Трахома
| Трахома | |
|---|---|
 Заварот павека і трыхіяз пры трахоме. | |
| МКХ-10 | A71. |
| МКБ-10-КМ | A71, A71.1, A71.0 і A71.9 |
| МКХ-9 | 076 |
| МКБ-9-КМ | 076.9[1][2], 076[1][2], 076.0[1][2] і 076.1[1][2] |
| DiseasesDB | 29100 |
| MedlinePlus | 001486 |
| eMedicine | oph/118 |
| MeSH | D014141 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Трахо́ма[3][4][5] (новалат. trachōma, ад стар.-грэч.: τραχύς — шурпаты, няроўны) — хранічнае інфекцыйнае запаленне злучальнай тканкі (кан’юнктывы) вачэй у чалавека. Трахома, таксама вядомая пад назвамі гранулярны кан’юнктывіт, егіпецкая афтальмія[6] і сляпучая трахома — інфекцыйная хвароба, якая выклікаецца бактэрыяй Chlamydia trachomatis[7]. Інфекцыя мае вынікам шурпатасць унутранай паверхні павек. Шурпатасць можа выклікаць боль у вачах, рэпанне знешняй паверхні вачэй ці рагавіцы, а таксама, магчыма, слепату[7].
Прычына
[правіць | правіць зыходнік]Бактэрыя, якая выклікае хваробу, можа распаўсюджвацца ў выніку непасрэднага ці ўскоснага кантакту з вачыма ці носам хворага[7]. Ускосны кантакт уключае кантакт з адзеннем ці мухамі, якія датыкаліся да вачэй ці носа хворага[7]. Неабходна вялікая колькасць заражэнняў на працягу некалькіх гадоў, перш чым шурпатасць павек настолькі ўзмацніцца, што павекі пачнуць намульваць вока[7]. Хвароба больш распаўсюджаная сярод дзяцей, чым сярод дарослых[7]. Благія санітара-гігіенічныя ўмовы, цесната і недастатковае забеспячэнне чыстай вадой і туалетамі таксама павялічваюць распаўсюджванне хваробы[7].
Прыкметы: кан’юнктыва чырванее, на ёй утвараюцца шэрыя, мутныя зярняткі (фалікулы), памяншаецца сакрэцыя слёзнай вадкасці, рагавіца парастае сасудамі, утвараюцца рубцы. Ускладненні: зварот павекавых краёў, няправільны рост веек (трыхіяз), запаленне рагавіцы з язвамі, бяльмом; адна з прычын слепаты. Лячэнне тэрапеўтычнае, хірургічнае.
Папярэджанне і лячэнне
[правіць | правіць зыходнік]Меры, накіраваныя на папярэджанне захворвання, уключаюць паляпшэнне доступу да чыстай вады і зніжэнне колькасці хворых асоб шляхам лячэння антыбіётыкамі[7]. Могуць уключаць адначасовае лячэнне цэлых груп людзей, сярод якіх звычайна распаўсюджана захворванне[8]. Аднаго мыцця для папярэджання хваробы недастаткова, але яно можа эфектыўна дапаўняць іншыя мерапрыемствы[9]. Лячэнне ўключае прыём азітраміцыну ці тэтрацыкліну[8]. Аддаецца перавага азітраміцыну, бо яго можна прымяняць у форме адной дозы[10]. Пасля з’яўлення рубцоў на павеку можа спатрэбіцца хірургічная аперацыя для выпраўлення стану павек і папярэджання слепаты[7]
Эпідэміялогія
[правіць | правіць зыходнік]Прыблізна 80 мільёнаў чалавек у свеце закрануты інфекцыяй у актыўнай форме[11]. У некаторых абласцях інфекцыя можа прысутнічаць у 6090 % дзяцей; найчасцей закранае жанчын, а не мужчын, бо жанчыны бліжэй кантактуюць з дзецьмі[7]. Хвароба ўплыла на зрок 2,2 мільёнаў чалавек, з якіх 1,2 мільёны цалкам сляпыя[7]. Звычайна сустракаецца ў 53 краінах Афрыкі, Азіі, Цэнтральнай і Паўднёвай Амерыкі, пад рызыкай 230 мільёнаў чалавек[7]. Штогод хвароба цягне эканамічныя страты памерам у 8 мільярдаў долараў ЗША.[7] Належыць да групы хвароб, вядомых пад назвай занядбаных трапічных хвароб[11].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в г Disease Ontology — 2016. Праверана 15 мая 2019.
- ↑ а б в г Monarch Disease Ontology release 2018-06-29 — 2018-06-29 — 2018. Праверана 27 ліпеня 2018.
- ↑ БелЭн 2002.
- ↑ ТСБЛМ 2016.
- ↑ ТСБМ 1983.
- ↑ Swanner, Yann A. Meunier ; with contributions from Michael Hole, Takudzwa Shumba & B.J. (2014). Tropical diseases : a practical guide for medical practitioners and students. Oxford: Oxford University Press, USA. p. 199. ISBN 9780199997909.
{{cite book}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка) - ↑ а б в г д е ё ж з і к л м Blinding Trachoma Fact sheet N°382. World Health Organization (1 лістапада 2013). Праверана 14 March 2014.
- ↑ а б Evans JR1, Solomon AW (March 2011). "Antibiotics for trachoma". Cochrane Database Syst Rev. 16 (3): CD001860. doi:10.1002/14651858.CD001860.pub3. ISSN 1464-780X. PMID 21412875.
{{cite journal}}: Папярэджанні CS1: лічбавыя назвы: authors list (спасылка) - ↑ Ejere, HO; Alhassan, MB; Rabiu, M (Apr 18, 2012). "Face washing promotion for preventing active trachoma". The Cochrane database of systematic reviews. 4: CD003659. doi:10.1002/14651858.CD003659.pub3. PMID 22513915.
- ↑ Mariotti SP (November 2004). "New steps toward eliminating blinding trachoma". N. Engl. J. Med. 351 (19): 2004–7. doi:10.1056/NEJMe048205. PMID 15525727.
- ↑ а б Fenwick, A (Mar 2012). "The global burden of neglected tropical diseases". Public health. 126 (3): 233–6. doi:10.1016/j.puhe.2011.11.015. PMID 22325616.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Семяненя І. М. Трахо́ма // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 523. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Трахо́ма // Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы / уклад.: І. Л. Капылоў [і інш.] ; пад рэд. І. Л. Капылова. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. — С. 827. — 968 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-11-0937-7.
- Трахо́ма // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1983. — Т. 5 кн. 1: С — Улагодзіць / [рэдактар М. Р. Суднік]. — С. 517. — 663 с.
- Трахо́ма / Краснов М. Л. // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 175—176. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |
