Амонім: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 4: Радок 4:
Усе амонімы-словы падзяляюцца на тыпы: лексічныя, фанетычныя, марфалагічныя і інш.
Усе амонімы-словы падзяляюцца на тыпы: лексічныя, фанетычныя, марфалагічныя і інш.


* Лексічныя амонімы маюць поўнае гукавое супадзенне ва ўсіх формах і адносяцца да адной часціны мовы. Напрыклад: ''нота'' — дыпламатычны дакумент і ''нота'' — музычны знак; ''блок'' — палітычнае аб'яднанне і ''блок'' — тэхнічнае прыстасаванне, механізм; ''[[Каса, прычоска|каса]]'' — прычоска, ''[[Каса, інструмент|каса]]'' — інструмент, ''[[Каса, рэльеф|каса]]'' — рэльеф.
* Лексічныя амонімы маюць поўнае гукавое супадзенне ва ўсіх формах і адносяцца да адной часціны мовы. Напрыклад: ''нота'' — дыпламатычны дакумент і ''нота'' — музычны знак; ''блок'' — палітычнае аб'яднанне і ''блок'' — тэхнічнае прыстасаванне, механізм; ''[[Каса, прычоска|каса]]'' — заплеценыя валасы, ''[[Каса, інструмент|каса]]'' — прылада працы, ''[[Каса, рэльеф|каса]]'' — вузкая пясчаная паласа.
* Фанетычныя амонімы, або амафоны — словы, якія аднолькава гучаць, але адрозніваюцца напісаннем. Параўн.: ''[[грыб]] — [[грып]], род — рот, везці — весці, код — кот, каэка — каска'' і інш. Часцей за ўсё яны супадаюць па гучанні толькі ў асобных формах.
* Фанетычныя амонімы, або амафоны — словы, якія аднолькава гучаць, але адрозніваюцца напісаннем. Параўн.: ''[[грыб]] — [[грып]], род — рот, везці — весці, код — кот, каэка — каска'' і інш. Часцей за ўсё яны супадаюць па гучанні толькі ў асобных формах.
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:23em; max-width: 25%;" cellspacing="5"
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:23em; max-width: 25%;" cellspacing="5"

Версія ад 22:52, 9 чэрвеня 2018

Амонімы (стар.-грэч.: ὁμός — аднолькавы + ὄνομα — імя) — розныя па значэнні, але аднолькавыя па напісанні адзінкі мовы (словы, марфемы і інш.). Паняцце ўведзена Арыстоцелем. Не блытаць з амафонамі і паронімамі.

Тыпалогія

Усе амонімы-словы падзяляюцца на тыпы: лексічныя, фанетычныя, марфалагічныя і інш.

  • Лексічныя амонімы маюць поўнае гукавое супадзенне ва ўсіх формах і адносяцца да адной часціны мовы. Напрыклад: нота — дыпламатычны дакумент і нота — музычны знак; блок — палітычнае аб'яднанне і блок — тэхнічнае прыстасаванне, механізм; каса — заплеценыя валасы, каса — прылада працы, каса — вузкая пясчаная паласа.
  • Фанетычныя амонімы, або амафоны — словы, якія аднолькава гучаць, але адрозніваюцца напісаннем. Параўн.: грыбгрып, род — рот, везці — весці, код — кот, каэка — каска і інш. Часцей за ўсё яны супадаюць па гучанні толькі ў асобных формах.

А раніцай туман над сопкай —
густая пара над катлом:
знаёма пахла бульбай сопкай,
сялом, аакінутым жытлом.

Рыгор Барадулін
  • Марфалагічныя амонімы, або амаформы — словы, якія звычайна адносяцца да розных часцін мовы і супадаюць толькі ў некаторых марфалагічных формах: вусны (назоўнік множнага ліку) і вусны (прыметнік), кліч (назоўнік) і кліч (дзеяслоў загаднага ладу), сопкі (прыметнік) і сопкі (назоўнік множнага ліку).

Літаратура

  • Старычонак В. Дз. Слоўнік амонімаў беларускай мовы. — Мн., 1991