Прагляд зыходнага тэксту старонкі Камсамольская вуліца (Мінск)

{{іншыя значэнні|Камсамольская вуліца}}
{{Вуліца Мінска
 |назва              = 
 |арыгінальная назва = 
 |ранейшыя назвы     = Феліцыянская, Багадзельная
 |статус             = 
 |на карце           = 
  |lat_dir = N |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
 |фота               = Вул. Камсамольская, 24.JPG
 |памер фота         = 
 |подпіс             = 
 |раён               = [[Цэнтральны раён (Мінск)|Цэнтральны]]
 |гістарычны раён    = [[Верхні горад]], [[Новы горад (Мінск)|Новы горад]]
 |метро              = {{minskmetro|1}} [[Кастрычніцкая (станцыя метро, Мінск)|Кастрычніцкая]],<br>{{minskmetro|2}} [[Купалаўская (станцыя метро, Мінск)|Купалаўская]],<br>{{minskmetro|2}} [[Няміга (станцыя метро, Мінск)|Няміга]]
 |індэкс             = 
 |тэлефоны           = 
 |шырыня             = 
 |працягласць        = 800 м
 |класіфікатар       = 371
 |на карце openstreetmap = 
 |на карце яндэкс    = 
 |на карце гугл      = 
 |Commons            = 
 |sort               = 
}}

'''Камсамольская вуліца''' (раней '''Феліцыя́наўская''', '''Багадзе́льная''') — часткова пешаходная вуліца ў [[Цэнтральны раён (Мінск)|Цэнтральным]] раёне [[Мінск|Мінска]]. Працягласць — каля 800 м ад [[Вуліца Няміга|вуліцы Няміга]] да [[Вуліца Кірава (Мінск)|вуліцы Кірава]]. Вуліца пешаходная на адрэзку ад [[Вуліца Інтэрнацыянальная (Мінск)|вуліцы Інтэрнацыянальнай]] да [[Вуліца Няміга|Нямігі]].

На вуліцы размешчаны [[клуб імя Дзяржынскага]], грамадская прыёмная [[Камітэт дзяржаўнай бяспекі|КДБ Беларусі]], гімназія, цэнтральная кнігарня.

== Гісторыя ==
[[Выява:Miensk, Felicyjanaŭskaja. Менск, Фэліцыянаўская (1910) (2).jpg|thumb|злева|Вуліца Багадзельная, [[1915]]]]
Узнікла ў [[16 стагоддзе|16 стагоддзі]]. Першапачаткова мела назву '''''Феліцыянаўская'''''. Вуліца Феліцыянаўская праходзіла каля Марыінскага касцёла ([[Архікафедральны касцёл Імя Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Мінск)|Кафедральны касцёл]] на [[Плошча Свабоды (Мінск)|плошчы Свабоды]]), у адной вежы якога захоўваліся [[мошчы]] [[святы Феліцыян|святога Феліцыяна]], абаронцы горада<ref name="baj">{{Cite web|author=[[Іван Сацукевіч]]|title=Тапанімія вуліц і плошчаў Мінска ў XIX — пачатку XX ст.|url=http://belcollegium.org/ivan-sacukevich-tapanimiya-vulic-i-ploshchau-menska-u-xix-pachatku-xx-stagoddzyau/|publisher=[[Беларускі калегіум]]|date=10 красавіка 2016|accessdate=12 студзеня 2017}}{{Недаступная спасылка}}</ref>. У пачатку [[19 стагоддзе|19 стагоддзя]] ў выніку ажыццяўлення першага праектнага плану Мінску, зацверджанага [[21 лютага]] [[1817]] года, была выпрастана<ref name="спіс">{{Крыніцы/Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь}}</ref>. У [[1866]] годзе вуліца атрымлівае назву '''''Багадзельная'''''<ref>Список улиц в городах Минской губернии. «Минские губернские ведомости» №7, 12 февраля 1866 г.</ref>, бо на ёй знаходзілася гарадская багадзельня<ref name="baj"/>. Пасля ўсталявання [[БССР|савецкай улады]] вуліца пераназвана, з [[1922]] года яна носіць назву '''''Камсамольская'''''.

