Замбраўскі ўмацаваны раён
64-ы Замбраўскі ўмацаваны раён (64 УР) — комплекс абарончых збудаванняў у СССР. Створаны ў пачатку 1940-х гг. у Беластоцкай вобласці Беларускай ССР.
Будаўніцтва[правіць | правіць зыходнік]
Пасля далучэння Заходняй Беларусі перад савецкім урадам паўстала задача па забеспячэнні абароны новай мяжы. Паводле дырэктывы НКА ад 26 чэрвеня 1940 года ў Беларускай ваеннай акрузе пачалося ўзвядзенне некалькіх умацаваных раёнаў, у тым ліку і Замбраўскага[1], які прызначаўся для прыкрыцця беластоцкага кірунку.
У Замбраве для будаўніцтва было сфарміравана 73-е ўпраўленне начальніка будаўніцтва (УНБ 73). Да кіравання былі прымацаваныя некалькі раёнаў Беластоцкай вобласці: Ломжынскі, Снядоўскі, Чыжаўскі, Цеханавецкі і Бранскі. Партыйныя і савецкія ўлады гэтых раёнаў павінны былі мабілізаваць усе рэсурсы для абарончага будаўніцтва[2].
Пры будаўніцтве выкарыстоўваліся камсамольскія батальёны, аднак пры іх фарміраванні адразу паўсталі цяжкасці. Так, па сведчанні малодшага тэхніка Фурмана, які прыбыў у Баранавіцкую вобласць для арганізацыі набору рабочай сілы, пры плане фарміравання батальёна ў 1000 чалавек удалося набраць толькі 272[3]. Да пачатку вайны УР так і не быў цалкам дабудаваны. Аднак на 22 чэрвеня ў ім ішло будаўніцтва 550 дотаў, ужо было ўзведзена 53 і ўзброена 30. Сюды было пастаўлена 44 танкі МС-1[4].
У красавіку 1941 года камандаванне 4-й арміі атрымала са штаба Заходняй асобай ваеннай акругі дырэктыву, згодна з якой належала распрацаваць план прыкрыцця ад мабілізацыі, засяроджвання і разгортвання войскаў на брэсцкім напрамку. У сувязі са змяненнем правай размежавальнай лініі акруга перадаў для будаўніцтва паўднёвы ўчастак Замбраўскага УРа 74-му ўпраўленню начальніка будаўніцтва і ўключыў яго ў склад Брэсцкага ўмацаванага раёна[5].
Вялікая Айчынная вайна[правіць | правіць зыходнік]
Умацаванаму раёну давялося прыняць бой з праціўнікам ужо 22 чэрвеня 1941 года. Двое сутак 7-я пяхотная дывізія немцаў спрабавала прарвацца скрозь пазіцыі 12-га і 14-га кулямётна-артылерыйскіх батальёнаў у раёне Чыжава і Ломжы[6]. На пазіцыях УРа абараняўся таксама 169-ы стралковы полк 86-й стралковай дывізіі.
Да поўдня праціўнік перайшоў у наступленне і, прарваўшы цэнтр абароны палка, пачаў прасоўвацца на Чыжаў і Цехановец. Абаронцы УРа пачалі адыход у кірунку Шэпятова.
Увечары 2-і батальён 169-га сп адышоў на падрыхтаваны пярэдні край Прасеніцкага УРа (батальённага вузла 64-га УРа). Немцы прыпынілі наступленне, але камандзір 5-га стралковага корпуса, у які ўваходзіла 86 сд, загадаў пакінуць займаныя пазіцыі і адысці за раку Нараўка. Са згоды камандзіра дывізіі батальёны Замбраўскага УРа былі ўключаныя ў склад 330-га сп. Па некаторых даных, шэраг гарнізонаў да 27 чэрвеня працягваў абараняць доты ў адзіночку, не маючы сувязі са знешнім светам[4].
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ Ленский А. Г. Сухопутные силы РККА в предвоенные годы. Справочник — СПб, 2000. Архівавана з першакрыніцы 1 сакавіка 2010. Праверана 28 лютага 2013.
- ↑ Пивоварчик С. А. Использование местного населения на строительстве военных спецобъектов в Белостокской области (1939—1941 гг.). Архівавана з першакрыніцы 29 лістапада 2020. Праверана 28 лютага 2013.
- ↑ Пивоварчик С. А. Система обеспечения оборонного строительства рабочей силой в западных областях БССР (1939—1941 гг.). Архівавана з першакрыніцы 2 лістапада 2016. Праверана 28 лютага 2013.
- ↑ а б Литвак Л. И. Силы и средства прикрытия госграницы в 1941 году (авиация, мехкорпуса, укрепрайоны). Архівавана з першакрыніцы 1 жніўня 2013. Праверана 28 лютага 2013.
- ↑ Задачи войск 4-й армии по плану прикрытия государственной границы. Архівавана з першакрыніцы 25 кастрычніка 2011. Праверана 28 лютага 2013.
- ↑ Крупенников А. В первых боях. — Красногорск, 1998.. Архівавана з першакрыніцы 14 чэрвеня 2012. Праверана 28 лютага 2013.