Li-Fi

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пакой, які абсталяваны Li-Fi

Li-Fi (Light Fidelity) — гэта двухскіраваная бесправадная камунікацыйная тэхналогія, якая перадае даныя разам са святлом ад пакаёвых крыніц асвятлення. Тэрмін быў прыдуманы Гаральдам Гаасам[1] па аналогіі з тэхналогіяй Wi-Fi, якая выкарыстоўвае радыёхвалі.

Дэталі тэхналогіі[правіць | правіць зыходнік]

Гэтая тэхналогія выкарыстоўвае святло ад святлодыёдаў (LED) у якасці носьбіта інфармацыі[2]. Сувязь з выкарыстаннем бачнага святла працуе шляхам пераключэння падачы напружання на святлодыёды на вельмі высокай частаце[3], незаўважнай для чалавечага вока. Светлавыя хвалі не могуць пранікаць праз сцены, таму радыус дзеяння Li-Fi невялікі.

PureLiFi — прыклад першай даступнай для спажыўца Li-Fi сістэмы. Яна была прэзентаваная ў 2014 годзе на Mobile World Congress у Барселоне[4].

Bg-Fi — Li-Fi сістэма, якая складаецца з прыкладання для мабільнай прылады і простай прылады, як напрыклад, IoT- прылады з датчыкам святла, мікракантролерам і ўбудаваным праграмным забеспячэннем. Святло ад дысплэя мабільнай прылады адпраўляецца на датчык святла, які пераўтворыць святло ў лічбавую інфармацыю. Святлопраменныя дыёды дазваляюць сінхранізавацца з мабільнай прыладай[5][6].

Прагназуецца, што сярэднегадавы тэмп росту Li-Fi рынку складзе 82 % паміж 2013 і 2018 гадамі і будзе складаць больш за 6 млрд $ у год да 2018 года[7].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Гаральд Гаас, які выкладае ва ўніверсітэце Эдынбурга ў Вялікабрытаніі, сцвярджае, што вынайшаў Li-Fi. Ён з’яўляецца піянерам выкарыстання тэрміна Li-Fi і сузаснавальнікам pureLiFi[8].

З іншага боку, група кітайскіх навукоўцаў[9] з універсітэта Фудань разглядаецца ў якасці вынаходнікаў тэхналогіі.

Стандарты[правіць | правіць зыходнік]

Як і Wi-Fi, Li-Fi выкарыстоўвае пратаколы, аналагічныя IEEE 802.11, але ён выкарыстоўвае электрамагнітныя хвалі дыяпазону бачнага святла (замест хваляў радыёдыяпазону, аналагічныя IEEE 802.3, але без выкарыстання оптавалакна), які мае значна больш шырокую паласу прапускання.

Стандарт IEEE 802.15.7 вызначае фізічны ўзровень (PHY) і ўзровень кіравання доступам да асяроддзя (MAC).

Стандарт вызначае тры фізічныя (PHY) ўзроўні з рознымі прапускнымі здольнасцямі:

  • PHY I быў створаны для вонкавага ўжывання і працуе на хуткасцях ад 11,67 Кбіт/с да 267,6 Кбіт/сек.
  • PHY II дазваляе дасягаць хуткасцяў перадачы даных ад 1,25 Мбіт/с да 96 Мбіт/сек.
  • PHY III прызначаны для множных крыніц з пэўным метадам мадуляцыі: Color Shift Keyring (CSK), што можна перакласці як «Маніпуляцыя зрушэннем даўжыні хвалі». PHY III можа дасягаць хуткасці ад 12 Мбіт/с да 96 Мбіт/сек[10].
  • На выставе CES 2021 кампанія Kyocera SLD Laser (KSLD) абвясціла аб запуску вытворчасці LaserLight — першай у свеце паўправадніковай крыніцы падвойнага выпраменьвання: белага святла і інфрачырвонага. Лазерны дыёд LaserLight накіраваны як на прамысловае, так і на бытавое прымяненне. Ён пасуе для фараў аўтамабіляў, для асвятлення дамоў, вуліц, для ліда́раў у сістэмах дапамогі кіроўцам і ў аўтапілотах, а таксама для прылады бесправоднай светлавой сувязі LiFi з хуткасцю перадачы да 20 Гбіт/с.

У ліпені 2023 года быў прыняты стандарт IEEE 802.11bb[en], які выкарыстоўвае каляінфрачырвоныя хвалі 800-1000 нм і які прапануе хуткасці перадачы ад 10 Мбіт/с да 9,6 Гбіт/с.[11][12]

  1. Harald Haas. Harald Haas: Wireless data from every light bulb. ted.com. Архівавана з першакрыніцы 8 чэрвеня 2017. Праверана 20 студзеня 2016.
  2. Sherman, Joshua. How LED Light Bulbs could replace Wi-Fi. Digital Trends[en] (30 кастрычніка 2013). Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2015. Праверана 29 лістапада 2015.
  3. Coetzee, Jacques. LiFi beats Wi-Fi with 1Gb wireless speeds over pulsing LEDs. Gearburn (13 студзеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 снежня 2015. Праверана 29 лістапада 2015.
  4. pureLiFi to demonstrate first ever Li-Fi system at Mobile World Congress. Virtual-Strategy Magazine (19 лютага 2014). Архівавана з першакрыніцы 3 снежня 2015. Праверана 29 лістапада 2015.
  5. {{{загаловак}}}(англ.). Архівавана з першакрыніцы 20 чэрвеня 2015.
  6. {{{загаловак}}}(англ.). — 2003. — July Архівавана з першакрыніцы 1 ліпеня 2015.
  7. Global Visible Light Communication (VLC)/Li-Fi Technology Market worth $6,138.02 Million by 2018. MarketsandMarkets (10 студзеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 8 снежня 2015. Праверана 29 лістапада 2015.
  8. The Future's Bright - The Future's Li-Fi. The Caledonian Mercury (29 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 4 лістапада 2015. Праверана 29 лістапада 2015.
  9. China achieves wireless Internet access via lightbulbs | ZDNet. Архівавана з першакрыніцы 29 студзеня 2016. Праверана 20 студзеня 2016.
  10. An IEEE Standard for Visible Light Communications Архівавана 29 жніўня 2013. visiblelightcomm.com, dated April 2011.
  11. IEEE Approved Draft Standard for Information Technology; Telecommunications and Information Exchange Between Systems Local and Metropolitan Area Networks--Specific Requirements - Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications Amendment 7: Light Communications. Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2023. Праверана 14 ліпеня 2023.
  12. IEEE P802.11 - LIGHT COMMUNICATION TASK GROUP. www.ieee802.org. Архівавана з першакрыніцы 14 ліпеня 2023. Праверана 14 ліпеня 2023.