Другая грамадзянская вайна ў Цэнтральнаафрыканскай Рэспубліцы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Другая грамадзянская вайна ў Цэнтральнаафрыканскай Рэспубліцы
Баевікі FPRC у Ндэле, 2020 год.
Баевікі FPRC у Ндэле, 2020 год.
Дата 10 снежня 2012 — наш час
Месца Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка
Статус працягваецца
Праціўнікі
Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка Урад Базізэ (да сакавіка 2013)
Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка Часовы ўрад Джатадыя (2013—2014)
Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка Часовы ўрад Нгуендэ (2014)
Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка Часовы ўрад Самба-Панза (2014—2016)
Цэнтральнаафрыканская Рэспубліка Урад Туадэра (з 2016)
Арганізацыя Аб’яднаных Нацый Міратворцы ААН (з 2014)

пры падтрымцы: краіны Афрыканскага саюза, Еўрапейскага саюза і Расія

Кааліцыя Селека (з 2020 у саюзе з Антыбалака):

пры падтрымцы:

Чад і RSF


Антыбалака (з 2020 у саюзе з Селека):


MLCJ


Гасподня армія супраціву (з 2014)

Агульныя страты
больш за 5186 забітых (верасень 2014)[1]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Другая грамадзянская вайна ў Цэнтральнаафрыканскай Рэспубліцы — шматбаковы ўзброены канфлікт у Цэнтральнаафрыканскай Рэспубліцы (ЦАР), які пачаўся ў 2012 годзе. Асноўнымі ўдзельнікамі баявых дзеянняў з’яўляюцца ўрадавыя войскі, хрысціянскія і мусульманскія апалчэння.

Храналогія[правіць | правіць зыходнік]

