Аблога брытанскіх баз у Басры

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Аблога брытанскіх баз у Басры
Асноўны канфлікт: Іракская вайна
Карта Басры з вылучэннем аэрапорта і палаца.
Дата 27 лютага3 верасня 2007
Месца Басра
Вынік перамога «Арміі Махдзі»
Праціўнікі
 Вялікабрытанія
 Данія
Армія Махдзі
Асаіб Ахль аль-Хак
Камандуючыя
невядома Муктада ас-Садр
Вісам Абу Кадэр
Сілы бакоў
6200 чалавек[1] 650 чалавек[2]
Страты
Вялікабрытанія 140[3] забітых
Данія 1 забіты[4]
мінімум 16 забітых

Аблога брытанскіх баз у Басры ажыццяўлялася паўстанцкай групоўкай «Армія Махдзі». Гэта абдылося на фоне падрыхтоўкі горада да перадачы іракскім урадавым сілам, аднак нечакана Басра была захоплены баевікамі з дзвюх розных іракскіх груповак, уключаючы Армію Махдзі. Брытанцы, а таксама невялікія дацкія падраздзяленні, апынуліся пад аблогай на сваіх базах, будучы здольнымі весці толькі абмежаваныя абарончыя дзеянні.

Базы[правіць | правіць зыходнік]

Да гэтага моманту вайны ў Басры засталося ўсяго дзве брытанскія базы. Адна знаходзілася на ўскраіне горада ў аэрапорце з гарнізонам у 5000 чалавек. У асноўным там былі вайскоўцы сухапутнай арміі і каралеўскіх ВПС. Другая, дзе праходзіла частка баявых дзеянняў, знаходзілася ў цэнтры горада ў былым палацы Садама Хусейна, з гарнізонам з 700 байцоў[1].

Аблога[правіць | правіць зыходнік]

Першы брытанскі салдат, які загінуў у горадзе пасля аперацыі «Сіндбад», быў забіты 27 лютага пры вяртанні ў гатэль «Шат-эль-Араб»[5].

Падчас аблогі аэрадром пастаянна падвяргаўся мінамётным і ракетным абстрэлам, прычым па дзесяткі разоў у дзень. Нягледзячы на цяжар агню, было адносна мала парушэнняў у рабоце войск, так як значныя намаганні былі прыкладзены для ажыццяўлення мер абароны. Яны ўключалі пасіўныя меры на базе, такія як фізічнае ўмацаванне канструкцый, і актыўныя меры, такія як баявое патруляванне, якое праводзілася эскадрыллямі палка Каралеўскіх ВПС у зоне наземнай абароны лагера, а таксама за межамі перыметра.

Трохвугольнік Вуць, плоская зона, якая аб’ядноўвае адкрытыя пусткі, балоты і навалы будынкаў, выкарыстоўваўся Арміяй Махдзі для нанясення мінамётных і ракетных удараў як па аэрапорце, так і па палацы[1][6]. Патрульныя рэйды брытанцаў пазбавілі баевікоў магчымасці выкарыстоўваць наземную зону абароны аэрапорта для запуску чаго-небудзь, акрамя невялікай колькасці ракет. Аднак гэта, магчыма, вымусіла іх выкарыстоўваць агнявыя кропкі, якія знаходзіліся далей, што азначала выкарыстанне больш буйных ракет з адпаведна вялікімі боегалоўкамі.

За два месяцы, з чэрвеня па жнівень, па аэрапорце было выпушчана больш за 300 ракет. Пачасціліся снайперскія, якія сталі звычайнай з’явай для брытанскага кантынгенту. Супраць варожых патрулёў шырока выкарыстоўваліся самаробныя выбуховыя прылады. Выбухі і арганізаваныя засады перашкаджалі аўтакалонам з аэрапорта, якія перавозілі прадукты харчавання, паліва, боепрыпасы і іншае абсталяванне для палаца. Канвоі ў асноўным выкарыстоўваліся для выканання гэтай задачы, паколькі верталёты падвяргаліся высокай рызыцы быць збітымі.

Адступленне з палаца Басры[правіць | правіць зыходнік]

3 верасня пад покрывам цемры і без усялякай увагі прэсы брытанская армія адступіла з палаца ў аэрапорт, пакінуўшы ў горадзе свой апошні плацдарм. Басра была пакінута паўстанцам[7].

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Пасля вываду войск Вялікабрытанія падвергнулася рэзкай крытыцы за адступленне з горада, у асноўным з боку амерыканскіх вайскоўцаў, якія самі пацярпелі няўдачу ў іншых раёнах Ірака[8]. Фармальна, кантроль над горадам быў перададзены іракскім сілам бяспекі, але фактычна Басра знаходзілася ў руках радыкальных паўстанцаў. У бліжэйшыя месяцы яны вялі барацьбу за кантроль над горадам, і кожны месяц паведамлялася аб гібелі да 100 чалавек, у асноўным грамадзянскіх асоб. Над экспартам нафты з горада сфармавалася манаполія чорнага рынку.

У канцы сакавіка 2008 года іракскія войскі пачалі штурм Басры[9][10].

Брытанскія войскі захоўвалі кантроль над аэрапортам Басры да 2009 года, калі ён быў перададзены пад грамадзянскі кантроль Ірака. 7-е крыло аховы ВПС Вялікабрытаніі і 15-я эскадрылля палка ВПС Вялікабрытаніі былі апошнімі брытанскімі падраздзяленнямі, якія пакінулі горад. Па цікаваму гістарычнаму супадзенню гэтыя ж падраздзялення былі апошнімі брытанскімі войскамі, якія пакінулі Кэмп-Бастыён (Гільменд, Афганістан) у лістападзе 2014 года.

Зноскі

  1. а б в Under siege — Times Online Архівавана 10 студзеня 2008 года.
  2. http://icasualties.org/Iraq/Fatalities.aspx Архівавана 26 сакавіка 2010.
  3. British soldiers die as helicopter is shot down. Then Basra erupts in bloody gun
  4. icasualties.org Архівавана 26 сакавіка 2010.
  5. «MoD names soldier killed in Iraq» BBC News 28 February 2007
  6. Death in Basra: the British under siege. the Times. Times Online. August 9, 2007. Архівавана з арыгінала 16 August 2007.
  7. British withdraw from Basra — PBS Newshour Архівавана 15 студзеня 2014.
  8. Senior US military say British suffered "defeat" in Basra and left people of the city to be "terrorised". BBC Press Office. 29 September 2010.
  9. Rayburn, Joel D.; Sobchak, Frank K. (2019). The U.S. Army in the Iraq War – Volume 2: Surge and Withdrawal, 2007-2011. ssi.armywarcollege.edu. Carlisle, PA: U.S. Army War College Press. pp. 350–368. Архівавана з арыгінала 20 жніўня 2019. Праверана 2019-05-02. {{cite book}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка); Пададзена больш чым адно значэнне |accessdate= і |access-date= specified (даведка) Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2019. Праверана 30 лістапада 2020.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2019. Праверана 30 лістапада 2020.
  10. Rayburn and Sobchak, Vol II., 2019, 368.