Біятлон

Шаблон:Вызнч — від спорту, лыжныя спаборніцтвы на хуткасць са стральбой з вінтовак.

Гісторыя

Сучасны біятлён паходзіць із Скандынавіі. Менавіта там прыгранічныя патрулі ад нуды змагаліся між сабою ў хуткасці ды ўлучнасці. Першы ўзор чэмпіянату па біятлёне прайшоў у 1767 годзе між абаронцамі граніцаў Швецыі ды Нарвегіі. Так і працягвалі вайскавікі сваі забавы, пакуль не адбыліся першыя Зімовыя Алімпійскія гульні у Шамані (Францыя) у 1924 годзе. Тады было вырашана ўключыць у праграму гульнь праобраз сённішняга біятлёну, супраўды ў той час ён меў назоў «Змаганні вайсковых патрулёў». У такім выглядзе гэты спорт з цягам часу «дажыў» да 1948 года. Аднак у сувязі з анты-ваенымі настроямі ў грамадстве пасля Другой светавой вайны, змаганні з біятлёну былі вызнаныя залішне мілітарнымі. Біятлён на некаторый час касаваўся.

Але ўжо праз дзесяцігоддзя, у 1958 годзе мода на біятлён аднавілася. Менавіта з таго часу чэмпіянаты па біятлёну праводзяцца на рэгулярнай аснове.

І нарэшце у 1960 годзе біятлён практычна ў сучасным выглядзе быў уключаны да праграмы Алімпійскіх гульнь. Тады ж у Скво-Вэллі (ЗША) быў разыграны першы камплект алімпійскіх мэдалёў у мужчын. А жаночыя змаганні на Алімпійскіх гульнях упершыню правелі толькі ў 1992 годзе ў Альбервыллі (Францыя).

Першыя алімпійскія мэдалі ў спрынці былі разыграныя толькі праз 20 гадоў, у 1980 годзе у Лэйк-Плэсідзе (ЗША). Першым алімпійскім чэмпіёнам стаў Франк Ульріх (Нямеччына). А гонка праследавання ўзнікла ў праграме Алімпійькіх гульнь толькі на Алімпіядзе 2002 года ў Солт-Лэйк-Сіці (ЗША) (до гэтага часу падобныя змаганні правадзіліся толькі ў рамках чэмпіянатаў свету па біятлёне). Першай алімпійскай чэмпіёнкай па біятлёне ў гонцы праследавання стала Вольга Пылёва. Сярод мужчын Уле Айнар Б'ёрндален. Мас-старт уключылі да праграмы Алімпійскіх гульнь толькі ў 2006 годзе ў Турыне. Першай алімпійскай чемпыёнкай в мас-старце стала Анна-Карын Олаффсан (Швецыя). Сярод мужчын — Міхаэль Грайс (Нямеччына).

Амуніцыя

З цягам часу змяняліся не толькі правілы, але таксама і амуніцыя біятланістаў. Раней замест дробнакаліберных стрэльб спартоўцы цягалі з сабою вельмі важкія карабіны. Дробнокаліберную вінтоўку падрыхтавалі адмыслова дзеля біятланістаў, і яна замацоўваецца у спартоўца на перавязі за спіною. Такая вінтоўка 22-га калібру важыць ня менш 3,5 кг. Яна аснашчоная адмысловым механізмам, што блакуе спускавы кручок, а перазарядка здзейснюецца у ручным рэжыме. Апроч таго, у абоймах месца толькі для пяці патронаў. Хуткасць кулі, выпушчанай з такое зброі, не павінна быць большай за 380 метраў на секунду на адлегласці 1 метру ад зрэзу ствала. Мінімальная даўжына лыж для біятлона павінна быць на 4 см меней, чымсі рост спартоўца, а іх канцы меней заломленыя дагары.

Адмысловы касцюм скроены гэтак, каб удзержываць тэмпературу цела стабільнай, і каб паменшаць сілу ветра. Чаравікі жорсткія, каб паменшаць ціск на шчыкалатку.

