Рэформы Тайка

Рэформы Тайка (яп.: 大化の改新, たいかのかいしん, тайка но кайсін, «абнаўленне Тайка»)  — самыя маштабныя сацыяльна-палітычныя пераўтварэнні ў гісторыі старажытнай Японіі, праведзеныя ў VII—VIII стагоддзях пад кіраўніцтвам князя Нака но Ое і яго падначаленага Накатомі-но Каматары. Названыя па дэвізу Імператарскага праўлення «Тайка» — «вялікія пераўтварэнні».

Мэтай рэформаў было будаўніцтва ў Японіі цэнтралізаванай манархічнай дзяржавы на чале з Імператарам на аснове прымата закона і дзяржаўнай уласнасці на ўзор суседняй кітайскай імперыі дынастыі Тан.

Штуршком да рэформаў паслужыла ліквідацыя ў 645 годзе дыктатуры арыстакратычнага роду Сога і прыходу да ўлады апазіцыі, выразнікам якой стаў Імператар Котаку. У 646 годзе ён выдаў указы аб замене прыватнай уласнасці на зямлю і насельніцтва дзяржаўнай, аб увядзенні новага адміністрацыйнага падзелу, аб увядзенні сістэмы выдачы дзяржаўнай зямлі для вырошчвання сялянам, аб укараненні ўніфікаваных падаткаў і павіннасцяў, укараненне сістэмы сямейных і падатковых рэестраў, а таксама агульнавайсковай павіннасці. У 701 годзе з прыняццем кодэкса «законаў Тайхо» ў Японіі была ўкаранёна чыноўніцкая бюракратычная сістэма ўсходнеазіяцкага тыпу.

Рэформы ператварылі Японію ў «прававую дзяржаву», узмацнілі пазіцыі імператара і паменшылі ролю родава-тытулярнай сістэмы кіравання, спрыялі з’яўленню новай прыдворнай арыстакратыі і заклалі асновы сярэднявечнай японскай дзяржаўнасці.

Літаратура

• Рубель В. А. Японська цивілізація: традиційне суспільство і державність. — Київ: Аквілон-Прес, 1997.