=== Рэканструкцыя ===
[[Файл:Мінск. Пешаходная Камсамольская (жнівень 2018) (02).jpg|thumb|Пешаходная Камсамольская]]
[[Файл:Kamsamolskaja street (Minsk) p02.jpg|міні|злева|Пачатак вуліцы]]
З восені [[2017]] па чэрвень [[2018]] года вялася рэканструкцыя [[Рэвалюцыйная вуліца (Мінск)|Рэвалюцыйнай]] і Камсамольскай вуліц са стварэннем пешаходнай зоны па праекце [[Мінская спадчына|«Мінскай спадчыны»]]. Галоўнай вуліцай у рэканструкцыі стала Камсамольская, дзе з’явілася шырокая 250-метровая пешаходная зона ад [[Вуліца Інтэрнацыянальная (Мінск)|вуліцы Інтэрнацыянальнай]] да [[Няміга (вуліца)|Нямігі]], праз якую па цотным боку ідзе скразны праезд з паваротам на Рэвалюцыйную, аддзелены слупкамі з ланцугамі паміж імі. Пасярод пешаходнай зоны высадзілі шарападобныя клёны, паставілі лаўкі, гранітныя [[кветачніца|кветачніцы]] і стылізаваныя пад даўніну [[ліхтар]]ы, на скрыжаванні з вуліцай Рэвалюцыйнай устаноўлены [[гадзіннік]] з паказальнікамі. Пешаходная частка забрукавана гранітнай пліткай, праезд — бетоннай<ref>[https://realt.onliner.by/2018/06/30/street-7 Фотофакт: улица Комсомольская стала пешеходной]</ref><ref>[https://news.tut.by/society/598895.html Зачем столбики? Директор «Мінскай спадчыны» показал пешеходную Комсомольскую и ответил на критику] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20180726182903/https://news.tut.by/society/598895.html |date=26 ліпеня 2018 }}</ref><ref>[https://realt.onliner.by/2018/05/29/komsomolskaya Пешеходную улицу Комсомольскую готовят к открытию. У минчан есть вопросы, и они создали петицию]</ref>. Колерам было пазначана месца, дзе знаходзіўся [[Касцёл Святога Міхаіла Арханёла і кляштар бенедыкцінаў (Мінск)|касцёл Святога Міхаіла Арханёла]]. Праект быў раскрытыкаваны грамадскасцю за архітэктурныя рашэнні, захаванне праезду для аўтатранспарту, небяспечныя ланцугі і іншыя элементы на шляху пешаходаў, адсутнасць нармальнай вадасцёкавай сістэмы<ref>[http://kyky.org/places/chto-ne-tak-s-komsomolskoy-kak-rekonstruktsiya-ubila-krutuyu-peshehodnuyu-ulitsu-minska Что не так с Комсомольской. Как реконструкция убила крутую пешеходную улицу Минска]</ref>. На працягу лета [[2018]] года ў час залеваў скрыжаванне з вул. Рэвалюцыйнай некалькі разоў затоплівала, паколькі ліўневая каналізацыя не спраўлялася з такім аб’ёмам вады, ад падтапленняў пацярпелі [[кафэ]], [[офіс]]ы і [[крама|крамы]]. Было прынята рашэнне ўстанавіць дадатковыя дажджавыя прыёмнікі<ref>[https://www.tvr.by/news/obshchestvo/problemu_podtopleniy_ulitsy_revolyutsionnoy_planiruyut_reshit_v_techenie_dvukh_nedel/ Проблему подтоплений улицы Революционной планируют решить в течение двух недель]</ref>.

