Юлдаш Суярэмбетаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Юлдаш Суярэмбетаў
башк.: Юлдаш Һөйәрембәтов
Дата нараджэння невядома
Месца нараджэння Кудзейская воласць Сібірскія даругі
Дата смерці 1742
Месца смерці
Прыналежнасць Расія, Башкірскія паўстанцы
Камандаваў Башкірскія паўстанцкія ўзброеныя фарміраванні
Бітвы/войны Башкірскае паўстанне 1735—1740 гадоў

Юлдаш Суярэмбетаў (Елдаш-мула; башк.: Юлдаш Һөйәрембәтов; ?—1742) — башкірскі мула, старшына Кудзейскай воласці Сібірскія даругі, адзін з правадыроў башкірскіх паўстанняў 1735—1740 гадоў[1].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Паходзіў з башкір Кудзейскай воласці Сібірскія даругі. Служыў старшыной Кудзейскай воласці[1].

У 1737—1739 гадах, нароўні з Бепенем Тарапбердзінам, быў адным з арганізатараў і ідэолагаў башкірскіх паўстанняў Сібірскай даругі. У студзені 1737 года прынёс прысягу Кузяшу Рахмангулаву[1]. Рассылаў лісты ў башкірскія воласці і ў адміністрацыю, у якіх выкладаў прычыны незадаволенасці царскімі ўладамі[2]. Увесну 1737 года вёў перамовы з казахамі Сярэдняга жуза, прасіў іх аказаць паўстанцам узброеную падтрымку. Улетку 1737 года на чале атрада паўстанцаў удзельнічаў у бітвах у раёне Бірска, Катайскага астрога, Красаўфімскай крэпасці, Кунгура, Осы і шэрагу іншых населеных пунктаў Ісецкай і Уфімскай правінцый[1]. 18 верасня 1737 года ўступіў у бой з карным атрадам капітана Голчына ў раёне Каліноўскай крэпасці, па выніках якога атрад Юлдаша Суярэмбетава быў вымушаны адступіць да Бірска[2]. У 1738 годзе разам з іншымі ўдзельнікамі паўстання прынёс пакаянне Л. Я. Саймонаву ў Табынскую крэпасць. Калі ўвесну 1739 года мясцовая адміністрацыя прыняла рашэнне правесці перапіс башкіраў, Юлдаш Суярэмбетаў выступіў супраць гэтага. З’езд старшынаў прыняў рашэнне не праводзіць перапіс. У 1740 годзе разам з Кузяшам Рахмангулавым і Шыганаем Бурчаковым дзейнічаў супраць мяцежнікаў Карасакала. Тым не менш, у 1740 годзе быў узяты ў палон царскімі ўладамі. Утрымліваўся ў Арэнбургу ў турэмным астрозе. У 1742 годзе быў пакараны смерцю[1].

Зноскі

  1. а б в г д Акманов И. Г. Юлдаш Суярембетов // Башкирская энциклопедия / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа : ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-306-8.
  2. а б Устюгов Н. В. Башкирское восстание. 1737—1739 гг.. — М.-Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1950. — 154 с. — 2 000 экз.