Башкірская мова

Башкірская мова
Саманазва	Башҡорт теле
Краіны	Расія
Рэгіёны	Башкартастан, Чалябінская вобласць, Арэнбургская вобласць, Цюменская вобласць, Свярдлоўская вобласць, Курганская вобласць, Самарская вобласць, Саратаўская вобласць, Пермскі край, Татарстан, Удмурцкая рэспубліка
Афіцыйны статус	Башкартастан
Арганізацыя, якая рэгулюе	Інстытут гісторыі, мовы і літаратуры Уфімскага НЦ РАН
Агульная колькасць носьбітаў	1 223 744(з папраўкай на 2010 год)^[1]
Статус	уразлівая^[d]
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Еўразіі
Алтайская сям'я Цюркская галіна Кыпчакская група Паволжска-кыпчакская падгрупа
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	баш 086
ISO 639-1	ba
ISO 639-2	bak
ISO 639-3	bak
WALS	bsk
Atlas of the World’s Languages in Danger	334
Ethnologue	bak
IETF	ba
Glottolog	bash1264
Вікіпедыя на гэтай мове

Башкірская мова (башҡорт теле), мова башкіраў, належыць да кыпчакскай групы цюркскіх моў.

Да 1928 года базавалася на арабскім алфавіце, з 1928 года — на лацінскім, а з 1940 года — на кірылічным алфавіце.

Зноскі

↑ Lewis, M. Paul (ed.) Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. (англ.) . Dallas, Tex.: SIL International. (2009). Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2011.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Вікіпедыя мае раздзел, напісаны
Баш бит башкірскай

Сайт вывучэння башкірскай мовы

г р п Дзяржаўныя і афіцыйныя мовы ў суб'ектах Расійскай Федэрацыі

Федэральная мова	руская

Мовы суб'ектаў федэрацыі	абазінская · аварская · агульская · адыгейская · азербайджанская · алтайская · асецінская · башкірская · бурацкая · даргінская · інгушская · кабардзіна-чаркеская · калмыцкая · карачаева-балкарская · комі · крымскататарская¹ · кумыцкая · лакская · лезгінская · нагайская · макшанская · марыйская · рутульская · табасаранская · татарская · тацкая · тувінская · удмурцкая · украінская¹ · хакаская · цахурская · чачэнская · чувашская · эрзянская · якуцкая

Мовы з афіцыйным статусам	вепская · далганская · казахская · карэльская · комі-пярмяцкі · мансійская · ненецкая · селькупская · фінская · хантыйская · чукоцкая · эвенкійская · эвенская · юкагірская

1 — адны з афіцыйных у самаабвешчанай Рэспубліцы Крым, дэ-факта існай у выніку анексіі тэрыторыі Аўтаномнай Рэспублікі Крым Украіны Расіяй

г р п Цюркскія мовы

працюркская †

Булгарская група	старажытныя: аварская (цюркская) †¹ • булгарская † • гунская †¹ • хазарскі †¹ сучасныя: чувашская (дыял.: верхавы, нізавы; малакарачынская гаворка)

Старажытнацюркская група	старажытнакіргізская (енісейска-кіргізская) † • архона-енісейская (старацюркская) • уйгурская рунічная (архона-ўйгурская) †

Горна-алтайская (цэнтральна-ўсходняя) група¹	кіргізска-кыпчакскія³: кіргізская (паўночнакіргізская, ферганска-кыпчакская (†), паўднёвакіргізская) • тубаларская² • паўднёваалтайская (дыял.: сібірскататарскі — паўднёваалтайскія дыялекты¹, уласна алтайскі (айроцкі, алтай-кіжы), тэленгіцкі, тэлеуцкі) паўночнаалтайскія¹: кондамскі дыялект шорскай² • ніжнечулымскі дыялект чулымскай² • паўночнаалтайская (дыял.: кумандзінскі, чалканскі) • сібірскататарская — паўночнаалтайскія дыялекты

