Перайсці да зместу

Караліна Відэрстром

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Караліна Відэрстром
шведск.: Karolina Widerström[1][2]
Дата нараджэння 10 снежня 1856(1856-12-10)[3][4][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 4 сакавіка 1949(1949-03-04)[5][4][…] (92 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Otto Fredrik Widerström[d][10][11]
Маці Olivia Erika Widerström[d][10][11]
Род дзейнасці гінеколаг, палітык, суфражыстка
Навуковая сфера women's suffrage in Sweden[d][1][2]
Месца працы
Альма-матар
Член у
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Караліна Алівія Відэрстром (швед. Karolina Olivia Widerström; 10 снежня 1856 — 4 сакавіка 1949) — шведскі ўрач і гінеколаг. Яна была першай жанчынай-урачом з універсітэцкай адукацыяй, якую атрымала ў сваёй краіне. Яна таксама была феміністкай і палітыкам, займалася пытаннямі сэксуальнай адукацыі і выбарчага права жанчын. Яна была старшынёй Нацыянальнай асацыяцыі выбарчага права жанчын і членам гарадской рады Стакгольма.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]
Караліна Відэрстром

Караліна Відэрстром была дачкой настаўніка гімнастыкі і ветэрынара Ота Фрэдрыка Відэрстрома і Алівіі Эрыкі Дылен. Сям’я пераехала ў Стакгольм у 1873 годзе.

Адукацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Жанчыны былі афіцыйна прыняты ва універсітэты Швецыі ў 1870 годзе. Бацька пажадаў, каб яна стала такой, як ён, настаўніцай гімнастыкі. У 1873—1875 гадах Караліна Відэрстром была студэнткай Каралеўскага цэнтральнага гімнастычнага інстытута, а ў 1875—1877 гадах — асістэнтам прафесара Брантынга. Яна таксама актыўна займалася медыцынскай гімнасткай. У 1879 годзе яна здала экзамен у Валінскай школе, а ў 1880 годзе — экзамен па медыцынскай філасофіі ва Упсальскім ўніверсітэце. У маі 1884 года яна здала медыцынскі экзамен у Каралінскім інстытуце ў Стакгольме.

Медыцынская кар’ера

[правіць | правіць зыходнік]

Відэрстром хацела, каб жанчыны і дзяўчаты ведалі больш пра ўласнае цела, апраналіся больш здарова і атрымлівалі тыя ж правы і магчымасці, што і мужчыны. Асабліва актыўна ўдзельнічала ў гінекалогіі і ахове здароўя жанчын. Яе найбольш вядомай працай у гэтай галіне была Kvinnohygien («Гігіена жанчын»), якая ўпершыню была апублікавана ў 1899 годзе і перавыдавалася ў сямі выданнях да 1932 года.

Актывізм

[правіць | правіць зыходнік]

Занепакоеная здароўем жанчын, яна была рашучай прыхільніцай Шведскай асацыяцыі рэформы адзення і гучнай сілай у напісанні медыцынскіх артыкулаў, у якіх яна выступала супраць шчыльна зашнураваных гарсэтаў, што на той момант было сур’ёзнай праблемай для здароўя[13].

Прыблізна з 1900 года Відэрстром актыўна змагалася за адмену так званай рэгламентацыі прастытутак, гэта значыць прымусовай рэгістрацыі і рэгулярнага абследавання венерычных захворванняў прастытутак — сістэмы, якая ў той час актыўна абмяркоўвалася сярод актывістак правоў жанчын у Svenska Federationen, каб супрацьстаяць гэтаму.

Палітычная актыўнасць

[правіць | правіць зыходнік]

Караліна Відэрстром была абрана ў гарадскую раду Стакгольма ў 1912 годзе ад лібералаў, дзе працавала да 1915 года. Яна была абрана старшынёй Шведскага таварыства выбарчых правоў для жанчын у 1918 годзе, за год да таго, як у 1919 годзе ў Швецыі было прадастаўлена выбарчае права жанчынам, і стала яго апошняй старшынёй, калі пакінула пасаду пасля таго, як арганізацыя была распушчана ў 1921 годзе, калі мэта арганізацыі была выканана, і абодва пола рэалізавалі выбарчае права на выбарах 1921 года.

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]
  • Эмі Рапе — першая адукаваная шведская медсястра
  • Хеда Андэрсан — другая жанчына-урач, якая атрымала адукацыю ў шведскім універсітэце
  • Шарлота Ілен — першая жанчына-шведскі ўрач, якая скончыла універсітэт (праўда, за мяжой)

Зноскі

  1. ↑ а б в г Årsberättelser för landsföreningen och lokalföreningarna för kvinnans politiska rösträtt 1917 — Стакгольм: 1918.
  2. ↑ а б http://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf
  3. ↑ https://runeberg.org/hvar8dag/8/0178.html — 1907. — Т. 8. — С. 162. Праверана 23 снежня 2017.
  4. ↑ а б в 18561210-002 Widerström, Olivia Karolina // Sveriges dödbok Праверана 11 красавіка 2018.
  5. ↑ Karolinska institutet: Karolina Widerström (1856-1949) Праверана 23 снежня 2017.
  6. ↑ Karolina Widerström : Sveriges första kvinnliga läkare // Hvar 8 Dag — 1907. — Т. 8. — С. 162. Праверана 23 снежня 2017.
  7. ↑ Widerström, Karolina Olivia, f. 1856 i Helsingborg, Med. Lic. // Swedish Census 1890 — Riksarkivet. Праверана 15 сакавіка 2018.
  8. ↑ Widerström, Olivia Karolina // Sveriges dödbok 1815–2022 — 9 — Sveriges Släktforskarförbund, 2023.
  9. ↑ Olivia Karolina Widerström — FinnGraven.se. Праверана 16 сакавіка 2017.
  10. ↑ а б Helsingborgs stadsförsamlings (Maria) kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/LLA/13171/C I/9 (1847-1861), bildid: C0073729_00269, sida 484 Праверана 25 жніўня 2019.
  11. ↑ а б Carolina Olivia, f. 1856 i Hälsingborg Malmöhus län — Riksarkivet. Праверана 3 кастрычніка 2020.
  12. ↑ а б в г д е Karolina Olivia Widerström 1856-12-10 — 1949-03-04 Läkare, folkbildare Праверана 11 жніўня 2020.
  13. ↑ Bagerius, Henric.. Korsettkriget : modeslaveri och kvinnokamp vid förra sekelskiftet (Första utgåvan, första tryckningen). ISBN 978-91-27-15169-7. OCLC 1112090542

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Лена Хамарберг, Караліна Відэрстром — сэксуальны рэфарматар і асацыяцыя жанчын
  • Ny svensk historia: Oscar II och hans tid, 1872—1907, Erik Lindorm 1936 s.231
  • Sveriges befolkning 1890, (CD-ROM) Riksarkivet 2003
  • Лундберг, Ганна (2008). Läkarnas blanka vapen: svensk smittskyddslagstiftning i historiskt perspektiv. Läkarnas blanka vapen: svensk smittskyddslagstiftning i historiskt perspektiv. Сід. 85.ISBN 978-91-85509-08-9ISBN 978-91-85509-08-9

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Караліна_Відэрстром"