Марцінас Янкус
| Марцінас Янкус | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 7 жніўня 1858[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 23 мая 1946[1] (87 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца працы | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | журналіст, палітык, публіцыст |
| Мова твораў | літоўская мова |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Марцінас Янкус (літ.: Martynas Jankus; 7 жніўня 1858, в. Біцяны каля Шылакарчмы — 23 мая 1946, Філенсбург, Заходняя Германія; Псеўданімы: V. Giedris, Martyneitis, Bitėnų Merčius, Gyvoleitis) — літоўскі нацыянальны дзеяч на тэрыторыі Малой Літвы, публіцыст і выдавец, рэдактар газеты «Аўшра».
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]У сваёй сядзібе ў Біцянах, каля падножжа гары Рамбінас, М. Янкус размясціў друкарню і вялікі склад літоўскага друку, сядзібу часта называлі «Меккай кніганошаў».[2]
У 1923 годзе М. Янкус ухваліў паўстанне літоўскіх стралкоў, вынікам якога было далучэнне Мемельскага (Клайпедскага) краю да Літоўскай Рэспублікі. З гэтага году Янкус стала пасяляецца ў Біцянах, робіцца «ахавальнікам Рамбінаса», яго называюць «патрыярхам Малой Літвы». У міжваеннай Літве быў звычай, каб замежныя паслы, пасля прадстаўлення прэзідэнту, ехалі на гару Рамбінас, да Янкуса. Таму Янкуса называлі таксама «Малым, або Другім прэзідэнтам Літвы».[2]
У 1938 годзе літоўскі ўрад узнагародзіў М. Янкуса ордэнам Гедыміна. У 1939 годзе Германія праз ультыматум забрала ў Літвы Мемельскі край. М. Янкуса выехаў да Коўна. У канцы вайны, перад прыходам Чырвонай арміі, М. Янкус выехаў у Германію.[2]
Зноскі
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Мікус А. Сэрца Прускай Літвы Архівавана 18 жніўня 2012. // «Новы Час», № 30 (302). 27 ліп. 2012.
- P. Alšėnas. Martynas Jankus, Mažosios Lietuvos patriarchas. — Toronto, 1967.
- Domas Kaunas. Aušrininkas. — Vilnius, 1996.