Тэтраграматон: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Выява:Lxx Minorprophets.gif|thumb|250px|Тэтраграматон (пазначаны стрэлкай) у фрагменце [[Септуагінта|Септуагінты]]]] |
[[Выява:Lxx Minorprophets.gif|thumb|250px|Тэтраграматон (пазначаны стрэлкай) у фрагменце [[Септуагінта|Септуагінты]]]] |
||
'''Тэтраграматон''', альбо ''' |
'''Тэтраграматон''', альбо '''тэтраграма''' (ад {{lang-el|τετραγράμματον}} – чатыры літары) — спалучэнне чатырох зычных старажытнаяўрэйскай мовы ЙГВГ ці ЙХВХ (יוהו), якія абазначаюць імя Бога. Сустракаецца 6828 разоў у Старым Запавеце Бібліі і больш за 200 разоў у старажытных перакладах Новага Запавету на яўрэйскую мову. Дакладнае вымаўленне тэтраграматону невядома. Сярод навукоўцаў папулярны формы "Яхвэ" і "Ягвэ", сярод рэлігійных дзеячаў і пісьменнікаў - "Іегова". Напрыклад у трылогіі "На ростанях" Якуб Колас тройчы выкарыстоўвае форму імя "Іегова".<ref>Я. Колас На ростанях. Трылогія. Мн.:"Юнацтва", 1981 с. 217, 248, 250</ref><ref>Трэба зазначыць, што ў апавяданні Алеся Бажко "Перад вераснем" выкарыстоўваецца варыянт "Ягова", што рэдка сустракаецца ў беларускай літаратуры (Мн:"Дзяржаўнае выдавецтва БССР. Рэдакцыя мастацкай літаратуры", 1959, с. 63)</ref> Тэтраграматон таксама шырока выкарыстоўваўся як элемент упрыгоджвання сярэднявечнай і рэнесанснай архітэктуры. Сустракаецца на манетах і ў рэлігійных тэкстах. |
||
== Тэтраграматон у беларускіх перакладах Бібліі == |
== Тэтраграматон у беларускіх перакладах Бібліі == |
Версія ад 20:22, 25 лютага 2013
Тэтраграматон, альбо тэтраграма (ад грэч. τετραγράμματον – чатыры літары) — спалучэнне чатырох зычных старажытнаяўрэйскай мовы ЙГВГ ці ЙХВХ (יוהו), якія абазначаюць імя Бога. Сустракаецца 6828 разоў у Старым Запавеце Бібліі і больш за 200 разоў у старажытных перакладах Новага Запавету на яўрэйскую мову. Дакладнае вымаўленне тэтраграматону невядома. Сярод навукоўцаў папулярны формы "Яхвэ" і "Ягвэ", сярод рэлігійных дзеячаў і пісьменнікаў - "Іегова". Напрыклад у трылогіі "На ростанях" Якуб Колас тройчы выкарыстоўвае форму імя "Іегова".[1][2] Тэтраграматон таксама шырока выкарыстоўваўся як элемент упрыгоджвання сярэднявечнай і рэнесанснай архітэктуры. Сустракаецца на манетах і ў рэлігійных тэкстах.
Тэтраграматон у беларускіх перакладах Бібліі
Звычайна перакладчыкі Бібліі пры перадачы старазапаветных тэкстаў з біблейскага іўрыту замяняюць тэтраграматон з імем Бога на словы "Госпад" ці "Бог" замест "Іегова" ці "Ягвэ"[3]. Такая традыцыя адлюстравана і ў беларускіх перакладах Бібліі. Францыск Скарына ў сваім перакладзе "Бібліі рускай" паслядоўна перадаваў тэтраграму словамі "Бог", "Госпад" ці "Узвышні". На сучаснай беларускай мове выдадзена 2 поўных перакладу Бібліі: пераклад Васіля Семухі (2002 г.) і пераклад Уладзіслава Чарняўскага (2012 г.) У перакладзе В. Семухі тэтраграматон 7 раз перадаецца як "Ягова"[4], а у перакладзе У. Чарняўскага 4 разы як "Ягвэ"[5].
Зноскі
- ↑ Я. Колас На ростанях. Трылогія. Мн.:"Юнацтва", 1981 с. 217, 248, 250
- ↑ Трэба зазначыць, што ў апавяданні Алеся Бажко "Перад вераснем" выкарыстоўваецца варыянт "Ягова", што рэдка сустракаецца ў беларускай літаратуры (Мн:"Дзяржаўнае выдавецтва БССР. Рэдакцыя мастацкай літаратуры", 1959, с. 63)
- ↑ Трэба адзначыць, што гэтай традыцыі следуюць не ўсе перакладчыкі, напрыклад, у перакладзе Старога Запавету на рускую мову, зробленным архімандрытам Макарыям у ХІХ ст., тэтраграматон перададзены як "Іегова" практычна ў палове тэкстаў, дзе ен сустракаецца
- ↑ Менавіта ў кнігах: Быцце, раздзел 22, верш 14; Выхад, раздзел 6, верш 3 (зноска), раздзел 15, верш 3, раздзел 17, верш 5, раздзел 33, верш 19 і раздзел 34, верш 5; Суддзяў раздзел 6 верш 24
- ↑ Менавіта ў кнігах: Выхад, раздзел 6, верш 3, раздзел 15, верш 3, раздзел 17, верш 5; Суддзяў раздзел 6 верш 24
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тэтраграматон