Георгій Уладзімаў

Георгій Уладзімаў
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	19 лютага 1931(1931-02-19)[…]
Месца нараджэння	Харкаў, УССР, СССР
Дата смерці	19 кастрычніка 2003(2003-10-19)[…] (72 гады)
Месца смерці	Франкфурт-на-Майне, Германія
Пахаванне	Перадзелкінскія могілкі[d]
Грамадзянства	СССР  Расія
Альма-матар	юрыдычны факультэт СПбДУ
Месца працы	Міжнародная Амністыя
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, журналіст, раманіст, літаратурны крытык, гісторык, дысідэнт
Гады творчасці	з 1954
Мова твораў	руская

Георгій Уладзімаў (пры нараджэнні Георгій Мікалаевіч Валасевіч; 4 лютага 1931, Харкаў — 19 кастрычніка 2003, Франкфурт) — рускі пісьменнік і літаратурны крытык рэалістычнага кірунку.

Біяграфія

Нарадзіўся 4 лютага 1931 года ў Харкаве у сям’і настаўнікаў рускай мовы і літаратуры Мікалая Сцяпанавіча Валасевіча і Марыі Оскараўны Зэйфман (1902—1984), якія неўзабаве развяліся; выхоўваўся маці. Сястра па бацьку — Алёна Стонава (у шлюбе Крычэўская) — пасля гібелі бацькоў выхоўвалася ў сям’і пісьменніка Дзмітрыя Стонава (Уладаўскага; 1898—1962). Маці на працягу многіх гадоў пазаштатна супрацоўнічала з пушкінскай раённай газетай «Вперёд», дзе вяла суботнюю рубрыку «Кузьма Прыпаркін — рэпарцёр».

У 1953 годзе скончыў юрыдычны факультэт Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1954 годзе выступіў як літаратурны крытык, у 1956—1959 гадах быў рэдактарам аддзела прозы ў часопісе «Новый мир».

У 1964 годзе прыняў удзел у напісанні калектыўнага дэтэктыўнага рамана «Смяецца той, хто смяецца», апублікаванага ў газеце «Неделя».

У маі 1967 года звярнуўся да з’езда Саюза пісьменнікаў з адкрытым лістом, патрабуючы свабоды творчасці і публічнага абмеркавання ліста Салжаніцына супраць цэнзуры.

У 1975 годзе на Захадзе апынуўся рукапіс яго аповесці «Верны Руслан», напісанай у 1963—1965 гадах. Пасля выключэння з Саюза пісьменнікаў СССР ў 1977 годзе публікаваўся за мяжой, у выданнях Народна-працоўнага саюза расійскіх салідарыстаў («Посев», «Грани»), кіраваў маскоўскай секцыяй арганізацыі «Міжнародная амністыя».

Пад пагрозай судовага працэсу ў 1983 годзе выехаў у ФРГ. З 1984 па 1986 год быў галоўным рэдактарам часопіса «Грани». Жыў і працаваў у Нідэрнгаузене.

У перыяд перабудовы, пачынаючы з 1989 года, творы Уладзімава сталі з’яўляцца ў савецкіх выданнях. У 1990 годзе ён быў адноўлены ў савецкім грамадзянстве, у 2000 годзе пасяліўся ў пісьменніцкім пасёлку Перадзелкіна. З 1999 года — член камісіі па памілаванні пры Прэзідэнце Расіі. У 2003 годзе быў сярод дзеячаў культуры і навукі, якія заклікалі расійскія ўлады спыніць вайну ў Чачні і перайсці да перамоўнага працэса.

Быў жанаты на Наталлі Кузняцовай (1937—1997), якая публікавала артыкулы, у прыватнасці ў парыжскай газеце «Русская мысль». Пасля яе смерці Уладзімаў сабраў яе артыкулы і выдаў асобнай кнігай.

У канцы жыцця адзін буйны бізнэсмэн, прыхільнік яго творчасці (Барыс Гольдман), выдаў збор твораў пісьменніка і дапамагаў яму фінансава. Ён жа забяспечыў перавоз праху пісьменніка на радзіму і пахаванне ў Перадзелкіне.

Памёр 19 кастрычніка 2003 года ва Франкфурце-на-Майне (Германія).

Пахаваны ў Маскве на Перадзелкінскіх могілках.

Творы

• «Вялікая руда» (1961, аповесць).
• «Тры хвіліны маўчання» (1969, раман).
• «Верны Руслан» (1975, аповесць).
• «Генерал і яго армія» (1994, раман).

Крытыка

Першыя літаратурныя вопыты Уладзімава нарадзіліся з тых жа эстэтычных установак, што і «суровы стыль» ў выяўленчым мастацтве таго часу. Проза Уладзімава высока ацэньваецца ў крытыцы і літаратуразнаўстве. Значнасць яго мастацкага вопыта звязана з адкрыццём трагічнага героя, драма лёсу якога ўпісана аўтарам у савецкую эпоху.

На думку прафесара Н. Лейдэрмана, «у літаратуры 1990-х не знайсці твора, больш паслядоўна і сур’ёзна адраджаючага рускую літаратурную традыцыю», чым раман Уладзімава «Генерал і яго армія»..

У апошнія гады працаваў над аўтабіяграфічным раманам «Доўгі шлях да Ціперэры», яго анансаваў часопіс «Знамя», але скончыць раман Уладзімаў не паспеў. Сэнс назвы рамана ён тлумачыў так: «…назвай стала вельмі папулярная, яшчэ часоў Першай сусветнай вайны, калі англічане былі нашымі саюзнікамі, салдацкая песня. Калісьці мы з маім сябрам, тым самым, з якім хадзілі да Зошчанкі, два пятнаццацігадовых боўдзілы, выдумалі краіну, у якой усё было не так, як у нас, і напісалі утапічны раман „Ціперэры“. Увогуле, сёння для мяне Ціперэры- гэта сімвал вяртання на радзіму, у Айчыну».

Узнагароды

• прэмія «Рускі Букер» (1995) за раман «Генерал і яго армія».