Палац і крэпасць
Палац і крэпасць | |
|---|---|
| Жанр | нямое кіно, біяграфія, экранізацыя[d] і гістарычны фільм |
| Рэжысёр | |
| Сцэнарыст | |
| Кінакампанія | Ленфільм і Савкіно[d] |
| Працягласць | 58 хв. |
| Краіна | |
| Мова | руская |
| Год | 1924 |
| IMDb | ID 0014009 |
.svg){kind=small}
«Палац і крэпасць» — савецкі фільм 1924 года рэжысёра Аляксандра Іваноўскага, сюжэт заснаваны на рэальнай гісторыі Міхаіла Бейдэмана, паводле рамана Вольгі Форш «Апранутыя каменем» і аповесці Паўла Шчогалева «Таямнічы вязень».
Сюжэт[правіць | правіць зыходнік]
Пра лёс Міхаіла Бейдэмана, які без суда і следства, толькі адным загадам Аляксандра II, ва ўзросце 21 года быў зняволены ў Петрапаўлаўскай крэпасці і правёў там больш за дваццаць гадоў.
Пачатковыя тытры «У сценах Петрапаўлаўскай крэпасці пакутуюць ворагі рускага самадзяржаўя, а на іншым беразе Нявы красуецца Зімні палац…».
Недалёка ў маленькай кватэрцы са сваёй матушкай і сёстрамі жыве юнкер Бейдэман, закаханы ў Веру — дачку багатага памешчыка Лагуціна, рукі якой дамагаецца і князь Куракін. У гэты час нарадавольцы падрываюць карэту з царом, і ўлады ладзяць аблаву на праціўнікаў самадзяржаўя. І наступныя дваццаць гадоў Бейдэман правядзе ў сценах Петрапаўлаўскай крэпасці. Састарэлага, практычна страціўшага розум, яго вызваляюць з засценкаў крэпасці, але Бейдэман проста не ў стане гэта ўсвядоміць. Выпадковая сустрэча з Верай становіцца канцом для абодвух былых закаханых — яны ледзь пазнаюць адзін аднаго, і, ашаломленыя нечаканым спатканнем, паміраюць.
У ролях[правіць | правіць зыходнік]
| Акцёр | Роля |
|---|---|
| Яўген Бараніхін | Міхаіл Бейдэман |
| Юрый Корвін-Крукоўскі | Лагуцін , памешчык |
| Алена Хмялеўская | Вера Лагуціна , дачка памешчыка |
| Марыя Юр’ева | маці Бейдэмана |
| Сяргей Шышко | Сяргей Нячаеў |
| Генадзь Мічурын | Дзмітрый Каракозаў |
| Леанід Дабравольскі | Аляксандр II |
| Якаў Малюцін | Аляксандр III |
| Надзея Камароўская | Марыя Аляксандраўна , імператрыца |
| Мікалай Шмідтгоф | князь Гагарын |
| Кандрат Якаўлеў | граф Мураўёў |
| Аляксандр Любош | граф Ігнацьеў |
| Аркадзь Барысаглебскі | граф Шувалаў |
| Пётр Андрыеўскі | камендант |
| Пётр Кузняцоў | наглядчык |
| Алена Туманская | Марфа |
| Аляксей Гарушын | Пётр , жаніх Марфы |
| Раіса Мамантава | Віктарына , сястра Бэйдмана |
| Дзмітрый Сяргееў-Черкасов | Палісадаў , святар |
| Міхаіл Раманаў | вязень |
| Уладзімір Рамашкоў | швейцар |
У эпізодах: Сяргей Васільеў, Эдуард Іагансон, Аляксей Масееў і іншыя.
Крытыка[правіць | правіць зыходнік]
Фільм быў добра прыняты і савецкім гледачом і з поспехам дэманстраваўся на працягу доўгага часу[1].
Пры гэтым фільм, які меў высокі кошт — не менш за 100 000 рублёў золатам, акупіўся ў пракаце[2]. Фільм стаў адным з першых поспехаў савецкага кінематографа, прызнаным у шэрагу замежных краін, у прыватнасці ў Германіі[3].
Дбайнасць, сур’ёзнасць у падыходзе да гістарычнага матэрыялу вылучалі карціну «Палац і крэпасць» з агульнай кінематаграфічнай прадукцыі пачатку 20-х гадоў.— История советского кино, Том 1 / Институт истории искусств. — М.: Искусство, 1969
Прызнаны ўдалым, у гісторыі савецкага кіно заняў ганаровае месца як фільм, які вызначыў у 1920-х гадах тэму гісторыка-рэвалюцыйнага фільма, якой у далейшым наканавана было стаць галоўнай у савецкім кіно на дзесяцігоддзі.
