Перайсці да зместу

Падгале (вобласць)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Горны ландшафт Падгале ў раёне вёскі Малэ Ціхэ (польск.: Małe Ciche)
Від на Новы-Тарг, цэнтр Падгале

Падгале (польск.: Podhale) — гісторыка-геаграфічная вобласць у паўднёвай Польшчы, размешчаная на мяжы са Славакіяй у паўночных адгор’ях Татр у басейнах рэк Бялы-Дунаец і Чарны-Дунаец, а таксама ў басейне верхняга цячэння ракі Дунаец  (руск.)[1][2]. Падгале знаходзіцца ў межах Малапольскага ваяводства. На тэрыторыі Падгале размешчаны такія гарады, як Новы-Тарг (гістарычны цэнтр Падгале, званы мясцовымі жыхарамі проста «горад») і Закапанэ, а таксама вёскі, у іх ліку Чарны-Дунаец  (руск.), Бялы-Дунаец, Бялка-Татшаньска, Букавіна-Татшаньска і іншыя. Насельніцтва ўяўляе сабой адну з субэтнічных груп гуралей — падгалян[3].

Назва рэгіёну Падгале з’явілася ў сярэдзіне XIX стагоддзя, спачатку яно адносілася толькі да паўночных схілаў Татр, але затым стала распаўсюджвацца на землі, якія ляжаць на поўнач, у пачатку XX стагоддзя ў Падгале ўключалі ўжо наваколлі Новы-Тарга. Рэгіён падзяляецца на некалькі частак: Скалістае Падгале на поўдні, Сярэдняе Падгале ў раўнінным раёне Новы-Тарга, Усходняе Падгале па левабярэжжы Дунайца ўсходнее ад Новы-Тарга і Ніжняе Падгале ў ваколіцах Рабкі.

Падгале асвойвалася палякамі з XI стагоддзя, перасяленне ішло з поўначы на поўдзень з басейнаў ракі Рабы і ніжняга Дунайца[4].

Зноскі

  1. Словарь географических названий зарубежных стан / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд. перераб. и доп. — М.: Недра, 1986. — С. 284
  2. Podhale // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880—1914. — Т. 3. — С. 389.
  3. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod redakcją Haliny Karaś (польск.). — Opis dialektów polskich. Dialekt małopolski. Podhale. Geografia regionu. Архівавана з першакрыніцы 23 студзеня 2013.
  4. Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe pod redakcją Haliny Karaś (польск.). — Opis dialektów polskich. Dialekt małopolski. Podhale. Historia regionu. Архівавана з першакрыніцы 23 студзеня 2013. Праверана 30 красавіка 2017.(польск.) . — Opis dialektów polskich. Dialekt małopolski. Podhale. Historia regionu. з першакрыніцы 23 студзеня 2013.
  • Zakopiański portal internetowy (польск.). — Podhale. Архівавана з першакрыніцы 23 студзеня 2013. Праверана 30 красавіка 2017.
  • Góralzczyzna polska (польск.)(недаступная спасылка). — Карта рассялення гуралей (Уключаючы падгалян) у Польшчы. Архівавана з першакрыніцы 23 студзеня 2013. Праверана 18 студзеня 2022.