Перайсці да зместу

Дзмітрый Іванавіч Паўлуцкі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дзмітрый Іванавіч Паўлуцкі
Род дзейнасці падарожнік-даследчык, афіцэр
Дата нараджэння XVIII стагоддзе
Месца нараджэння
Дата смерці 21 сакавіка 1747(1747-03-21) ці 14 сакавіка 1747(1747-03-14)[1]
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства

Дзмітрый Іванавіч Паўлуцкі (? — 14 [25] сакавіка 1747, вусце ракі Арловая каля Анадырскага астрога  (руск.)) — расійскі афіцэр, драгунскі маёр, кіраўнік ваенных экспедыцый на Чукотку.

Карта Далёкага Усходу, складзеная па выніках экспедыцыі Шастакова-Паўлуцкага

Нарадзіўся, верагодна, у Табольску, у дваранскай сям’і з беларуска-літоўскімі каранямі. Яго прадзед Ян Паўлуцкі паступіў на рускую службу пасля Смутнага часу пачатку XVII стагоддзя, накіраваны быў на службу ў Табольск, дзе ў 1622—1624 гадах вырабіў першы перапіс насельніцтва[2].

У 1727 годзе ў чыне капітан драгунскага палка з атрадам у 400 казакаў адпраўлены на Чукотку «для адшукання новых зямліц і прызыву ў падданства нямірных іншаземцаў» у складзе экспедыцыі Апанаса Шастакова  (руск.), аднак з-за ўзніклых рознагалоссяў аддзяліўся ад яе. Пасля гібелі Шастакова ў сакавіку 1730 года ў бітве пры Ягачы  (руск.) Паўлуцкі быў прызначаны кіраўніком экспедыцыі і выраблены ў маёры.

У верасні 1730 года Паўлуцкі прыбыў у Анадырскі астрог  (руск.), зімаваў тут і ў 1731 годзе здзейсніў паход супраць чукчаў, з мэтай абароны каракаў, якія прынялі расійскае падданства. Разбіўшы чукчаў у некалькіх буйных бітвах, прайшоў ад Чукоцкага  (руск.) да Шалагскага мыса  (руск.) і вярнуўся ў Анадырскі астрог. У 1732 годзе здзейсніў паход супраць паўстанцаў каракаў, разграміўшы іх на рацэ Парэнь  (руск.).

У 1733—1739 гадах узначальваў казацтва на Камчатцы, прымаў меры да распаўсюджання земляробства і жывёлагадоўлі сярод карэннага насельніцтва, у прыватнасці падарыў камчадалам першую пару рагатай жывёлы.

У 1739—1742 гадах служыў ваяводам у Якуцку, у 1742 годзе Сенацкім указам зноў накіраваны на Анадыр. Здзейсніў паходы на Чукоцкі паўвостраў у 1744 годзе і да Чавунскай губы  (руск.) ў 1746 годзе. Складаў карты.

Падчас баявых дзеянняў у 1731—1732 гадах у трох сутычках разбіў чукчаў, забіўшы каля 1 000 чалавек і здабыўшы больш за 40 000 аленяў, якія з’яўляюцца асновай жыццядзейнасці чукчаў.

Забіты ў баі з чукчамі на рацэ Арловай  (руск.) 14 [25] сакавіка 1747 года. Пахаваны ў Якуцку.

Яго жонка Ганна Піліпаўна жыла ў Якуцку. Вядомы рускі даследчык Камчаткі С. П. Крашаніннікаў быў жанаты з яго пляменніцай.

Зноскі

  1. Историческая энциклопедия Сибири / под ред. В. А. ЛаминНовосибирск: 2009. — ISBN 5-8402-0230-4
  2. Филь С. Г. Казаки «Литовского списка»(недаступная спасылка) // Казачество Сибири от Ермака до наших дней. Материалы Всероссийской научно-практической конференции (30 октября — 1 ноября 2009 года). — Ч. 3.