Кіназнаўца М. А. Лебедзеў адзначыў як удалае прымяненне рэжысёрам мантажу па кантрасце сцэн, так і мастацкае афармленне фільма — натурныя здымкі праходзілі ў сапраўдных месцах падзей — Зімнім палацы і Петрапаўлаўскай крэпасці, на плошчах і вуліцах горада, а дэкарацыі фільма працы мастакоў Барыса Рэрыха і Уладзіміра Шчуко былі ацэнены як выдатныя, не толькі аднаўляючыя ход падзей, але і прайграваючыя каларыт эпохі[1].
Кіназнаўца Р. П. Собалеў адзначаў, што сцэнар фільма як гістарычнай драмы створаны па канонах таго часу — драма была паказана ў форме бытавых абставін і характараў герояў, а не як пазней у кінематаграфіі ў форме канфлікту ідэй, пры гэтым сюжэт апынуўся перагружаны цікавым і багатым матэрыялам — факты сапраўднай гісторыі пераўзыходзілі любую выдумку[4]:
Фільм не вызваліўся ад сцэнарных «празмернасцяў», і гэта спарадзіла нярэдкі ў мастацтвазнаўстве парадокс у яго ацэнках: па выхадзе фільма крытыкі скардзіліся, што гістарычных эпізодаў занадта шмат і яны перашкаджаюць сачыць за асабістай драмай Бэйдэмана, а праз тры дзесяцігоддзі было сказана зусім адваротнае — што драматычная сюжэтная лінія банальная і таму не здольная аб’яднаць разам цікавыя гістарычныя факты.
Пры гэтым фільм негатычна ацэньваўся прадстаўнікамі «фармалізму», так Віктар Шклоўскі назваў фільм слабым, кантрасны мантаж няўдалым — аўтары паказалі тут «свае кінематаграфічнае бяссілле», а сюжэт хоць і цікавым, але не кінематаграфічным[5]:
Сцэнар «Палац і крэпасць» надзвычай традыцыйны, уся першая частка яго нібыта ўцякла з нейкай іншай карціны. Дарэмна бегала, ёй і там было добра. Я, вядома, нікога не абвінавачваю ў плагіяце — агульныя месцы не плагіятуюцца. Няма чаго рабіць фільму з пагоні вершнікаў за тройкай, танцаў мужычкоў, пана на калонным ганку і т. п. Віна ва ўсім гэтым, вядома, ляжыць не на П. Шчогалеве, які як гісторык не абавязаны разумець законы кінематаграфіі, ды і мастацтва наогул, а на таленавітай Вользе Форш.
Кінакрытык Уладзімір Недабраво так ацэньваў фільм: «Для 24 года „Палац і крэпасць“ Іваноўскага — дасягненне, можа быць, нават вельмі значнае. Дакладнасць стылю, сапраўднасць гістарычнай архітэктуры, упершыню адкрыты перад масавым гледачом матэрыял, карэктнае карыстанне манументальнымі дэкарацыямі — былі годнасцю стужкі. Але звыклыя для Іваноўскага, як опернага рэжысёра, метады будовы відовішча аказалі яму ў кіно мядзведжую паслугу. Фільм быў безнадзейна тэатральным па кампазіцыі, аморфным і млявым па мантажы, дакучна літаратурным па надпісах».
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Н. А. Лебедев — Очерки истории кино СССР. Немое кино: 1918—1934 годы
- ↑ Из истории кино, Выпуск 4, Искусство, 1961
- ↑ История советского кино, Том 1 / Институт истории искусств. — М.: Искусство, 1969
- ↑ Ромил Соболев — «20 режиссёрских биографий», Издательство «Искусство», Москва 1971 год (стр.126-127)
- ↑ Виктор Шкловский — Собрание сочинений. Том 1: Революция
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Федин К. — Дворец и крепость // Жизнь искусства, № 7, 1924. — стр. 21
- Никулин Л. — Дворец и крепость // Киногазета, 12 февраля 1924
- Гуттер Р. — Германский спец о фильме «Дворец и крепость» (с прим. редакции) // Кинонеделя, № 8, 1924. — стр. 1
- Ю. С. — Крупное достижение нашего искусства // Известия, 12 февраля 1924
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Ганна Кавалова — Кіно ў Пецярбургу. Пецярбург у кіно // Сеанс, 9 ліпеня 2011
- Палац і крэпасць // Ленфільм
Тэматычныя сайты |
|---|
