Нгуен Тхе-то
Нгуен Тхе-то | |
---|---|
в’етн.: Gia Long | |
Нараджэнне |
8 лютага 1762[1] |
Смерць |
3 лютага 1820[2] (57 гадоў) |
Месца пахавання | |
Род | Дынастыя Нгуен[d] |
Імя пры нараджэнні | в’етн.: Nguyễn Phúc Ánh |
Бацька | Nguyễn Phúc Luân[d] |
Маці | Nguyễn Thị Hoàn[d] |
Жонка | Empress Thua Thien[d], Trần Thị Đang[d] і Lê Ngọc Bình[d] |
Дзеці | Minh Mạng[d], Nguyễn Phúc Cảnh[d], Nguyễn Phúc Quang[d], Nguyễn Phúc Đài[d], Nguyễn Phúc Tấn[d], Nguyễn Phúc Cự[d], Nguyễn Phúc Quân[d], Nguyễn Phúc Hy[d], Nguyễn Phúc Bính[d], Nguyễn Phúc Phổ[d], Nguyễn Phúc Chẩn[d], Nguyễn Phúc Mão[d], Nguyễn Phúc Ngọc Châu[d], Nguyễn Phúc Ngọc Quỳnh[d], Nguyễn Phúc Ngọc Anh[d], Nguyễn Phúc Ngọc Trân[d], Nguyễn Phúc Ngọc Xuyến[d], Nguyễn Phúc Ngọc Ngoạn[d], Nguyễn Phúc Ngọc Nga[d], Nguyễn Phúc Ngọc Cửu[d], Nguyễn Phúc Ngọc Nguyệt[d], Nguyễn Phúc Ngọc Ngôn[d], Nguyễn Phúc Ngọc Vân[d], Nguyễn Phúc Ngọc Khuê[d], Nguyễn Phúc Ngọc Cơ[d] і Nguyễn Phúc Ngọc Thành[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Нгуен Тхе-то[3] (в’етн.: Nguyễn Thế Tổ, цьы-ном 阮世祖)[заўв 1], Зя Лонг[4] (таксама Жыа Лонг[5]) — апошні з Князёў Нгуен і ён жа першы імператар В’етнама з дынастыі Нгуен[6][3]. Правіў пад дэвізам праўлення Зя-лонг (в’етн.: Gia-long, цьы-ном 嘉隆)[6][3].
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Нгуен Тхе-то (1762—1820) — апошні з Князёў Нгуен , якія пайшлі на кантакт з еўрапейцамі.
У пачатку XIX стагоддзя Нгуен Тхе-то паклаў пачатак апошняй імператарскай дынастыі Дайв’ета . Заваяваў уладу з дапамогай французскага падданага біскупа Піньё , які ўпрасіў караля Людовіка XVI паслаць ваенны кантынгент. У гэты час адбыліся першыя кантакты Францыі з Дайв’етам, які французы называлі «Анамскай імперыяй».
Тхе-то аб’яднаў дайв’ецкія тэрыторыя Анам і Танкін, што варагавалі паміж сабой, у адзіную імперыю. Затым адносіны з Францыяй былі сапсаваныя з-за пераследу французскіх місіянераў на тэрыторыі «Анамскай імперыі».
Імператар Тхе-то першым пачаў ужываць у афіцыйных дакументах новую назву імперыі — «В’етнам». Па кітайскай мадэлі Тхе-то выбудаваў на «Духмянай рацэ » новую сталіцу В’етнама — горад Хюэ . Трынаццаць імператараў заснаванай ім дынастыі Нгуен сядзелі ў Хюэ на працягу 143 гадоў (1802—1945).
Заўвагі
[правіць | правіць зыходнік]Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Gia Long // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #1069354015 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ а б в Kontsevich L. Хронология стран Восточной и Центральной Азии // (untranslated) — М.: Vostochnaya Literatura, 2010. — С. 472–476. — 806 с. — ISBN 978-5-02-036350-2
- ↑ Зя Лонг // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.
- ↑ СГЭ 1964.
- ↑ а б Федорин А. Л. http://www.ipos-msk.ru/lib/pdf/22hrono_tablicy.pdf // Три четверти века: Д. В. Деопику – друзья и ученики / под ред. Н. Н. Бектимирова — М.: МГУ, 2007. — С. 114–217. — 525 с. — ISBN 978-5-88451-225-2
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Советская историческая энциклопедия : у 16 т. / под ред. Е. М. Жукова. — М. : Советская энциклопедия, 1964. — Т. 5 : Двинск — Индонезия. — 960 стб.
- Зя Лонг // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)