Карлукская група¹	старажытнакарлукская † карлукска-ўйгурскія¹: старажытнаўйгурская † • караханідская (караханідска-ўйгурскі) † • халаджская (аргу)¹ карлукска-харэзмійскія¹: літаратурныя старапісьмовыя — харэзмска-цюркская † • чагатайская † • мова цюркі́ † (паволжская)¹ сучасныя — айнійскі (эйну) ‡² • ілі-цюркская (ілійская)¹ • лабнорская ‡¹ • сібірскататарская — карлукскія дыялекты¹ • узбекская • уйгурская (новаўйгурская) (дыял.: хатанскі) • хатонская (†) ‡¹ • паўднёвакіргізская — карлукскія дыялекты²

Кыпчакская група	старажытнакыпчакская † нагайска-кыпчакскія — алабугацка-нагайская² • астраханска-нагайская² • казахская • каракалпакская • нагайская • сібірскататарская — нагайскія дыялекты¹ • стэпавы дыялект крымскататарскай • узбекска-нагайская (кыпчакскія дыялекты ўзбекскай) ‡² • ферганска-кыпчакская — нагайска-кыпчакскія дыялекты² • паўднёвакіргізская — нагайска-кыпчакскія дыялекты² • юртаўска-нагайская² паволжска-кыпчакскія — башкірская • сібірскататарская¹ (дыял.: барабінскі, табола-іртышскі, томскі) • татара-башкірская² • татарская (дыял.: казанскі, мішарскі; крашэнскі¹) палавецка-кыпчакскія — старажытная палавецкая † • караімская (дыял.: галіцкі, крымскі¹, тракайскі) • крымскататарскі (літаратурны, крымчакскі², сярэдні дыялект крымскататарскай, урумскі (прыазоўскі) — кыпчакскія гаворкі²) • каўказскія¹ (армяна-кыпчакскі †, карачаева-балкарскі, кумыцкі) • мамлюкска-кыпчакскі †¹

Агузская група	старажытнаагузская † печанежская †¹ • саларская • паўночнаўзбекская (іканска-карабулакская)¹ уласна агузскія — азербайджанская (дыялекты, цюрка-татарская) • айналлу² • афшарская² • балкана-гагаузская • гагаузская • кашкайская² • асманская † • салчукская² • сірыйска-туркменская² • санкорска-цюркская • турэцкая (дыял.: кіпрскі, цалкскі) • туркменская (дыял.: трухменскі) • урумская (прыазоўская) — агузскія гаворкі • харасанска-цюркская (дыял.: баджнурдзі) • харэзмская (агузскія дыялекты ўзбекскай)² • паўднёвабярэжны дыялект крымскататарскай

Саянская (табаская) група	стэпавыя — кёк-манчакская • тувінская • цэнгэльская тайговыя — усходнетувінская² • саёцка-цатанская (дыял.: саёцкі, уранхайскі, цатанскі) • тафаларская

Хакаская (кіргізская) група	сарыг-югурская (хара-ягурская) • фуюйская-кіргізская хакаска-алтайскія (уласна хакаскія) — мраскі дыялект шорскай² • сярэднечулымскі дыялект чулымскай² • хакаская (дыял.: качынскі, кызыльскі, сагайскі, шорскі)

Якуцкая група	акаючыя • окаючыя, у тым ліку далганская², якуцкая літаратурная

Цюркскія змяшаныя мовы

Цюркскія змяшаныя мовы і групы	алтайская (горна-алтайская, айроцкая) мова • крымскататарская • сібірскататарская • узбекская • урумская (прыазоўская) • ферганска-кыпчакская (†) • чулымская • шорская • паўднёвакіргізская змяшаныя моўныя групы: карлукская • аб’яднанне хакаскіх, паўночнаалтайскіх і кіргізска-кыпчакскіх

Тэмы, звязаныя з цюркскімі мовамі

Пісьмо	архона-енісейскія руны • балгарскія руны • яналіф • стараўйгурскае пісьмо

Заўвагі: ¹ класіфікацыя мовы ці моўнай групы спрэчная, мова ці моўная група гіпатэтычныя (гл. Класіфікацыя цюркскіх моў); ² ужыванне тэрміна «мова» спрэчнае, праблема «мова ці дыялект»; ³ магчыма, кыпчакскія; † мёртвыя, мовы якія падзяліліся або змяніліся; (†) магчыма вымерлыя мовы; ‡ змяшаныя мовы

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Навігацыя

Знайсці