Ад Нараджэння Хрыстова

Гл. таксама

Рымскі ігумен Дыянісій Малы

Ад Нараджэння Хрыстова — скар. запіс ад Н. Х. — запіс цяперашняй эпохі, заснаваны на вылічанам рымскім ігуменам Дыянісіям Малым годзе нараджэння Хрыста з Назарэта. У такім летазлічэнні няма нулявога года. За 1-м годам да Нараджэння Хрыстова ідзе 1-ы год пасля Нараджэння Хрыстовага.

Антонімам (па часу) з'яўляецца Да Нараджэння Хрыстова, да Н.Х..

У познерымскі перыяд у астранамічных і астралагічных тэкстах атрымлівае шырокае распаўсюджанне эра ад пачатку валадарання імператара Дыяклетыяна — 284 г., у ёй складаліся велікодныя табліцы (гэта эра да гэтага часу захоўваецца копцкай-эфіопскай царквой пад назвай «эры мучанікаў»).

У 525 годзе Папа Ян I даручыў манаху Дзіянісію Малому скласці новую велікодную табліцу. Дыянісій выкарыстаў табліцы александрыйскай царквы, у якіх выкарыстоўвалася эра Дыяклетыяна, аднак, не жадаючы весці адлік па гадах праўлення «бязбожнага ганіцеля», вырашыў «пазначыць гады» ад «ўвасаблення Хрыста». У яго табліцы 532 г. ab inscriptione («ад увасаблення») ішоў за 247 г. эры Дыяклетыяна. Гэтая велікодная табліца, будучы адобранай Папскім Прастолам і ўвайшоўшы ва ўсеагульны ўжытак, увяла ва ўжытак і эру «ад Раства Хрыстова». У афіцыйных актах эра ад Р. Х. сустракаецца ўжо ў капітулярыі Карламана ад 21 красавіка 742 г. У папскіх актах яна ў ходзе з Яна XIII (X ст.).

Гэтая сістэма летазлічэння стала стандартнай у заходнім свеце пасля ўвядзення яе англійскім гісторыкам Бедай Вялебным у VIII стагоддзі.

У іншых мовах

У лацінскай мове існуе форма аnno Domini, або A.D., скарачэнне, якое выкарыстоўваецца ў многіх заходнееўрапейскіх мовах. Літаральна ў перакладзе з лац. «Год веку Гасподняга».

У англійскай мове можа ўжывацца хрысціянская эра (англ.: сhristian era), як некарэктная расшыфроўка англійскай жа абрэвіятуры С.Е. (англ.: сommon era - наша эра). Эра «да Нараджэння Хрыстова» ў англійскай мове пазначаецца скарачэннем BC (па-англійску before Christ - да (эры) Хрыста)

Гл. таксама

• Ab urbe condita
• Храналогія

Літаратура

1. Abate, Frank R(ed.) (1997). Oxford Pocket Dictionary and Thesaurus (American ed. ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-513097-9. (англ.)
2. Bede. «Historiam ecclesiasticam gentis Anglorum». 731. (англ.)
3. Cunningham, Philip A; Starr, Arthur F. (1998). Sharing Shalom: A Process for Local Interfaith Dialogue Between Christians and Jews. Paulist Press. ISBN 0-8091-3835-2.
4. Declercq, Georges (2000). Anno Domini: The origins of the Christian era. Turnhout: Brepols. ISBN 2-503-51050-7. (англ.)
5. Declercq, G. «Dionysius Exiguus and the Introduction of the Christian Era». Sacris Erudiri 41 (2002): 165—246. (англ.)
6. Doggett L. E.. (1992). «Calendars» (Ch. 12), in P. Kenneth Seidelmann (Ed.) Explanatory supplement to the astronomical almanac. Sausalito, CA: University Science Books. ISBN 0-935702-68-7. (англ.)
7. Gerard, J. (1908). «General Chronology». In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. (англ.)
8. Richards, E. G. (2000). Mapping Time. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-286205-7. (англ.)
9. Riggs, John (January 2003). «Whatever happened to B.C. and A.D., and why?». United Church News. (англ.)
10. Ryan, Donald P. (2000). The Complete Idiot’s Guide to Biblical Mysteries. Alpha Books. p. 15. ISBN 0-02-863831-X. (англ.)