  • Студзень—сакавік 2011: Пасля моцнай затрымкі былі праведзены парламенцкія і прэзідэнцкія выбары ў ЦАР. Нацыянальная Канвергенцыя Ква На Ква ўзяла большасць у Нацыянальным Сходзе. Дзеючы кіраўнік дзяржавы Базізэ атрымаў 66% галасоў і быў пераабраны прэзідэнтам. Апазіцыя не прызнала вынікаў выбараў.
  • 2 снежня 2012: У горадзе Ндэле на поўначы краіны паўстала кааліцыя Селека. У яе шэрагі ўліліся баевікі з Чада і Дарфура. Баевікі хутка ўзялі паўночны ўсход Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі. Вялікі ўплыў у Селека атрымалі мусульмане.
  • 11 студзеня 2013: Мірнае пагадненне ў Лібрэвілі паміж Базізэ і лідарамі Селекі.
  • 21—24 сакавіка 2013: Сілы Селекі перасеклі лінію падзелу, атакавалі салдат з ПАР і 24 сакавіка ўзялі Бангі. Базізэ збег у Дэмакратычную рэспубліку Конга, а затым у Камерун.
  • 18 жніўня 2013: Мішэль Джатадыя стаў часовым прэзідэнтам на пераходны перыяд у 18 месяцаў.
  • 13 верасня 2013: Прэзідэнт Джатадыя распусціў кааліцыю Селека, але сутыкненні паміж прыхільнікамі і праціўнікамі Базізэ працягваліся.
  • 5 снежня 2013: Рэзалюцыя 2127 Савета Бяспекі ААН санкцыянавала міратворчую місію ў ЦАР.
  • 25 снежня 2013: Баі паміж Селекай і Антыбалака — арганізацыі хрысціян і анімістаў, сялян і былых салдат, прыхільнікаў Базізэ.
  • 5 студзеня 2014: Новыя баі паміж Селекай і Антыбалака.
  • 10 студзеня 2014: У час візіту ў Нджамену на нараду Эканамічнай супольнасці Цэнтральнаафрыканская дзяржаў прэзідэнт Джатадыя склаў з сябе паўнамоцтвы пад ціскам афрыканскіх лідараў у сувязі з няздольнасцю выконваць свае абавязкі. Пераходны нацыянальны савет абраў новым часовым прэзідэнтам Кэтрын Самба-Панса, былога мэра Бангі.
  • 10 красавіка 2014: Савет Бяспекі ААН санкцыянаваў разгортванне місію ААН па падтрыманні міру ў ЦАР (MINUSCA) і заклікаў да правядзення выбараў не пазней за люты 2015 года.
  • Верасень 2014: Разгортванне сіл ААН у ЦАР.
  • Кастрычнік 2014: На фоне сутыкненняў вакол сталіцы пры пасярэдніцтве прэзідэнта Конга Дэніса Сасо было заключана пагадненне аб рэферэндуме па новай канстытуцыі ў маі 2015 года і аб прэзідэнцкіх і парламенцкіх выбарах у ліпені і жніўні 2015 года.
  • 19 студзеня 2015: Створана місія ваенных назіральнікаў Еўрасаюза ў ЦАР.
  • 26 студзеня 2015: Сакрэтны змова паміж фракцыямі Антыбалака і Селека супраць пераходных уладаў. Ускрыццё гэтага пакта не дало магчымасць яго рэалізаваць.
  • 9—10 сакавіка 2015: Місія Савета Бяспекі наведала Бангі.
  • 26 сакавіка 2015: Місія ААН у ЦАР дадаткова да 10 тысячам чалавек павялічана на 750 ваеннаслужачых, 280 паліцэйскіх і 20 чыноўнікаў.
  • 10 мая 2015: Дзесяць паўстанцкіх груповак падпісалі пагадненне аб раззбраенні.
  • 20 лютага 2016 года: Перамогу на прэзідэнцкіх выбарах атрымаў Фастэн-Аршанж Туадэра.
  • 19 чэрвеня 2017: Урад ЦАР і 13 з 14 узброеных груповак падпісалі ў Рыме пагадненне аб перамір’і. Урад ЦАР абавязаўся забяспечыць удзел груповак на ўсіх узроўнях палітычнай арэны, а яны абавязаліся гарантаваць свабоднае перамяшчэнне людзей і тавараў. Аднак баі працягваліся.
  • Сакавік 2018: У ЦАР былі накіраваны пяць расійскіх вайскоўцаў і 170 расійскіх грамадзянскіх інструктараў для падрыхтоўкі мясцовых вайскоўцаў. У далейшым кантынгент павялічаны.
  • 26 снежня 2019: Адбыліся сутыкненні ў горадзе Бангі.
  • 28 студзеня 2020: Адбыліся сутыкненні за кантроль над горадам Брыа.
  • 30 красавіка 2020: У Ндэле адбыліся ўзброеныя сутыкненні паміж групоўкамі Патрыятычнага аб’яднання за адраджэнне ЦАР (RPRC, праўладная партыя) і Народнага фронту адраджэння ЦАР (FPRC).
  • 19 снежня 2020: Групоўцы паўстанцаў «Кааліцыя патрыётаў за перамены» ўдалося ўзяць пад кантроль горад Мбаікі.
  • 21 снежня 2020: Прадстаўнік ўрада ЦАР заявіў, што Расія перакінула ў краіну некалькі сотняў вайскоўцаў з цяжкім узбраеннем. Паводле яго слоў, таксама некалькі сотняў вайскоўцаў у краіну накіравала Руанда. Інструктара былі накіраваныя ў адказ на просьбу кіраўніцтва ЦАР. Адпаведнае апавяшчэнне было перададзена расійскім бокам у камітэт Савета Бяспекі ААН 2127 па санкцыях у дачыненні да ЦАР.

У культуры[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. AP: More than 5,000 dead in C. African Republic(недаступная спасылка). AP Bigstory. Архівавана з першакрыніцы 25 снежня 2014. Праверана 25 December 2014.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]