Адам Храптовіч: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
дрНяма тлумачэння праўкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Адам Храптовіч''' ({{ДН|19|3|1768}}—{{ДС|25|12|1844}}) — асветнік, мецэнат мастацтваў i навукі; ганаровы член [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага ўніверсітэта]]. |
'''Адам Храптовіч''' ({{ДН|19|3|1768}} — {{ДС|25|12|1844}}, в. Вішнеўка на Ашмяншчыне) — асветнік, мецэнат мастацтваў i навукі; ганаровы член [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага ўніверсітэта]]. |
||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Нарадзіўся ў сям’і [[Іахім Храптовіч|І. Храптовіча]]. Быў візітатарам школ Віленскай акругі, старшынёй Таварыства дабрачыннасці, намеснікам старшыні Друкарскага таварыства ў Вільні. Удзельнік [[Паўстанне 1794 года|паўстання |
Нарадзіўся ў сям’і [[Іахім Храптовіч|І. Храптовіча]]. Быў візітатарам школ Віленскай акругі, старшынёй Таварыства дабрачыннасці, намеснікам старшыні Друкарскага таварыства ў Вільні. Удзельнік [[Паўстанне 1794 года|паўстання 1794 года]].<ref name=":0">Мысліцелі і асветнікі Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Гал. рэд. Б. I. Сачанка. — Мн.: БелЭн, 1995.— 672 с. — ISBN 985-11-0016-1</ref> |
||
У сваіх уладаннях адмяніў |
У сваіх уладаннях адмяніў цялесныя пакаранні прыгонных сялян, зменшыў іх павіннасці. У яго [[Шчорсы|Шчорсаўскім маёнтку]] была буйная пачатковая школа ўзаемнага навучання (г. зв. ланкастэрская), дзе станам на 1822 год займалася 350 вучняў з прыгонных сялян. У школе дзеці разам з элементарнай адукацыяй набывалі некаторыя навыкі вытворчай, рамеснай працы. А. Xраптовіч значна памножыў бібліятэку, заснаваную яго бацькам ў Шчорсах, давёўшы кнігазбор да 20 тыс. тамоў, сярод якіх творы антычных аўтараў, французскай і італьянскай класічнай літаратуры, працы па гісторыі Польшчы, Беларусі, Літвы, рукапісы. У бібліятэцы працавалі даследчыкі [[Іаахім Лялевель|І.Лялевель]], Я. і А. Снядэцкія, [[Уладзіслаў Сыракомля|У. Сыракомля]], Ф. Малеўскі і інш. Наведаў бібліятэку і [[Адам Міцкевіч|А. Міцкевіч]] (сцвярджаюць, што менавіта тут ён ствараў сваю паэму «Гражына»). Бібліятэкарамі ў [[Шчорсы|Шчорсах]] у розныя часы працавалі Ф. Баброўскі, А. Ю. Глінскі, [[Уладзіслаў Сыракомля|У. Сыракомля]], [[Ян Чачот|Я. Чачот]]]. Будучы апекуном [[Вільнюскі ўніверсітэт|Галоўнай Віленскай школы]], А. Xраптовіч ахвяраваў яе бібліятэцы калекцыю гравюр (каля 1100). Пасля смерці А. Xраптовіча бібліятэкай валодалі спадчыннікі. У 1913 годзе бібліятэка з Шчорсаў перададзена на часовае захоўванне [[Кіеўскі ўніверсітэт|Кіеўскаму універсітэту]]. Асноўная частка бібліятэкі так і засталася ў Кіеве і цяпер знаходзіцца ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы АН Украіны.<ref name=":0" /> |
||
Памёр і пахаваны ў Вішнеўцы (цяпер Ашмянскі раён). |
|||
== Зноскі == |
|||
<references /> |
|||
{{зноскі}} |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
Версія ад 14:33, 20 верасня 2017
Адам Храптовіч (19 сакавіка 1768 — 25 снежня 1844, в. Вішнеўка на Ашмяншчыне) — асветнік, мецэнат мастацтваў i навукі; ганаровы член Віленскага ўніверсітэта.
Біяграфія
Нарадзіўся ў сям’і І. Храптовіча. Быў візітатарам школ Віленскай акругі, старшынёй Таварыства дабрачыннасці, намеснікам старшыні Друкарскага таварыства ў Вільні. Удзельнік паўстання 1794 года.[1]
У сваіх уладаннях адмяніў цялесныя пакаранні прыгонных сялян, зменшыў іх павіннасці. У яго Шчорсаўскім маёнтку была буйная пачатковая школа ўзаемнага навучання (г. зв. ланкастэрская), дзе станам на 1822 год займалася 350 вучняў з прыгонных сялян. У школе дзеці разам з элементарнай адукацыяй набывалі некаторыя навыкі вытворчай, рамеснай працы. А. Xраптовіч значна памножыў бібліятэку, заснаваную яго бацькам ў Шчорсах, давёўшы кнігазбор да 20 тыс. тамоў, сярод якіх творы антычных аўтараў, французскай і італьянскай класічнай літаратуры, працы па гісторыі Польшчы, Беларусі, Літвы, рукапісы. У бібліятэцы працавалі даследчыкі І.Лялевель, Я. і А. Снядэцкія, У. Сыракомля, Ф. Малеўскі і інш. Наведаў бібліятэку і А. Міцкевіч (сцвярджаюць, што менавіта тут ён ствараў сваю паэму «Гражына»). Бібліятэкарамі ў Шчорсах у розныя часы працавалі Ф. Баброўскі, А. Ю. Глінскі, У. Сыракомля, Я. Чачот]. Будучы апекуном Галоўнай Віленскай школы, А. Xраптовіч ахвяраваў яе бібліятэцы калекцыю гравюр (каля 1100). Пасля смерці А. Xраптовіча бібліятэкай валодалі спадчыннікі. У 1913 годзе бібліятэка з Шчорсаў перададзена на часовае захоўванне Кіеўскаму універсітэту. Асноўная частка бібліятэкі так і засталася ў Кіеве і цяпер знаходзіцца ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы АН Украіны.[1]
Памёр і пахаваны ў Вішнеўцы (цяпер Ашмянскі раён).
Зноскі
- ↑ а б Мысліцелі і асветнікі Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Гал. рэд. Б. I. Сачанка. — Мн.: БелЭн, 1995.— 672 с. — ISBN 985-11-0016-1
Літаратура
- Мысліцелі і асветнікі Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Гал. рэд. Б. I. Сачанка. — Мн.: БелЭн, 1995.— 672 с. — ISBN 985-11-0016-1