Сіваш

Сіваш
укр. Сиваш, крымска-тат. Sıvaş
46°07′37,50″ пн. ш. 34°22′38,20″ у. д.
Вышэйстаячая акваторыя	Азоўскае мора
Краіна	Украіна
Плошча	2 560 км²
Найбольшая глыбіня	3 м
Сярэдняя глыбіня	0,5—1 м
Салёнасць	ад 22 да 87 ‰
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сіва́ш альбо Гнілое мора (укр.: Сиваш, Гниле Море, крымскатат.: Sıvaş, Çürük Deñiz) — сістэма мелкаводных заліваў на захадзе Азоўскага мора, ад якога аддзяляецца Арабацкай касой і злучаецца з ім праз Генічэскі праліў.

Складаецца з 11 салёных ды горка-салёных заліваў.

• Даўжыня каля 200 км.
• Шырыня 2—35 км.
• Глыбіня — да 3,5 м.

Плошча не ўстойлівая, у сярэднім — 2400 км², з якіх каля 100 км² прыходзіцца на астравы і 560 км² — на тэрыторыі, якія толькі перыядычна аказваюцца пад вадой. Вада заліва моцна мінералізаваная.

У тэктанічных адносінах прымеркаваны да восевай часткі Прычарнаморскай упадзіны. Дакембрыйскі фундамент апускаецца пад Сівашам да глыбіні 12,5 км.

Берагі Сіваша пясчаныя, нізкія, пакатыя, гразкія, ле­там пакры­ва­юцца пластом со­лей. Мел­каводдзе за­ліва спрыяе моцнаму прагрэву вады ле­там, ін­тэн­сіўнаму выпарэнню, міне­ра­ліза­цыі (салё­насць да 87‰) і фарміраванню гнілістага паху. Дно Сіваша пакры­та сло­ем мулу таўшчынёй звыш 5 м. Вузкі Чангарскі праліў дзеліць Сіваш на ўсходнюю і заходнюю часткі, якая аддзелена дам­бай і ператворана ў выпаральнік вады для здабычы хімічных рэчываў і ле­кавых гразей.

Жывіцца Сіваш водамі Азоўскага мора, у яго ўпадаюць рэкі Салгыр, Чуруксу і інш., якія летам часта перасыхаюць. Узімку замярзае, тэмпература вады ў цёплы перыяд вагаецца ад +20 да +32 °C.

Літаратура

• Сіваш, Гнілое мора // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 364. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сіваш
• Сіваш — нацыянальны парк Архівавана 9 жніўня 2017.
• Сіваш, або Гнілое мора