Дэтанацыя
Дэтанацыя (нармальная) - гідрадынамічны хвалевы працэс распаўсюджвання па рэчыву зоны хімічнай рэакцыі з звышгукавай хуткасцю. Іншае азначэнне - звышгукавы комплекс, які складаецца з ударнай хвалі і экзатэрмычнай хімічнай рэакцыі за ёй. Механізм ператварэння энергіі на фронце дэтанацыйнай хвалі істотна адрозніваецца ад механізму дефлаграцыі - хвалі павольнага гарэння, якая суправаджаецца дагукавы плынямі.
Прынцыповая магчымасць з'явы дэтанацыі вынікае з таго, што пры праходжанні праз любое рэчыва фронту ўдарнай хвалі яно награваецца. Калі ударная хваля дастаткова моцная, то гэта награванне можа падпаліць гаручую сумесь, што і прыводзіць да дэтанацыі. Паверхня нармальнага разрыву, якая ўзнікае пры гэтым, называецца дэтанацыйнай хваляй. Змена тэрмадынамічных параметраў асяроддзя пры праходжанні праз фронт дэтанацыйнай хвалі апісваецца дэтанацыйнай адыябатай.
Часцей за ўсё ў звычайным жыцці дэтанацыя сустракаецца ў рухавіках унутранага згарання, напрыклад аўтамабільных. Рухавікі унутранага згарання, якія рэалізуюць цыкл Ота, пры дэтанацыі хутка руйнуюцца, так як разлічаны на павольнае гарэнне гаручай сумесі. Хуткае дэтанацыйнае згаранне рэзка павышае ціск у камеры згарання, што прыводзіць да хуткага выхаду рухавіка з ладу. Пры моцнай дэтанацыі - менш чым за хвіліну. Паліва з больш высокім актанавым лікам лепш супрацьстаіць дэтанацыі.
З'ява дэтанацыі ляжыць у аснове дзеяння брызантнага выбуховага рэчыва, шырока ўжываюцца як у ваеннай справе, так і ў грамадзянскай гаспадарчай дзейнасці пры вытворчасці выбуховых работ.
Шэраг важных вынікаў у тэорыі дэтанацыі належыць савецкаму фізіку-тэарэтыку Якаву Барысавічу Зяльдовічу.