Перайсці да зместу

Кведлінбургскія аналы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Кведлінбурскія аналы)

Кведлінбургскія аналы (лац. Annales Quedlinburgenses) — хроніка ад стварэння свету да 1025 года, якая апісвае, у асноўным, гісторыю тэрыторый, якія ўваходзілі ў Свяшчэнную Рымскую імперыю (Германія), і бліжэйшых зямель. Аналы складзеныя ў першай палове XI стагоддзя ў жаночым Кведлінбургскім абацтве (каля горада Кведлінбург), ад якога яны і атрымалі сваю назву. Арыгінал рукапісу Кведлінбургскіх аналаў не захаваўся да нашага часу. Найбольш старая з існуючых копій, якая стала асновай для ўсіх наступных выданняў аналаў, была зроблена ў 1556 годзе ў Дрэздэне. Аднак, у аснову гэтай копіі быў пакладзены ўжо дэфектны варыянт пратографа. Праз гэта ў аналах не захаваліся запісы цэлага шэрагу гадоў (напрыклад, адсутнічаюць перыяды 874—909 і 964—983), а таксама цалкам згублены канчатак рукапісу [1].

Кведлінбургскія аналы, разам з Гільдэсгаймскімі і Вайсэнбургскімі аналамі, а таксама з аналамі Ламберта Херсфельдскага і хронікай Саксонскага аналіста, уваходзяць у Херсфельдскую групу аналаў. Сваю назву група атрымала ад Херсфельдскіх аналаў — адной з асноўных крыніц для ранніх частак усіх гэтых аналаў [2].

Кведлінгбургскае абацтва

Мяркуецца, што аўтарам аналаў была жанчына, адна з манашак Кведлінбургскага манастыра. Блізкасць абацтва да аднаго з галоўных гарадоў Свяшчэннай Рымскай імперыі X стагоддзя і заступніцтва, якое аказвалі прадстаўнікам кіруючай Саксонскай дынастыі [3], дазволілі аўтару аналаў уключыць у іх шмат дакладных і падрабязных звестак, якія носяць унікальны характар [4].

Фрагмент рукапісу Кведлінбургскіх аналаў з першай згадкай пра Літву

Кведлінбургскія аналы ў сваёй ранняй частцы заснаваныя на працах Гераніма, Ісідара Севільскага і Беды Вялебнага. Аднак, тут жа прысутнічаюць запісы, у аснове якіх ляжаць звесткі з германскага народнага эпасу (апавяданні аб Атыле, Тэадарыху Бернскім, Адаакры і Беавульфе). Гэта найбольш раннія ў гісторыі запісы фрагментаў гэтых паданняў [5] і адзіныя, якія змяшчаюцца ў раннесярэдневяковых аналах [6]. Пачатковая частка Кведлінбургскіх аналаў амаль не датавана, аднак з 702 года пачынаюцца гадавыя запісы, заснаваныя, у асноўным, на Херсфельдскіх аналах. У гэтай частцы амаль няма запазычаныхных сведчанняў (першы арыгінальны запіс датаваны 852 годам). З 984 года колькасць штогадовых запісаў узрастае, а з 993 года запісы адпавядаюць падзеям, якія адбываліся. Яшчэ большае павелічэнне звестак, якія ўтрымліваюцца ў аналах, адносіцца да перыяду пасля 1008, што, верагодна, сведчыць пра пачатак працы ў гэты час асноўнага аўтара Кведлінбургскіх аналаў, які працягваў з невялікімі перапынкамі сваю працу, па меншай меры, да 1025. У гэтай частцы змяшчаецца мноства ўнікальных звестак па гісторыі ўзаемаадносін Свяшчэннай Рымскай імперыі з яе славянскімі суседзямі (у асноўным, з Польшчай). Да ліку такіх сведчанняў ставіцца запіс 1009, у якім упершыню ў гістарычных крыніцах зафіксаваны тапонім Літва. Кведлінбургскія аналы абрываюцца, верагодна праз дэфект пратографа, на сярэдзіне запісаў аб падзеях 1025 [7]. У XI—XII стагоддзях звесткі з Кведлінбургскіх аналаў былі выкарыстаны ў некалькіх гістарычных творах: хроніках Цітмара Мерзебургскага і Саксонскага аналіста, Магдэбургскіх аналах, Вюрцбургскай хроніцы і Хроніцы біскупаў Гальберштату. Кведлінбургскія аналы — каштоўная гістарычная крыніца па гісторыі Свяшчэннай Рымскай імперыі канца X-першай трэці XI стагоддзяў, асабліва па адносінах імперыі з яе славянскімі суседзямі ў гэты час [4].

Зноскі

  1. ↑ У аналах, магчыма, была інфармацыя да 1030 года
  2. ↑ Древняя Русь в свете зарубежных источников. — М.: Логос, 2000. — С. 269—270. — 608 с. — ISBN 5-88439-088-2.
  3. ↑ Некалькі абатыс Кведлінбургскага кляштара Х-ХІ стагоддзяў былі дачкамі германскіх імператараў
  4. ↑ а б Люблинская А. Д. Источниковедение истории Средних веков. — Ленинград: Издательство Ленинградского университета, 1955. — С. 191. — 374 с.
  5. ↑ Збольшага германскі эпас быў запісаны ў ХІІІ стагоддзі
  6. ↑ Die Annales Queblinburgenses (англ.). Felice Lifshitz. The Medieval Rewiew. Проверено 20 марта 2010. Архивировано из первоисточника 20 апреля 2012
  7. ↑ Die Annales Queblinburgenses (англ.). Felice Lifshitz. The Medieval Rewiew.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Кведлинбургские анналы // Немецкие анналы и хроники X—XI столетий / Перев. И. М. Дьяконова и В. В. Рыбакова. — М.: Русский Фонд Содействия Образованию и Науке, 2012. — С. 15—89.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Кведлінбургскія_аналы"