Прагляд зыходнага тэксту старонкі Аперацыя «Айдэр»

{{Узброены канфлікт
 |канфлікт        = Аперацыя «Айдэр»
 |частка          = [[Эфіопа-эрытрэйская вайна]]
 |выява           = [[File:AsmaraInternationalAirport.jpg|270px]]
 |памер           =  
 |загаловак       = Будынак паветранай гавані Асмэры.
 |дата            = [[29 мая]] [[2000]]
 |месца           = {{нп3|Асмэра (аэрапорт)|Міжнародны аэрапорт Асмэра|ru|Асмэра (аэропорт)}}
 |прычына         = 
 |вынік           = аб’ект атрымаў значную шкоду
 |змены           = 
 |праціўнік1      = [[File:Roundel of Ethiopia.svg|22px]] {{нп3|Ваенна-паветраныя сілы Эфіопіі|ВПС Эфіопіі|ru|ВВС Эфиопии}}
 |праціўнік2      = [[Файл:Roundel of Eritrea (1994-2000).svg|22px]] {{нп3|Ваенна-паветраныя сілы Эрытрэі|ВПС Эрытрэі|ru|Военно-воздушные силы Эритреи}}
 |праціўнік3      = 
 |праціўнік4      = 
 |камандзір1      = 
 |камандзір2      = 
 |камандзір3      = 
 |камандзір4      = 
 |сілы1           = 4 МіГ-23
 |сілы2           = 1 або 2 МіГ-29
 |сілы3           = 
 |сілы4           = 
 |страты1         = ''страт няма''
 |страты2         = знішчаны дыспетчарская вышка аэрапорта і сховішча авіяцыйнага паліва, пашкоджанні атрымалі УПП і сістэма энергазабеспячэння
 |страты3         = 
 |страты4         = 
 |агульныя страты = 
 |заўвага         = 
 |Commons         = 
}}
{{Эфіопа-эрытрэйскі канфлікт}}
'''Аперацыя «Айдэр»''' — умоўная назва авіяцыйнай атакі {{нп3|Ваенна-паветраныя сілы Эфіопіі|ВПС Эфіопіі|ru|ВВС Эфиопии}} на {{нп3|Асмэра (аэрапорт)|Міжнародны аэрапорт Асмэра|ru|Асмэра (аэропорт)}} падчас [[эфіопа-эрытрэйскі канфлікт|эфіопа-эрытрэйскай вайны 1998—2000 гадоў]]. Аб’ект адначасова быў і грамадзянскім, і ваенным аэрадромам.

== Перадгісторыя ==
[[5 чэрвеня]] [[1998]] года эрытрэйскія самалёты {{нп3|Aermacchi MB-339|MB-339|it|Aermacchi MB-339}} атакавалі эфіопскі горад [[Мэкэле]]. Пад ударам авіяцыі апуніліся адміністратыўныя будынкі, аэрадром, а таксама пачатковая школа ''Айдэр''. Ва ўстанове адукацыі загінулі 53 грамадзянскія асобы<ref name="wp">{{cite news |work=Washington Post |title=SCHOOL ATTACK SHOCKS ETHIOPIANS |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1998/06/08/school-attack-shocks-ethiopians/789d9d9d-04dc-4c32-8c97-f1b74f6c7867/ |first=Karl |last=Vick |date=8 June 1998 |access-date=2022-06-06 |issn=0190-8286}}</ref>.

[[12 мая]] [[2000]] года [[Узброеныя сілы Эфіопіі]] пачынаюць [[Майска-чэрвеньскае наступленне (2000)|буйную наступальную аперацыю]], падчас якой эрытрэйцы церпяць сур’ёзнае паражэнне. Яны, у сувязі з поспехамі праціўніка, пагадзіліся сесці за стол перамоваў<ref name="Канавалаў">Коновалов И.П. Войны Африканского Рога. — Пушкино: Центр стратегической конъюнктуры, 2014 — 192 с. ISBN 978-5-906233-77-6.
* [https://litresp.ru/chitat/ru/%D0%91/barabanov-mihail-sergeevich/chuzhie-vojni/8 Война между Эфиопией и Эритреей]</ref>. Бакі дамовіліся сустрэцца [[29 мая]] ў горадзе [[Алжыр (горад)|Алжыр]].

== Паветраны налёт ==
29 мая, у дзень пачатку мірных перамоваў у Алжыры, ВПС Эфіопіі — відавочна з мэтай узмацніць пазіцыі сваёй дэлегацыі — нанеслі ўдары па эрытрэйскіх гарадах [[Асмэра]], {{нп3|Масауа||ti|ምጽዋዕ}} і {{нп3|Мэндэфэра||en|መንደፈራ}}.

Каля поўдня чатыры эфіопскіх [[МіГ-23]] раптам з’явіліся ў паветранай прасторы над авіябазай і міжнародным аэрапортам у Асмэры. Першым жа ракетным залпам яны пабілі дыспетчарскую вышку, якая ахуталася дымам і пазней цалкам выгарэла. Выканаўшы разварот машыны разбіліся па парах. Адна «двойка» атакавала стаянкі ваенных самалётаў і верталётаў. У гэты час на іх знаходзіліся не менш аднаго [[МіГ-29]]УБ і адзін [[Мі-24|Мі-35]]. Аднак бетонныя капаніры абаранілі авіятэхніку ад аскепкаў, нягледзячы на тое, што касеты ляглі даволі блізка. Тым часам другая пара скінула бомбы на комплекс будынкаў авіябазы.

У выніку налёту цалкам згарэла сховішча авіяцыйнага паліва, полымя ахапіла частку стаянак самалётаў і верталётаў. Пашкоджанні атрымалі УПП і сістэма энергазабеспячэння. Эрытрэйцы паднялі наўздагон адзін ці два МіГ-29, але не змаглі перахапіць самалёты праціўніка.

== Рэакцыя==
Як заявіў начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл Эфіопіі [[генерал-лейтэнант]] [[Цадкан Гебрэтэнсэй]], удар быў нанесены з мэтай ''«вывесці з гульні {{нп3|Ваенна-паветраныя сілы Эрытрэі|ВПС Эрытрэі|ru|Военно-воздушные силы Эритреи}}»''.

Выконваючы абавязкі афіцыйнага прадстаўніка [[Дзяржаўны дэпартамент ЗША|Дзяржаўнага дэпартамэнту ЗША]]  Філіп Г. Рыкер заклікаў эфіопаў надалей устрымацца ад авіяўдараў, у тым ліку — па аэрапорце Асмэры, паколькі праз апошні ідзе асноўны паток гуманітарнай дапамогі Эрытрэі.

== Гл. таксама ==
* [[Ракетны ўдар па Асмэры]]

{{зноскі}}

== Літаратура ==
* ''Михаил Жирохов.'' [http://www.airwar.ru/history/locwar/africa/eritrea/eritrea.html Война в воздухе на Африканском Роге] // Уголок неба : авиационная энциклопедия. — 2004.

[[Катэгорыя:Бітвы Эфіопіі]]
[[Катэгорыя:Бітвы Эрытрэі]]
[[Катэгорыя:Канфлікты 2000 года]]
[[Катэгорыя:Май 2000 года]]
[[Катэгорыя:Падзеі 29 мая]]
[[Катэгорыя:Паветраныя бітвы і аперацыі]]
[[Катэгорыя:Эфіопа-эрытрэйскі пагранічны канфлікт]]
[[Катэгорыя:Бітвы XX стагоддзя]]