Перайсці да зместу

Эвалюцыйна значная адзінка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Эвалюцыйна значная адзінка (англ.: evolutionarily significant unit, ESU) — гэта папуляцыя арганізмаў, якая ў мэтах аховы прыроды лічыцца адасобленай. Размежаванне ESU важна пры разглядзе прыродаахоўных мер. Гэты тэрмін можа прымяняцца да любога віду, падвіду, геаграфічнай расе або папуляцыі. Часта тэрмін «від» выкарыстоўваецца замест ESU, нават калі эвалюцыйна значная адзінка больш тэхнічна лічыцца падвідам або разнавіднасцю, а не ўласна біялагічным відам. У марскіх жывёл таксама часта выкарыстоўваецца тэрмін «запас».

Азначэнне

[правіць | правіць зыходнік]

Вызначэнні эвалюцыйна значнай адзінкі звычайна ўключаюць прынамсі адзін з наступных крытэрыяў:[1]

  1. Цяперашняя геаграфічная адасобленасць,
  2. Генетычная дыферэнцыяцыя па нейтральных маркерах сярод роднасных ESU, выкліканая мінулым абмежаваннем патоку генаў, або
  3. Лакальна адаптаваныя фенатыпічныя прыкметы, выкліканыя адрозненнямі ў адборы.

Крытэрый 2 разглядае паток генаў паміж папуляцыямі, вымераны FST . Высокая ступень дыферэнцыяцыі паміж дзвюма папуляцыямі сярод генаў, якія не даюць адаптацыйных пераваг ні адной з папуляцый (вядомыя як нейтральныя маркеры), азначае адсутнасць патоку генаў, паказваючы, што выпадковы дрэйф адбыўся ў ізаляцыі ад іншых папуляцый. Для прадухілення моцнай дыферэнцыяцыі нейтральных маркераў патрабуецца вельмі мала мігрантаў на пакаленне. Нават аднаго мігранта на пакаленне можа быць дастаткова для нейтральных маркераў, каб паказаць паток генаў паміж папуляцыямі, што ўскладняе дыферэнцыяцыю папуляцый праз нейтральныя маркеры.

Крытэрый 3 не разглядае нейтральныя генетычныя маркеры, а ўлічвае асаблівасці папуляцыі, якія з’яўляюцца адаптацыямі пад мясцовасць. Мясцовыя адаптацыі могуць прысутнічаць нават пры некаторым патоку генаў з іншых папуляцый і нават пры невялікай дыферэнцыяцыі нейтральных маркераў сярод ESU. Эксперыменты па ўзаемнай (рэцыпрокнай) трансплантацыі неабходныя для праверкі генетычнай дыферэнцыяцыі фенатыпічных прыкмет і адрозненняў у градыентах адбору ў розных месцах пражывання. Такія эксперыменты, як правіла, больш складаныя, чым тэсты індэкса фіксацыі па крытэрыю 2, і могуць быць немагчымымі для вельмі рэдкіх або ўразлівых відаў.

Напрыклад, матыль Краяна (Hemileuca maia) харчуецца толькі травой Menyanthes trifoliata, шырока вядомай як бабок трохлісты, і хоць марфалагічна не адрозніваецца ад роднасных матылёў і не дыферэнцыруецца па правераных генетычных маркерах, матыль вельмі адаптаваны да сваёй расліны-гаспадара, маючы 100 % выжывальнасць на Menyanthes, у той час як усе блізкія генетычныя сваякі гінуць пры вырошчванні на бабку.[2] У гэтым выпадку паток генаў быў дастатковым для памяншэння дыферэнцыяцыі па нейтральных маркерах, але не перашкаджаў лакальнай адаптацыі да гаспадара.

Абодва крытэрыя 2 і 3 маюць праблему ў тым, што няма выразнай дыхатаміі паміж ESU і не-ESU, паколькі генетычная дыферэнцыяцыя паміж папуляцыямі ўтварае кантынуум, што выклікае спрэчку аб разглядзе як генетычных, так і экалагічных працэсаў пры вызначэнні эвалюцыйна значнай адзінкі.[3] Паколькі кожны з розных падыходаў да абазначэння ESU мае свае перавагі, а неабходнасць і форма прадпісанняў па кіраванні могуць адрознівацца ў залежнасці ад кантэксту, некаторыя падтрымліваюць «адаптыўны» падыход да ідэнтыфікацыі эвалюцыяна значных адзінак, напрыклад, прапаноўваючы ўлічваць аспекты розных метадаў абазначэння.[4]

Закон ЗША аб відах пад пагрозай знікнення

[правіць | правіць зыходнік]

У мэтах Закона аб знікаючых відах «від» вызначаецца як «любы асобны сегмент папуляцыі любога віду пазваночных рыб або дзікіх жывёл, якія даюць пладавітае патомства адзін ад аднаго ў сталым узросце». Аднак закон не вызначае, што прадстаўляе сабой «асобны сегмент папуляцыі», але гэта звычайна лічыцца сінонімам эвалюцыйна значнай адзінкі, таму ён павінен:

  1. быць істотна рэпрадуктыўна ізаляваным ад іншых роднасных папуляцый, і
  2. прадстаўляць сабой важны кампанент у эвалюцыйнай спадчыне біялагічных відаў[5]

Іншыя эквівалентныя тэрміны

[правіць | правіць зыходнік]

Эквівалентны тэрмін, які выкарыстоўваецца COSEWIC, — гэта «віды дзікай прыроды», або для сцісласці проста «віды», які выкарыстоўваецца для абазначэння біялагічных відаў, падвідаў, разнавіднасцей або геаграфічна або генетычна адрозных папуляцый арганізмаў.[6]

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Jeffrey Conner, Daniel Hartl. A Primer of Ecological Genetics. 2004, ISBN 978-0878932023Шаблон:Page needed
  2. ↑ John, Legge; Richard, Roush; Rob, Desalle; Alfried, Vogler; Bernie, May (February 1996). "Genetic Criteria for Establishing Evolutionarily Significant Units in Cryan's Buckmoth". Conservation Biology. 10 (1): 85–98. doi:10.1046/j.1523-1739.1996.10010085.x.
  3. ↑ Crandall; et al. (2000). "Considering evolutionary processes in conservation biology". Trends in Ecology and Evolution. 15 (7): 290–295. doi:10.1016/s0169-5347(00)01876-0. PMID 10856956.
  4. ↑ Fraser; Bernatchez (2001). "Adaptive evolutionary conservation: towards a unified concept for defining conservation units". Molecular Ecology. 10 (12): 2741–2752. doi:10.1046/j.0962-1083.2001.01411.x. PMID 11903888.
  5. ↑ Waples, R. S. (1991). "Pacific salmon, Oncorhynchus spp., and the definition of "species" under the Endangered Species Act". Mar. Fish. Rev. 53 (3): 11–22.
  6. ↑ Government of Canada, COSEWIC, Committee on the Status of Endangered Wildlife in Canada. COSEWIC's Assessment Process and Criteria(недаступная спасылка). Cosepac.gc.ca. Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2015. Праверана 7 красавіка 2015.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Эвалюцыйна_значная_адзінка&oldid=4833389"