Дакіянізм

Дакіянізм (рум.: Protocronismul, таксама)— румынскі тэрмін, які апісвае тэндэнцыю ідэалізаваць мінулае краіны, абапіраючыся на сумнеўныя дадзеныя і суб'ектыўную інтэрпрэтацыю. Гэты феномен набыў асаблівую папулярнасць падчас рэжыму Нікалае Чаўшэску, але яго карані ў румынскай навуцы сягаюць больш чым стагоддзя таму.

Тэрмін даканізм адносіцца да ўзмацнення дакійскіх і больш ранніх каранёў сучасных румын. Некаторыя даследчыкі і крытыкі пагардліва называюць гэтую з'яву "дакаманіяй" або "дакапатыяй", а часам і "тракаманіяй". Аднак прыхільнікі гэтага руху аддаюць перавагу тэрміну "дакалогія". Тэрмін пратахронізм (ад румынскага слова "protocronism", які паходзіць ад старажытнагрэчаскага слова «першы ў часе»), першапачаткова выкарыстоўваўся для абазначэння меркаванага наватарскага характару румынскай культуры і часам выкарыстоўваецца як сінонім даканізму.

Даканізм імкнецца падкрэсліць значнасць дакійскай спадчыны ў гісторыі Румыніі, сцвярджаючы, што сучасныя румыны з'яўляюцца прамымі нашчадкамі дакійскага народа. У сваёй экстрэмальнай форме даканізм прыпісвае дакійцам ці ранейшым карэнным жыхарам Румыніі вялікія дасягненні ў розных галінах культуры і навукі, што можа быць спрэчным і часта не падмацоўваецца надзейнымі гістарычнымі крыніцамі.

Зноскі

Lucian Boia, Istorie și mit în conștiința românească, Bucharest, Humanitas, 1997
B. P. Hasdeu, Ethymologicum Magnum Romaniae. Dicționarul limbei istorice și poporane a românilor (Pagini alese), Bucharest, Minerva, 1970
(in Romanian) Mircea Martin, "Cultura română între comunism și naționalism" (II), in Revista 22, 44 (660)/XIII, October–November 2002
(in Romanian) Ovidiu Șimonca, "Mircea Eliade și 'căderea în lume'", review of Florin Țurcanu, Mircea Eliade. Le prisonnier de l'histoire, in Observatorul Cultural
Katherine Verdery, National Ideology under Socialism. Identity and Cultural Politics in Ceaușescu's Romania, University of California Press, 1991. ISBN 0-520-20358-5