Перайсці да зместу

Замежныя рабочыя ў СССР (1922—1939)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Артыкулы аб замежных ударніках у «Moscow Daily News».

У перыяд з 1922 па 1939 год у СССР жылі і працавалі прыкладна 70—80 тысяч замежных рабочых[1].

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Да канца 1921 года на савецкіх заводах было занята не менш за 500 немцаў і некалькі сотняў іншых замежнікаў[1]. Пры Савеце працы і абароны дзейнічала пастаянная камісія па замежнай іміграцыі, якая за перыяд 1922—1925 гадоў атрымала каля 420 000 запытаў, але толькі 5503 атрымалі дазвол на працу ў Саюзе. У асноўным замежнікі былі задзейнічаны ў сельскай гаспадарцы[1]. Большасць рабочых былі членамі сацыялістычных або камуністычных партый альбо мелі сувязі з рабочымі партыямі або рухамі за працоўныя правы. Некаторых прыцягвала бальшавісцкая палітыка па барацьбе з расавай няроўнасці[2], жанчын — палітыка па барацьбе з гендэрнай няроўнасцю[3].

Павялічэнне колькасці замежнікаў у 1930-я гады было звязана з індустрыялізацыяй. Савецкаму кіраўніцтву патрабаваліся кадры для камплектавання новых прадпрыемстваў. Паводле планаў, за мяжы меркавалася прыцягнуць да 40 000 чалавек. Прытоку рабочых спрыяла Вялікая дэпрэсія ў заходніх краінах[1]. З замежнікамі заключыліся кантракты кантрактах на адзін, два ці тры гады[2]. Пры гэтым, у адрозненні ад папярэдняга дзесяцігоддзя, у СССР дапускаліся толькі кваліфікаваныя спецыялісты[1].

Да пачатку 1931 года ў савецкай прамысловасці было занята 10 тысяч замежнікаў. У сярэдзіне 1932 года іх колькасць павялічалася да 42 230 чалавек. З іх 50% былі немцамі або аўстрыцамі, 25% амерыканцамі, а астатнія — фіны, чэхі, італьянцы, французы, шведы і японцы. Яны ў асноўным займалі ключавыя тэхнічныя пасады[1]. 88 працэнтаў замежных работнікаў былі членамі прафсаюзаў, а 40 працэнтаў рэгулярна ўдзельнічалі ў вытворчых нарадах[4]. 60 працэнтаў лічыліся ўдарнікамі. Некалькі чалавек былі ўзнагароджаны ордэнам Леніна[4].

Большасць замежных рабочых карысталіся асаблівымі прывілегіямі. Спецыялісты часта атрымлівалі лепшае жыллё, чым мясцовыя рабочыя, і значна большы заробак (у 8—10 разоў)[5]. Для іх дзяцей ствараліся школы з навучаннем на англійскай або нямецкай мовах. Таксама для рабочых выдавалася англамоўная газета Moscow Daily Times[6][7]. Нягледзячы на запатрабаванасць, часта спецыялісты сутыкаліся з кепскімі ўмовамі жыцця і затрыманнем заробкаў, што выклікала забастоўкі[5][1].

Пасля 1933 года савецкі ўрад спыніў выплаты замежнікам у цвёрдай валюце, і колькасць рабочых скарацілася да менш чым 20 000 чалавек. У часы Вялікага тэрору было арыштавана больш за 10 000 спецыялістаў, якія пасля былі альбо дэпартаваныя, альбо адпраўленыя ў ГУЛАГ. Пасля падпісання пакта Молатава — Рыбентропа ў жніўні 1939 года сотні нямецкіх замежных рабочых былі дэпартаваныя ў нацысцкую Германію. Тыя, хто не быў арыштаваны ці дэпартаваны, на фоне неспрыяльнага становішча ў краіне, пакінулі Савецкі Саюз[1].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в г д е ё ж Graziosi, Andrea (Spring 1988). "Foreign Workers in Soviet Russia, 1920-40: Their Experience and Their Legacy". International Labor and Working-Class History. 33 (33): 38–59. doi:10.1017/S0147547900004713. JSTOR 27671737. Праверана May 9, 2021.
  2. ↑ а б Gleason Carew, Joy (2010). Blacks, Reds, and Russians: Sojourners in Search of the Soviet Promise. New Brunswick: Rutgers University Press. pp. 1–8. ISBN 9780813543062.
  3. ↑ Mickenberg, Julia L (2017). American Girls in Red Russia: Chasing the Soviet Dream. Chicago: University of Chicago Press. pp. 325–337. ISBN 9780226256269.
  4. ↑ а б Arnoff, Samuel (January 1, 1933). "Foreign Udarniks Tell of Their Work in Building of Socialism". No. 1. Moscow News. Moscow Daily News. Праверана April 22, 2021.
  5. ↑ а б Fitzpatrick, Sheila (1999). Everyday Stalinism: Ordinary Life in Extraordinary Times: Soviet Russia in the 1930s. New York: Oxford University Press. pp. 40–66. ISBN 9780195050004.
  6. ↑ Golant, B (February 1, 1933). "Fight for Discipline Won at Leningrad Anglo-American School". No. 26. Moscow News. Moscow Daily News. Праверана April 22, 2021.
  7. ↑ Ware, Henry (February 5, 1933). "Foreign Book Store Lacks the Classics". No. 74. Moscow News. Moscow Daily News. Праверана April 22, 2021.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Замежныя_рабочыя_ў_СССР_(1922—1939)&oldid=4810385"