== Характэрныя будынкі і збудаванні ==

=== Па няцотным баку ===
[[Выява:Kamsamoĺskaja 5, Miensk.JPG|thumb|злева|Дом № 5]]
[[Выява:Kamsamoĺskaja 7, Miensk.JPG|thumb|Дом № 7]]
[[Выява:Vulica Kamsamoĺskaja 9, Miensk.JPG|thumb|злева|Дом № 9/16]]
[[Выява:Kamsamoĺskaja 11, Miensk.JPG|thumb|Дом № 11]]
[[Выява:Kamsamoĺskaja 13, Miensk.JPG|thumb|злева|Дом № 13]]
[[File:Kamsamoĺskaja 15, 13 Miensk.JPG|thumb|Дамы № 13, 15]]
* № 5 — будынак, пабудаваны ў канцы [[19 стагоддзе|19 ст.]] з цэглы. Трохпавярховы прамавугольны ў плане, з неглыбокім [[рызаліт]]ам у дваровай частцы. Накрыты двухсхільным [[дах]]ам. Сіметрыя кампазіцыі галоўнага [[фасад]]а парушаная арачным праездам у вуглавой частцы. Плоскія сцены без дэкору прарэзаныя прамавугольнымі аконнымі праёмамі. Тарцы будынка завершаны трохвугольнымі [[Шчыт (архітэктура)|шчытамі]]<ref name="збор">{{Крыніцы/Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі}}</ref>. [[Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь|Гісторыка-культурная каштоўнасць]] 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>
* № 7 — будынак, пабудаваны ў канцы 19 ст. з цэглы. Стары адрас — Багадзельная, 5. Тут размяшчаўся цэнтральны вінны склад братоў Хаецкіных. У магазіне мелася і аддзяленне цэйлёнскага чаю, кавы і какава слыннай маскоўскай фірмы М. Пажывю<ref name="старонкі">{{Крыніцы/Мінск: Старонкі жыцця дарэвалюцыйнага горада (1994)}}</ref>. Двухпавярховы прамавугольны ў плане будынак з неглыбокім рызалітам у дваровай частцы. Накрыты пакатым двухсхільным дахам. Галоўны фасад несіметрычны, па вуглах крапаваны плоскімі [[пілястра]]мі, на другім паверсе члянёны вялікімі прамавугольнымі вокнамі з [[ліштва]]мі. У трохвугольным шчыце тарцовай часткі будынку сегментная [[люкарна]]<ref name="збор"/>. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 9/16 — будынак, пабудаваны ў канцы 19 ст. з цэглы. Аднапавярховы Г-падобны ў плане будынак накрыты [[Вальмавы дах|вальмавым дахам]]. [[Фасад]]ы вырашаныя строга, збаўленыя [[дэкор]]а. Па вуглах сцены ўмацаваныя плоскімі [[Лапатка (архітэктура)|лапаткамі]]. Аконныя праёмы прамавугольныя. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 11 (вуліца Рэвалюцыйная, 7) — [[Дом Вечарэвіна]]. будынак, пабудаваны ў канцы 19 ст. з цэглы. Стары адрас — Багадзельная, 15. Першапачаткова ў гэтым будынку размяшчалася [[гасцініца Дрэйцэра]] на 40 нумароў<ref name="старонкі"/>. У савецкі час тут размяшчалася «Першая савецкая гасцініца»<ref>[http://www.stroybelz.ru/damavod/ad-gastzinitzyi-belorus-da-gastzinitzyi-Cro_3655.html Ад гасцініцы «Белорусь» да гасцініцы Crowne Plaza]{{Недаступная спасылка}}</ref>. Трохпавярховы, трохчасткавая асіметрычная кампазіцыя. Складаецца з трох рознавысокіх пабудоў, якія шчыльна прымыкаюць адна да адной<ref name="збор"/>. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 13 — будынак, пабудаваны ў канцы 19 ст. з цэглы. Першапачаткова выкарыстоўваўся як гасцініца. Трохпавярховы з паўпадвалам прамавугольны ў плане будынак накрыты двухсхільным дахам. Галоўны фасад строга сіметрычны. Помнік архітэктуры [[эклектызм]]у з элементамі [[класіцызм]]у<ref name="збор"/>. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 15 — будынак, пабудаваны ў канцы 19 ст. з цэглы. Двухпавярховы, амаль квадратны ў плане будынак, з [[мансарда]]й. Помнік архітэктуры эклектызму з выкарыстаннем элементаў стыляў класіцызму і [[ампір]]<ref name="збор"/>. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
[[Файл:Вул. Кірава, 19 - 2.JPG|міні|злева| Дом па вуліцы Кірава, 19]]
* № 35 (''[[Вуліца Кірава (Мінск)|вуліца Кірава]], 19'') — [[Дом па вуліцы Кірава, 19 (Мінск)|чатырохпавярховы жылы дом]] з элементамі стылю [[канструктывізм (архітэктура)|канструктывізм]] ([[1929]]; архіт. [[Г. Кавокін]]) — {{ГККРБ 4|713Г000074}}

