Доўгайграючая пласцінка

Доўгайгра́льная[1], доўгайгра́ючая[2] або доўгагра́ючая пласці́нка[3] (LP, лонг-плэй, англ.: long play, ад long-playing — доўгайграючы) — у гуказапісе — доўгайграючы фармат на грампласцінках, разлічаны на прайграванне пры хуткасці кручэння дыска 33 абароты ў хвіліну. Рэалізаваны інжынерамі кампаніі «Columbia Records» ў 1948 годзе, і за кошт больш высокай шчыльнасці запісу быў прапанаваны ў якасці замены састарэлых стандартаў, якія не дазваляюць запісваць доўгія музычныя кампазіцыі[4]. Частата кручэння дыска не была новай і выкарыстоўвалася ўжо з канца 1920-х гадоў для розных спецыяльных мэтаў у гуказапісу, напрыклад у першай сістэме гукавога кінематографа «Вайтафон »[5].
Прынцыповым адрозненнем ад папярэдніх фарматаў стала магчымасць у некалькі разоў павысіць шчыльнасць запісу за кошт памяншэння шырыні канаўкі са 140 да 55 мікрон на новым матэрыяле дыскаў, якія вырабляліся з полівінілхларыду замест састарэлага шэлака[6].
Беларуская назва фармату — доўгайграючая пласцінка.[7][8] Таксама — грампласцінка дыяметрам 30 см (звычайна 12-цалевая, што стала яе метаніміяй), запісаная ў такім фармаце.
Працягласць гучання LP-альбома звычайна складае ад 35 да 40 хвілін. На вініл-пласцінцы — да 60 хвілін. Існавалі пласцінкі з меншай працягласцю гучання, прызначаныя для дыскатэк (з павялічанай глыбінёй і шырынёй дарожкі і міждарожачнай адлегласцю, якія дазваляюць пашырыць дынамічны дыяпазон ), і звышдоўгія пласцінкі — да 70 хвілін — заходнегерманскай вытворчасці, прызначаныя для прайгравання на апаратуры вышэйшага класа .
У СССР запіс грампласцінкі на хуткасці 33 абароты ў хвіліну ўпершыню ажыццявілі 2 лістапада 1951 года, быў запісаны аркестр Радыёкамітэта . Аднак серыйны выпуск савецкіх грампласцінак гэтага стандарту пачаты толькі ў 1953 годзе. З пачатку і да сярэдзіны 1950-х гадоў у Савецкім Саюзе і шэрагу іншых краін выпускаліся так званыя «пераходныя» грампласцінкі, канаўкі якіх ужо былі вузкімі, а хуткасць кручэння ўсё яшчэ складала 78 аб./хвіл. Гэта было звязана як з паступовым пераходам станкоў, якія запісваюць эталоны грамкружэлак, на хуткасць 33 аб./хвіл., так і з наяўнасцю ў насельніцтва электрапрайгравальнікаў, разлічаных на 78-абаротныя грампласцінкі. Прайграванне такіх дыскаў праводзілася адмысловымі сапфіравымі іголкамі , якія ўстаўлялі ў гняздо гуказдымальніка замест сталёвых патэфонных іголкаў.
У відэазапісе — LP — фармат відэазапісу на меншай, чым звычайна, хуткасці руху стужкі або з меншым бітрэйтам, які забяспечвае больш доўгае прайграванне коштам некаторага зніжэння якасці малюнка (LP адпавядае звычайна ў два разы меншай хуткасці або бітрэйту, што павялічваюць працягласць адпаведна ў два разы).
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Заўвагі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ доўгайгральны // Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы: Больш за 65000 слоў / Пад рэд. М. Р. Судніка, М. Н. Крыўко; Афармленне А. М. Хількевіча. — 3-е выд. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2002. — 784 с. — ISBN 985-11-0234-2.
- ↑ доўгайгра́ючы // Беларуска-рускі слоўнік = Белорусско-русский словарь : [у 3 т. : больш за 110 000 слоў] / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Я. Коласа і Я. Купалы ; пад рэдакцыяй А. А. Лукашанца. — Выд. 4-е, перапрацаванае і дапоўненае. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2012. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0613-0.
- ↑ LP // Англійска-беларускі слоўнік = English-belarusian dictionary: (каля 60 000 слоў і словазлучэнняў) / [Т. М. Суша і інш.]. — Мінск: Вышэйшая школа, 2013. — 765 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-06-2236-5.
- ↑ Мир техники кино 2015.
- ↑ Звукорежиссёр 2001.
- ↑ Винил под микроскопом (руск.). Жывы журнал (5 чэрвеня 2014). Архівавана з першакрыніцы 17 лістапада 2019. Праверана 17 лістапада 2019.
- ↑ Забэйда-Суміцкі Міхаіл Іванавіч . Гродзенская абласная навуковая бібліятэка імя Я. Ф. Карскага. Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2021. Праверана 30 чэрвеня 2023.
- ↑ МЕРЖАНАЎ ВІКТАР КАРПАВІЧ (1919-2012) . Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі. Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2023. Праверана 30 чэрвеня 2023.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Леонид Антонов Реставрация фонограмм(руск.) // «Звукорежиссёр » : журнал. — 2001. — № 10. — С. 68—75. — ISSN 0236-4298.
- Н. А. Майоров Самые первые в истории развития мирового кинематографа(руск.) // «Мир техники кино» : журнал. — 2015. — № 1 (35). — С. 31—40. — ISSN 1991-3400.