Віды спаборніцтваў

На сёнешні дзень у біятлоне існуе 6 відаў спаборнітваў: Шаблон:Вызн2 (для жанчын 7,5 км., для мужчын 10 км.); Шаблон:Вызн2 (для жанчын 10 км., для мужчын 12,5 км.); Шаблон:Вызн2 (для жанчын 12,5 км., для мужчын 15 км.); Шаблон:Вызн2 (для жанчын 15 км., для мужчын 20 км.) і 2 віды камандных спаборніцтваў — Шаблон:Вызн2 (для жанчын 4*6 км., для мужчын 4*7,5 км.) і Шаблон:Вызн2.

Правілы

За кожную незакрытую мішэнь біятланіст павінны дадаткова прбегчы штрафное кола (150 м), а ў індывідуальнай гонцы за кожную незакрытую мішэнь да часу спартоўца дадаецца адна хвіліна. А ў эстафетных гонках у спартоўцаў ёсць 3 запасныя патроны, калі ж не удаецца закрыць мішэні і пры дапамозе запасных патронаў, тады за кожную мішэнь нарахоўваецца штрафное кола.

Стріляніна ў біятлоне пачынаецца заўсёды з пазыцыі лёжачы, потым следуе стріляніна з пазыцыі стоячы. У спрынце і эстафетах толькы два агнявых рубежа, ў гонцы з праследаванням, мас-старцы і індывідуальнай гонцы — 4 агнявых рубежа.

За 15 хвілін да старта удзельнік спаборніцтв па біятлоне абавязаны прайсці маркаванне ў адмысловым стартавым мясцечку. Тут маркуюцца лыжы і правераецца вінтоўка. У вінтоўках праверяюцца мінімальныя высілкі на спускавы кручок, неабходныя дзеля здзейснення стрэльбы. Яны не павінны быць меней за 500 гр. У кожнай камандзе ёсць две запасныя вінтоўкі. Потым правераецца правільнасць стартавага номера і датрыманне правілаў пра рэкламу. Стартавыя намеры выдаюцца, каб спартовец сам замацаваў іх на бядры. На ногі быятланістам крэпляцца давачы, што замераюць час пры праходжанні кантрольных рубежоў.

Зазвычай, у спрынце і індывідуальнай гонцы, спартоўцы выходзяць на старт кожныя 30 сэкундаў. Кожны біятланіст за 10 сэкундаў да пачатку старта атрымоўвае гукавы сыгнал, за 5 сэкундаў да старта электронны гадзіннік пачынае цокаць гучна. Цягам гэтых пяці сэкундаў паліцы павінны быць у адмысловых абмежэвальніках руха. Дзеля эстафеты альбо масавага старта каманду "старт" падаюць з стартавага пісталета.

Після фінішу зброя (вона не повинна бути заряджена) і лижі (повинні бути промарковані) ще раз перевіряються. А біатлоністи відправляються на допінг контроль.

Біятлон в Беларусі

Беларускія біятланісты неаднойчы адзначаліся як на асобных этапах Кубка свету, дык і Чэмпіянатах Эўропы і свету. Шматразовая чэмпіёнка свету - Алена Зубрылава, яка за сваю бліскучую спартовую кар'еру усцігла выступыць і за Беларусь, і за Украіну (на пачатку). На апошнем Чымпіянаце Эўропы (2008) зборная Беларусі здабыла залаты мэдаль у змешанай гонцы. У гэтым сэзоне (2007-2008 гады) жаночая зборная пасядае 8-ю сходзінку, а мужчынская - 11-ю ў агульным заліку Кубка свету. Найбольш паспяховым для зборнай Беларусі па біятлоне быў сэзон 2001-2002 гадоў, калі жаночая збрная ўзнялася на 5-е месца, а мужчынская наогул была чацвёртай. Тады ў індывідуальным заліку Алена Зубрылава (зе Беларусь) была пятай, а сярод біятланістаў-мыжчын Уладзімір Драчоў зайняў другое месца.

У Сеціве

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Біятлон
• (руск.) http://www.biathlon.by — Афіцыйная старонка Беларускай федэрацыі біатлону
• (англ.) http://www.biathlonworld.com/eng/news/page_000388.htm - Афіцыйная старонка Міжнароднага біатлоннага хаўруса