Земскі суд: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 20:14, 7 ліпеня 2019

Зе́мскі суд — шляхецкі саслоўны суд пры павеце, уведзены ў ВКЛ пасля адміністрацыйных рэформ 1560-х гг. Пачатковае вызначэнне структуры і кампетэнцыі земскага суда было зроблена Бельскім прывілеем (1564), і замацавана ў Статуце 1566 года.

Разгляду ў земскім судзе падлягалі ўсе крымінальныя справы шляхты, апроч спраў, падсудных гаспадарскаму і гродскаму судам. Таксама ў земскі суд маглі падавацца скаргі на пазапраўныя дзеянні службовых асоб гэтага павета. Як і гродскі суд, земскі суд сведчыў грамадзянска-прававыя дагаворы, чыніў дзеянні па забеспячэнні судовых доказаў і пад.

Справаводства земскага суда мела такую самую арганізацыю, што і ў іншых мясцовых судах ВКЛ пасля 1560-х гг.

Земскі суд аддзяляўся ад іншых органаў дзяржаўнай улады і быў выбарным. У яго склад уваходзілі суддзя, падсудак і пісар. Усе яны абіраліся шляхтай павету (з 4-х кандыдатур на кожную пасаду) і зацвярджаліся на пажыццёвае займанне пасады вялікім князем. Абранымі маглі быць толькі шляхцічы, жыхары ВКЛ, якія мелі нерухомую маёмасць у гэтым павеце.

Суд збіраўся на разгляд спраў 3 разы на год, судовыя сесіі («рокі земскія») працягваліся па 3—4 тыдні. Паводле Статутаў ВКЛ на працягу года адбываліся 3 судовыя сесіі, якія пачыналіся у студзені, пасля каталіцкага свята Трох Каралёў (Вадохрышча, 6 студзеня); летам, пасля каталіцкай Тройцы (Сёмухі); у верасні, пасля каталіцкага свята св. Міхала (29 верасня)^[1].

Зноскі

↑ Рокі земскія // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. — С. 120.

Гл. таксама

Камісарскі суд

Літаратура

Доўнар Т. І. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. — Мн.: Амалфея, 2007. — 400 с. ISBN 978-985-441-621-2

[1] Рокі земскія // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. — С. 120.

[1]

@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 Земскі суд аддзяляўся ад іншых органаў дзяржаўнай улады і быў выбарным. У яго склад уваходзілі суддзя, падсудак і пісар. Усе яны абіраліся шляхтай [[павет]]у (з 4-х кандыдатур на кожную пасаду) і зацвярджаліся на пажыццёвае займанне пасады [[вялікі князь літоўскі|вялікім князем]]. Абранымі маглі быць толькі шляхцічы, жыхары ВКЛ, якія мелі [[нерухомая маёмасць|нерухомую маёмасць]] у гэтым павеце.
-Суд збіраўся на разгляд спраў 3 разы на год, судовыя сесіі («''[[рокі земскія]]''») працягваліся па 3—4 [[тыдзень|тыдні]].
+Суд збіраўся на разгляд спраў 3 разы на год, судовыя сесіі («''рокі земскія''») працягваліся па 3—4 [[тыдзень|тыдні]]. Паводле [[Статуты Вялікага Княства Літоўскага|Статутаў ВКЛ]] на працягу года адбываліся 3 судовыя сесіі, якія пачыналіся у студзені, пасля каталіцкага [[Свята Трох Каралёў|свята Трох Каралёў]] ([[Вадохрышча]], [[6 студзеня]]); летам, пасля каталіцкай Тройцы ([[Сёмуха|Сёмухі]]); у верасні, пасля каталіцкага свята св. Міхала ([[29 верасня]])<ref>Рокі земскія // {{крыніцы/ЭГБ|6-1}} — С. 120.</ref>.
+{{зноскі}}
 == Гл. таксама ==
 * [[Камісарскі суд]]
 == Літаратура ==
 * {{крыніцы/Доўнар 2007}}