Алексантэры Ахола-Вало: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др →Спасылкі: выдал. шаблона, replaced: {{Link GA| → {{subst:Void| using AWB |
др стылявыя змены |
||
Радок 29: | Радок 29: | ||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
[[Выява:VitebskVKhU.jpg|thumb|left|Мастацкая школа ў [[Віцебск]]у, дзе вучыўся Ахола-Вало]] |
[[Выява:VitebskVKhU.jpg|thumb|left|Мастацкая школа ў [[Віцебск]]у, дзе вучыўся Ахола-Вало]] |
||
Нарадзіўся 27 студзеня 1900 года ў Імпілахці (фін. Impilahti) у [[Карэлія|Карэліі]] ў сям'і камінара. Быў сведкам Крывавай нядзелі. Калі будучаму мастаку было сем гадоў, яго сям'я была сасланы ў Вырыцу (Viiritsan) пад [[Пецярбург]]ам. У гэты жа час Алексантэры |
Нарадзіўся 27 студзеня 1900 года ў Імпілахці (фін. Impilahti) у [[Карэлія|Карэліі]] ў сям'і камінара. Быў сведкам Крывавай нядзелі. Калі будучаму мастаку было сем гадоў, яго сям'я была сасланы ў Вырыцу (Viiritsan) пад [[Пецярбург]]ам. У гэты жа час Алексантэры абраў псеўданім Вало, што азначае «святло». |
||
У 16 гадоў Алексантэры |
У 16 гадоў Алексантэры пераехаў ў Петраград, дзе паступіў у ''Mayak College'' (для дзяцей дыпламатаў), у якім вучыўся да яго закрыцця ў 1918 г.; быў сведкам падпісання Леніным незалежнасці [[Фінляндыя|Фінляндыі]]. Ахола-Вало ўстіў Чырвоную армію, удзельнічаў у паходзе на Варшаву. З 1919 па 1930 г. жыў у Беларусі, у [[Віцебск]]у, дзе вучыўся мастацкай школе [[Іегуда Пэн|Юдэля Пэна]] і працаваў у [[Інстытут беларускай культуры|Інбелкульце]]. Тут ён таксама пазнаёміўся з [[Казімір Малевіч|Казімірам Малевічам]] і [[Марк Шагал|Маркам Шагалам]]. |
||
У 1925 разам з [[Сяргей Эйзенштэйн|Сяргеем Эйзенштейнам]] |
У 1925 разам з [[Сяргей Эйзенштэйн|Сяргеем Эйзенштейнам]] прымаў удзел у стварэнні фільма Браняносец «Пацёмкін», стварыў гравюру «Кастрычнік у космасе» (пасля падораная аўтарам [[Юрый Гагарын|Юрыю Гагарыну]]). Сярод яго праектаў таксама «Храм чалавечых пакут» у [[Мінск]]у. |
||
[[Файл:Ahola-Valo 1992 Sarje 2.jpg|thumb|Ахола-Вало ў 1992 г.]] |
[[Файл:Ahola-Valo 1992 Sarje 2.jpg|thumb|Ахола-Вало ў 1992 г.]] |
||
Быў вымушаны бегчы ў Фінляндыю. Там насцярожана паставіліся да мастака, падазраючы яго ў сувязях з НКУС. Нягледзячы на заступніцтва мастака [[Акселі Гален-Калела]], Алексантэры |
Быў вымушаны бегчы ў Фінляндыю. Там насцярожана паставіліся да мастака, падазраючы яго ў сувязях з НКУС. Нягледзячы на заступніцтва мастака [[Акселі Гален-Калела]], Алексантэры арыштавалі і адправілі ў лагер Драгсквік каля Расеборга. У лагеры ён стварыў карціну «Блакітная душа». Ад службы ў войску ён быў вызвалены па дрэнным стане здароўя. Тым не менш яму быў зроблены заказ партрэта прэзідэнта Рыста Руці. |
||
== Уклад у беларускую культуру == |
== Уклад у беларускую культуру == |
||
Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «[[Новая зямля, паэма|Новая зямля]]», А.Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А.Вольнага «Табе», М.Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць». |
Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «[[Новая зямля, паэма|Новая зямля]]», А. Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А. Вольнага «Табе», М. Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць». |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
Версія ад 20:14, 10 красавіка 2015
Алексантэры Ахола-Вало | |
---|---|
фінск.: Aleksanteri Ahola-Valo | |
| |
Дата нараджэння | 27 студзеня 1900 |
Месца нараджэння | Імпілахці, Фінляндыя |
Дата смерці | 15 верасня 1997 (97 гадоў) |
Месца смерці | Сімрысхамн, Швецыя |
Грамадзянства | Фінляндыя |
Род дзейнасці | мастак, архітэктар, пісьменнік, дзеяч выяўленчага мастацтва |
Вучоба | |
Сайт | ahola-valo.fi |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Алексантэры (Аляксандр Пятровіч) Ахола-Вало (фінск.: Aleksanteri Ahola-Valo; 27 студзеня 1900, Імпілахці — 15 верасня 1997, Сімрысхамн) — фінскі мастак і мысляр, заснавальнік мастацка-рацыяналістычнае сістэмы жыцця (эвахамалогіі).
Біяграфія
Нарадзіўся 27 студзеня 1900 года ў Імпілахці (фін. Impilahti) у Карэліі ў сям'і камінара. Быў сведкам Крывавай нядзелі. Калі будучаму мастаку было сем гадоў, яго сям'я была сасланы ў Вырыцу (Viiritsan) пад Пецярбургам. У гэты жа час Алексантэры абраў псеўданім Вало, што азначае «святло».
У 16 гадоў Алексантэры пераехаў ў Петраград, дзе паступіў у Mayak College (для дзяцей дыпламатаў), у якім вучыўся да яго закрыцця ў 1918 г.; быў сведкам падпісання Леніным незалежнасці Фінляндыі. Ахола-Вало ўстіў Чырвоную армію, удзельнічаў у паходзе на Варшаву. З 1919 па 1930 г. жыў у Беларусі, у Віцебску, дзе вучыўся мастацкай школе Юдэля Пэна і працаваў у Інбелкульце. Тут ён таксама пазнаёміўся з Казімірам Малевічам і Маркам Шагалам.
У 1925 разам з Сяргеем Эйзенштейнам прымаў удзел у стварэнні фільма Браняносец «Пацёмкін», стварыў гравюру «Кастрычнік у космасе» (пасля падораная аўтарам Юрыю Гагарыну). Сярод яго праектаў таксама «Храм чалавечых пакут» у Мінску.
Быў вымушаны бегчы ў Фінляндыю. Там насцярожана паставіліся да мастака, падазраючы яго ў сувязях з НКУС. Нягледзячы на заступніцтва мастака Акселі Гален-Калела, Алексантэры арыштавалі і адправілі ў лагер Драгсквік каля Расеборга. У лагеры ён стварыў карціну «Блакітная душа». Ад службы ў войску ён быў вызвалены па дрэнным стане здароўя. Тым не менш яму быў зроблены заказ партрэта прэзідэнта Рыста Руці.
Уклад у беларускую культуру
Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «Новая зямля», А. Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А. Вольнага «Табе», М. Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць».
Літаратура
- БЭ ў 18 тамах. Т.2, Мн., 1996, С.153