=== Па цотным баку ===
[[Выява:Kamsamoĺskaja 6, Miensk.JPG|thumb|Дом № 6]]
[[Выява:Kamsamoĺskaja 8, Miensk.JPG|thumb|злева|Дом № 8]]
* № 6 — будынак, пабудаваны ў канцы [[18 стагоддзе|18 стагоддзя]] з цэглы, перабудаваны ў 19 ст. Трохпавярховы будынак складанай канфігурацыі ў плане, накрыты сістэмай аднасхільных дахаў. Кампазіцыя галоўнага фасада сіметрычная. Помнік грамадзянскай архітэктуры з элементамі класіцызму<ref name="збор"/>. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 8 (Рэвалюцыйная, 18) — будынак, пабудаваны ў [[1954]]—[[1955]] гадах. Гісторыка-культурная каштоўнасць рэгіянальнага значэння<ref name="спіс"/>.
* № 12 — будынак, гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 14 — будынак, пабудаваны ў [[1954]]—[[1955]] гадах. Гісторыка-культурная каштоўнасць рэгіянальнага значэння<ref name="спіс"/>.
* № 16 — пабудаваны ў [[1951]] годзе. Гісторыка-культурная каштоўнасць рэгіянальнага значэння<ref name="спіс"/>.
* № 18 — будынак, пабудаваны ў канцы 19 ст. з цэглы. Гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 20а — гісторыка-культурная каштоўнасць 1-й катэгорыі<ref name="спіс"/>.
* № 22 — будынак, пабудаваны ў канцы [[19 стагоддзе|19 ст.]] Гісторыка-культурная каштоўнасць рэгіянальнага значэння<ref name="спіс"/>.
* № 24 — будынак, пабудаваны ў канцы [[19 стагоддзе|19 ст.]] Стары адрас — Багадзельная, 28. У гэтым будынку прадпрымальнікі І. Ш. Блох і І. Я. Ісакаў прымалі замовы па будове вадаправодаў, каналізацыяў, артэзіянскіх калодзежаў, утрымлівалі склад тэхнічнага абсталявання<ref name="старонкі"/>. Гісторыка-культурная каштоўнасць рэгіянальнага значэння<ref name="спіс"/>.

== «Сквер імя Дзяржынскага» ==
[[Выява:Komsomol bulvar.jpg|thumb|Сквер імя Дзяржынскага]]
{{асноўны|Бульвар на Камсамольскай вуліцы (Мінск)}}

У інтэрнэт-публікацыях сустракаецца памылковая назва бульвара, размешчанага на Камсамольскай вуліцы ад праспекта Незалежнасці да вуліцы Кірава. Насамрэч сквера з такой назвай не існуе.

На бульвары ў [[1955]] годзе ўсталяваны [[Помнік Дзяржынскаму (Мінск)|бюст Ф. Дзяржынскаму]] (скульптар — [[Заір Азгур|З. Азгур]], архітэктар — [[В. Волчак]]); граніт, бронза; вышыня бюста 1,5 м, пастамента 2,5 м.)<ref name="збор"/>. Бульвар з’яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю рэспубліканскага значэння<ref name="спіс"/>.

{{зноскі}}

== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Komsomol street, Minsk}}

{{Славутасці Мінска}}
{{Вуліцы Мінска:Цэнтральны}}

[[Катэгорыя:Вуліцы Мінска]]
[[Катэгорыя:Верхні горад (Мінск)]]
[[Катэгорыя:Новы горад (Мінск)]]
[[Катэгорыя:Камсамольская вуліца (Мінск)| ]]