. Праверана 11 лютага 2024.