Дзяржпрам
| вышынны будынак | |
| Дзяржпрам (Дом Дзяржаўнай прамысловасці) | |
|---|---|
| укр.: Держпром (Будинок Державної промисловості) | |
 | |
| 50°00′24″ пн. ш. 36°13′37,50″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Украіна |
| Горад | Харкаў |
| Тып будынка | жалезабетонны небаскроб |
| Архітэктурны стыль | канструктывізм |
| Будаўнік | П. П. Роттерт |
| Архітэктар |
С. С. Серафімаў, С. М. Кравец, М. Д. Фельгер |
| Заснавальнік | Ф. Э. Дзяржынскі |
| Будаўніцтва | 21.11.1926 — 7.11.1928 |
| Асноўныя даты | |
|
2004 — ' |
|
| Вядомыя жыхары | М. А. Скрыпнік |
| Статус | ахоўваецца дзяржавай |
| Вышыня | 108 м |
| Стан | эксплуатуецца, рамонтна-рэстаўрацыйныя працы 2003—2010 |
 |
|
 Дзяржпрам на Вікісховішчы | |
Дом дзяржаўнай прамысловасці (Дзяржпрам)[1][2] (укр.: Держпром) — першы савецкі 13-павярховы небаскроб, помнік архітэктуры ў стылі канструктывізму, адна з трох харкаўскіх высотак, пабудаваная на працягу 1926—1928 гадоў.
Будынку, які ўвасобіў у сабе будаўнічыя дасягненні УССР, далі назву «Дом дзяржаўнай прамысловасці» — гэтым словазлучэннем быў падкрэслены дэвіз індустрыяльнай краіны.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Будынак быў пабудаваны ў рэкордна кароткі тэрмін — падрыхтоўчыя працы пачаліся летам 1925 года, а здача ў эксплуатацыю адбылася 7 лістапада 1928 года, да адзінаццатай гадавіны Кастрычніцкай рэвалюцыі. Вясной 1926 года будоўлю вырашана было закрыць, аднак пасля асабістага ўмяшальніцтва Фелікса Дзяржынскага, які наведаў будоўлю 8 мая 1926 года, будаўніцтва працягнулася. На ўрачыстай закладцы цэнтральнага корпуса, якая адбылася 21 лістапада 1926 года, будынку прысвоілі яго імя.
Пасля пабудовы, з 1928 па 1934 гады, у будынку размяшчаўся Савет Народных Камісараў Украіны.
Падчас нямецкай акупацыі ў 1941—43 гадах на першым паверсе была ўладкавана канюшня, на іншых паверхах у пачатку акупацыі жылі малпы, якія ўцяклі з размешчанага побач з будынкам заапарку. Да 23 жніўня 1943 года ў Дзяржпраме дажылі тры макакі, якім на 65-ю гадавіну вызвалення горада, у жніўні 2008 года, быў адкрыты помнік на тэрыторыі заапарку.
Пасля вайны ў 1944—1947 гадах будынак быў адноўлены.
У 1955 годзе на даху была ўсталявана адна з першых у СССР тэлевізійных вышак вышынёй 45 м.
У 2004 годзе, да 350-годдзя Харкава была распачата рэканструкцыя Дзяржпрама — яна заняла нашмат больш часу, чым увесь перыяд будаўніцтва Дзяржпрама прымітыўнымі метадамі ў 1920-х гадах, і дагэтуль застаецца не завершанай[3].
Зноскі
- ↑ Харьков : Архитектура, памятники, новостройки : Путеводитель / Клейн Б. Г., Лаврентьев И. Н., Лейбфрейд А. Ю. и др.. — 2-е изд., испр. и доп. — Харьков: Прапор, 1987. — 151 с.
- ↑ Украіна. Дом прамысловасці
- ↑ Дзяржпрам — першы жалезабетонны будынак у СССР (руск.)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дзяржпрам- Плошча імя Дзяржынскага, Дзяржпрам і харкаўскі канструктывізм (руск.)
