Перайсці да зместу

Яўгенія Максімаўна Калпакчы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Яўгенія Максімаўна Калпакчы
Дата нараджэння 9 (22) лістапада 1902 ці 1902[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 9 верасня 1952(1952-09-09) ці 1952[1]
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці мовазнаўца, japanologist
Навуковая сфера усходазнавец[d]
Месца працы
Навуковая ступень доктар філалагічных навук
Навуковае званне
Альма-матар

Яўгенія Максімаўна Калпакчы (таксама выкарыстоўвала імя па бацьку Міхайлаўна; 9 лістапада 1902, Санкт-Пецярбург — 9 верасня 1952, Ленінград) — савецкая ўсходазнавец-япаніст, доктар філалагічных навук (1946), прафесар (1936). Аўтар прац па семантыцы і марфалогіі, а таксама навучальных дапаможнікаў і слоўніка японскай і старажытнаяпонскай моў, перакладаў класічных твораў японскай літаратуры.

Нарадзілася ў Санкт-Пецярбургу ў сям’і доктара медыцыны Макса Яфімавіча (Мордка Хаімавіча) Калпакчы (1869—1942, памёр ад знясілення ў Ленінградзе[2])[3], ураджэнец Хаціна Бесарабскай губерні, купецкага сына[4][5], выпускнік Камянец-Падольскай мужчынскай гімназіі (1885) і Маскоўскага ўніверсітэта (1894), спецыяліста па скурных і венерычных хвароб і асістэнта {{нп3|Санкт-Пецярбургская медыцынская акадэмія паслядыпломнай адукацыі|клінічнага інстытута Вялікай княгіні Алены Паўлаўны|ru|Санкт-Петербургская медицинская академия последипломного образования}}, у савецкі час — урача бальніцы Ахвяр Рэвалюцыі[6][7]. Маці — Мацільда Сямёнаўна Калпакчы. Па матчынай лініі прыходзілася пляменніцай бачнаму савецкаму афтальмолагу і навукоўцу-медыку Гаўрыілу Яфімавічу Выгодскаму (1863—1939), загадчыку кафедры вочных хвароб Ленінградскага інстытута ўдасканалення ўрачоў  (руск.) (1927—1937), і стрыечнай сястрой гісторыку Аляксандру Гаўрылавічу Выгодскаму  (руск.) (загінуў у 1941)[8][9].

Пасля заканчэння факультэта ўсходніх моў  (руск.) Пецярбургскага ўніверсітэта (1923), займалася ў Дзяржаўным інстытуце гісторыі мастацтваў  (руск.), наведвала лекцыі на японскім аддзяленні Ленінградскага інстытута жывых усходніх моў  (руск.), дзе з 1924 года выкладала (з 1930 года — дацэнт). З 1936 года прафесар Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Арыштавана 14 лютага 1938 года паводле артыкула 58-6, вызвалена пасля завяршэння следства 1 лютага 1939 года[10]. З 1942 года — навуковы супрацоўнік Інстытута ўсходазнаўства АН СССР. У 1946 годзе абараніла доктарскую дысертацыю «Старажытнаяпонская мова па помніках эпохі Нара».

З запланаванай шматтомнай «Гісторыі японскай мовы», Я. М. Калпакчы ўдалося завяршыць толькі першы том, у якім разглядаюцца асноўныя катэгорыі дзеяслова на працягу ўсіх трынаццаці стагоддзяў дакументаванай гісторыі японскай мовы. Манаграфія, якая выйшла пасмяротна ў 1956 годзе, была падрыхтавана да друку А. А. Халадовічам  (руск.).

З нараджэння[11][12] і да канца 1920-х гадоў Я. М. Калпакчы пражывала па адрасе Вазнясенскі праспект (праспект Маёрава), дом 21, кв. 7.

  • Начальный учебник японского разговорного языка (совместно с Н. А. Невским  (руск.)). Л., 1933.
  • Японо-русский иероглифический словарь. Л., 1933.
  • Японский язык (совместно с Н. А. Невским). Л., 1934.
  • Строй японского языка. Л., 1936.
  • Очерки по истории японского языка. Т. 1: Морфология. Глагол. М.— Л. Изд-во АН СССР, 1956.

Цікавыя факты

[правіць | правіць зыходнік]

Жэнька Калпакчы тройчы згадваецца ў рамане Веніяміна Каверына «Два капітаны  (руск.)».

Зноскі

  1. а б Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991)СПб.: Петербургское Востоковедение, 2013. — 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке) — ISBN 978-5-85803-225-0
  2. Списки умерших в блокаде Ленинграда
  3. Российский медицинский список (1908): Мордко (Макс) Ефимович Колпакчи.
  4. Рѣшенія Гражданскаго кассаціоннаго департамента Правительствующаго Сената: Прошение присяжного поверенного Кишинёвской окружной судебной палаты Б. С. Гольденвейзера о покупке купеческими сыновьями, братьями Маркусом и Ефимом Колпакчи поселения Ворничены (1872).
  5. Землевладельцы д. Ворничаны Хотинского уезда Колпакчи Мария-Роза Алтеровна с детьми. Архівавана з першакрыніцы 8 лістапада 2019. Праверана 8 лістапада 2019.
  6. Люди и судьбы. Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2012. Праверана 27 жніўня 2012.
  7. Список выпускников Каменец-Подольской мужской гимназии. Архівавана з першакрыніцы 5 студзеня 2018. Праверана 27 жніўня 2012.
  8. А. Г. Выгодскі — складальнік зборніка «Карл Маркс пра мастацтва» (у 2-х тт., 1941, некалькі перавыданняў)
  9. А. Я. Бруштейн. Выдержки из «Книги воспоминаний». Архівавана з першакрыніцы 11 мая 2012. Праверана 27 жніўня 2012.
  10. Репрессированные японисты. Архівавана з першакрыніцы 18 сакавіка 2015. Праверана 27 жніўня 2012.
  11. Весь Петербург (1898). Архівавана з першакрыніцы 12 чэрвеня 2020. Праверана 7 лістапада 2019.
  12. Весь Петербург (1906). Архівавана з першакрыніцы 14 лютага 2019. Праверана 7 лістапада 2019.
  13. Весь Петербург (1910). Архівавана з першакрыніцы 9 ліпеня 2020. Праверана 7 лістапада 2019.