Касмічная струна
Касмічная струна — гіпатэтычны рэліктавы астранамічны аб'ект, які ўяўляе сабой гіганцкую зморшчыну прасторы-часу. Струны часам апісваюцца аднамернымі тапалагічнымі дэфектамі прасторы-часу канічнага тыпу. [крыніца?]
Тэарэтычныя пасылкі
[правіць | правіць зыходнік]Касмічныя струны могуць, у прыватнасці, з'яўляцца адным са следстваў тэорыі струн.[1]
Існаванне «касмічных струн» было ўпершыню прадказана брытанскім фізікам Томасам Кіблам ў 1976 годзе, а іх тэорыя была развіта савецкім астрафізікам Якавам Зяльдовічам да 1981 года.[2]
Дыяметр касмічных струн значна менш памераў атамных ядраў (парадку 10−29 сантыметра), даўжыня — як мінімум дзесяткі парсек, а ўдзельная маса — каля 1022 грам на сантыметр, то ёсць тысяча кіламетраў струны мае масу Зямлі, і гэта азначае, што струны валодаюць высокай шчыльнасцю[1].
З тэорыі вынікае, што касмічныя струны паўсталі неўзабаве пасля Вялікага выбуху і былі альбо замкнёнымі, альбо бясконцымі. Струны выгінаюцца, пераплюхваюцца і рвуцца. Абарваныя канцы струн тут жа злучаюцца, утвараючы замкнёныя кавалкі. І самі струны, і іх асобныя фрагменты ляцяць скрозь Сусвет з хуткасцю, блізкай да хуткасці святла. Яны цягнуцца праз увесь Сусвет ад аднаго яго гарызонту да іншага. [крыніца?]
Выяўленне
[правіць | правіць зыходнік]Убачыць касмічную струну, зразумела, немагчыма, але яна, як любы вельмі масіўны аб'ект стварае «гравітацыйную лінзу»: святло ад крыніц, якія знаходзяцца за ёй, мусіць яе агінаць.
У 2003-2005 гг. у прэсе з'явіўся шэраг публікацый [2][3][4] паводле якіх малюнак галактыкі CSL-1, якая знаходзіцца на адлегласці 6-7 мільярдаў светлавых гадоў, можа быць інтэрпрэтавана як факт адкрыцця касмічнай струны. У пазнейшых працах [4][5] існаванне струны ў наваколлі CSL-1 адмаўляецца. Застаецца, аднак, адкрытай магчымасць[6], што гаворка ідзе ўсё ж пра струну, але некалькі больш экзатычнага віду
У кастрычніку 2010 года з'явіліся паведамленні аб новых ўскосных доказах існавання касмічных струн, заснаваных на назіранні за квазарамі [7].
У літаратуры
[правіць | правіць зыходнік]Маюцца прыклады выкарыстання касмічнай струны як структураўтваральнага элемента сюжэту навукова-фантастычнага твораў. Гэта аповесць ірландскага фантаста Ена Макдональда «Кальцо Вертанды», а таксама аповесці і раманы расійскага фантаста В. В. Галавачова. [праясніць]
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
- ↑ а б Открытие космической струны получило первое подтверждение?
- ↑ а б Астрономы открыли космическую струну?
- ↑ M. Sazhin e. a. MNRAS 343 (2003) 35 arΧiv:astro-ph/0302547
- ↑ а б Астрономы порвали космическую струну Архівавана 17 мая 2013. 24/01/06
- ↑ M. Sazhin e. a. MNRAS 376 (2007) 1731 arΧiv:astro-ph/0611744
- ↑ S. V. Krasnikov Gravitation and Cosmology 15 (2009) 62 arΧiv:0811.1337
- ↑ Cracks in the Universe: Physicists are searching for the fingerprints of cosmic strings