Каланізацыя космасу
Каланізацыя космасу — гіпатэтычнае стварэнне аўтаномных чалавечых паселішчаў па-за Зямлёй.
Энтузіясты каланізацыі лічаць, што на Месяц і бліжэйшых да зямлі планетах і астэроідах дастаткова рэсурсаў для стварэння такога паселішча, напрыклад, з ужываннем тэхналогій рабатызаванага 3D-друку. Сонечная энергія там даволі лёгка даступная. Дасягненняў сучаснай навукі ў цэлым дастаткова для пабудовы навукова-даследчых баз за межамі зямлі, тады як стварэнне аўтаномных паселішчаў — на парадкі больш складаная задача, якая на сапраўдны момант вырашаецца для кантынентальнай Антарктыды на Зямлі (такое рашэнне для Арктыкі Расіі часткова рэалізавана). Аўтаномныя паселішчы могуць быць сабраныя або аўтаматычна надрукаваныя не толькі на планетах, але і ў адкрытым космасе, пры вырашэнні навукоўцамі задач процірадыяцыйнай і проціметыярытнай абароны.
На выпадак глабальных катастроф Зямлі планетарнага маштабу ў чалавецтва з’яўляецца шанец зрабіць сваю «рэзервовую копію жыцця» (чалавека і некаторых жывёл) у выглядзе паселішчаў у космасе, напрыклад у выглядзе Касмічных гарадоў-абаранкаў.
Праблема перанасялення Зямлі на далейшую перспектыву таксама можа быць кампенсаваная стварэннем такіх паселішчаў у космасе. Напрыклад, касмічная праграма Кітая бурна і актыўна развіваецца: упершыню за сорак з лішнім гадоў на Зямлі апынуліся месяцовыя камяні, даследчы зонд ужо ляціць на Марс, краіна праводзіць запускі часцей за ўсіх у свеце, пры гэтым планы ў Пекіна грандыёзныя.
У папулярызацыю асваення касмічнай прасторы чалавецтвам унёс вялікі ўклад К. Э. Цыялкоўскі, заснавальнік тэарэтычнай касманаўтыкі. Ён прадбачыў ракеты, штучныя спадарожнікі, арбітальныя станцыі і выхад у адкрыты космас задоўга да таго, як яны сталі рэальнасцю.
Каланізацыя космасу таксама з’яўляецца адной з асноўных тэм навуковай фантастыкі.
Сродкі[правіць | правіць зыходнік]
Жыццезабеспячэнне[правіць | правіць зыходнік]
Для пастаяннага знаходжання чалавека па-за Зямлёй паселішча павінна падтрымліваць параметры навакольнага асяроддзя ў прыдатных для жыцця межах, гэта значыць ствараць так званы гамеастаз. Альбо чалавечае цела, у выніку тэхналагічных мутацый, павінна стаць адаптыўным да існуючых умоў пражывання.
Можа быць некалькі відаў ўзаемадзеяння паміж пазаземнай навакольным асяроддзем і асяроддзем чалавечага паселішча:
- Чалавечае паселішча цалкам ізалявана ад навакольнага асяроддзя (штучная біясфера).
- Змяненне навакольнага асяроддзя да стану, прыдатнага для жыцця зямных арганізмаў (тэрафарміраванне).
- Змена зямных арганізмаў і прыстасаванне іх да новага асяроддзя пражывання.
Таксама магчымыя камбінацыі пералічаных варыянтаў. Але нельга забываць і пра гравітацыю, так як пры адсутнасці зямнога прыцягнення цела чалавека вельмі хутка атрафуецца (у асноўным мышцы, органы і сардэчная тканіна — сардэчная цягліца)
Самазабеспячэнне[правіць | правіць зыходнік]
Самазабеспячэнне — неабавязковы атрыбут пазаземнага паселішча, але толькі пры ўмове пастаяннага і раўнацэннага абмену рэсурсамі паміж Зямлёй і калоніяй; інакш можна казаць толькі пра базу.
Аўтаномнасць калоніі дазволіла б у шмат разоў павялічыць хуткасць росту паселішча і моцна паменшыць яго залежнасць ад Зямлі. Прамежкавым этапам могуць быць калоніі, якія патрабуюць толькі інфармацыі з Зямлі: навуковай, інжынернай і т. п.[1]
Рабатызацыя[правіць | правіць зыходнік]
Будаўніцтва аўтаномных модуляў магчыма з дапамогай робатаў-будаўнікоў, запраграмаваных на 3D-друк і зборку канструкцый для пражывання, на абнаўленне такіх канструкцый і падтрыманне ў належным стане, на забеспячэнне жыхароў ежай. Таксама перспектыўнай з’яўляецца рабатызацыя здабычы, дастаўкі і перапрацоўкі карысных выкапняў на астэроідах (Прамысловае асваенне астэроідаў).
Колькасць насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
У 2002 годзе антраполаг Джон Мур выказаў здагадку, што паселішча колькасцю 150—200 чалавек зможа нармальна існаваць на працягу 6—8 пакаленняў (каля 200 гадоў).
Размяшчэнне калоніі[правіць | правіць зыходнік]
Найлепшае размяшчэнне калоніі з’яўляецца адным з асноўных прадметаў спрэчкі прыхільнікаў касмічнай каланізацыі.
Калоніі могуць размяшчацца ў наступных месцах:
- планета[2][3], спадарожнік планеты або астэроід;
- арбіта вакол Зямлі, Сонца або іншага касмічнага цела;
- кропка Лагранжа.
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
- Каланізацыя Сонечнай сістэмы
- Тэрафарміраванне планет
- Гарады пад купаламі
- Касмічныя гарады-абаранкі
- NewSpace
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ ESA Science & Technology (англ.)(недаступная спасылка). // Еўрапейскае касмічнае агенцтва. Архівавана з першакрыніцы 22 мая 2012. Праверана 13 студзеня 2017.
- ↑ «Феникс» сумел получить воду из марсианского грунта (руск.). // Lenta.ru (1 жніўня 2008). Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 17 лістапада 2021.
- ↑ Обама: главная цель американских астронавтов — полёт на Марс // Вести Архіўная копія ад 20 ліпеня 2011 на Wayback Machine
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- «Люди в космосе» — цикл статей и интервью по теме // Перемены
- Циолковский: космические пророчества. // ТАСС. Праверана 13 красавіка 2019.
