Чыта Рывера

Чыта Рывера
англ.: Chita Rivera
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	23 студзеня 1933(1933-01-23)[…]
Месца нараджэння	Вашынгтон, акруга Калумбія, ЗША
Дата смерці	30 студзеня 2024(2024-01-30) (91 год)
Месца смерці	Нью-Ёрк, Нью-Ёрк, ЗША
Краіна	ЗША
Муж	Tony Mordente[d]
Дзеці	Lisa Mordente[d]
Музычная дзейнасць
Прафесіі	танцоўшчыца, спявачка, акцёрка
Інструменты	вакал
Узнагароды	John Willis Award for Lifetime Achievement[d] (2015) прэмія «Тоні» за найлепшую жаночую ролю ў мюзікле[d] (1984) прэмія «Тоні» за найлепшую жаночую ролю ў мюзікле[d] (1993) прэмія «Драма Дэск» за найлепшую жаночую ролю ў мюзікле[d] Drama League Award[d]
chitarivera.com
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Далорэс Канчыта Фігероа дэль Рывера (англ.: Dolores Conchita Figueroa del Rivero, больш вядомая як Чыта Рывера (англ.: Chita Rivera); 23 студзеня 1933, Вашынгтон, ЗША — 30 студзеня 2024) — амерыканская актрыса, спявачка, танцорка, ролях у тэатры, кіно, музычных шоу Брадвея.

Біяграфія

Бацька Чыты Рывера — Пэдра Хуліа Фігероа дэль Рывера, пуэртарыканец, саксафаніст у аркестры ваенна-марскога флоту ЗША. Маці — Кэтрын Фігероа дэль Рывера, з італа-шатландскай сям’і. Пасля смерці мужа ў 1940 годзе, Кэтрын паступіла на службу чыноўнікам у Пентагон.

Калі Рыверы споўнілася 11, яе прынялі ў балетную студыю (Jones-Haywood School of Ballet). Праз чатыры гады выкладчык са Школы амерыканскага балета пасля наведвання студыі запрасіў дзвюх дзяўчат на конкурсны адбор у Нью-Ёрк. Рывера адбор прайшла і стала студэнткай прэстыжнай балетнай школы George Balanchine’s School of American Ballet.

У 1952 годзе Рывера суправаджала сяброўку на адбор танцорак для брадвейскага шоў. Яе ўгаварылі прыняць удзел у конкурсе. У выніку Рывера не толькі прайшла ў фінальны тур, але і атрымала адну з цэнтральных роляў. Ідуць новыя прапановы і ролі. «Хлопцы і лялячкі», «Канкан», «Сёмае Неба».

У 1957 годзе Рывера атрымала ролю Аніты ў брадвейскім мюзікле «Вестсайдская гісторыя». Гэтая роля адразу пасля прэм’еры прынесла ёй вядомасць. У гэтым жа годзе яна выйшла замуж за Тоні Мадэнтэ, танцоўшчыка з гэтага ж мюзікла. Шлюб быў скасаваны ў 1966 годзе. У былых мужа і жонкі ёсць дачка, Ліза Мадэнтэ, якая стала харэографам.

Адна з самых вядомых кінароляў Рыверы — роля Нікі ў кінаверсіі мюзікла Боба Фоса «Мілая Чарыці» (1969). Вядома камеа Рыверы ў фільме «Чыкага» (2002). У 1978 годзе актрыса прыняла ўдзел у здымках фільма «Аркестр клуба адзінокіх сэрцаў сяржанта Пепера».

На працягу кар’еры Рывера гуляла вядучыя ролі ў найбольш вядомых музычных пастаноўках Брадвея: мюзікле Джона Кандэра і Фрэда Эба «Чыкага» — Вельма Кэлі, «Трохграшовая опера» — Джэні, «Пацалунак мяне, Кэт» і многіх іншых.

У 1986 годзе Рывера патрапіла ў аўтамабільную аварыю ў цэнтры Нью-Ёрка. Васемнаццаць пераломаў зрабілі немагчымай далейшую кар’еру актрысы мюзікла. Пасля двухгадовай рэабілітацыі Рывера пагрузілася ў рэстаранны бізнэс.

У 2003 годзе Рывера вярнулася на Брадвей у пастаноўцы «Дзевяць». Гэта музычная апрацоўка сцэнара Федэрыка Феліні да кінафільма «Восем з паловай» («8½»). Сямідзесяцігадовая актрыса выканала некалькі вакальных і танцавальных нумароў. Яе партнёр — Антоніа Бандэрас.

У жніўні 2009 года атрымала ад Барака Абамы адну з найвышэйшых узнагарод ЗША — Прэзідэнцкі медаль свабоды.

У лістападзе 2009 года выпусціла музычную кружэлку «А зараз я спяваю свінг».