Амон Ра
| Амон Ра | |
|---|---|
| руск.: Омон Ра | |
| Аўтар | Віктар Алегавіч Пялевін |
| Мова арыгінала | руская і англійская |
| Дата напісання | 1991 |
| Дата першай публікацыі | 1992 |
| Выдавецтва | Текст[d] |
| Наступны | Жыццё насякомых |
«Амо́н Ра» (руск.: «Омон Ра») — першы раман рускага пісьменніка Віктара Пялевіна, напісаны ў 1991 годзе. З’яўляецца паўпародыяй на выхаваўчыя раманы савецкай эпохі і па жанры блізкі да трылера. Характэрна ўвага да дэталяў, якія ў фінале складаюцца ў адну карціну.
Назва ўтрымлівае алюзію на старажытнаегіпецкага боства сонца Амона-Ра, які, паводле міфа, ад заходу да ўсходу сонца змагаецца пад зямлёй з сіламі цемры.
Раман перакладзены на англійскую і японскую мовы[1].
Змест[правіць | правіць зыходнік]
Сюжэт будуецца на падрыхтоўцы савецкіх касманаўтаў да палёту на Месяц. Адзін з іх — галоўны герой кнігі Амон Крывамазаў (Ра — пазыўны па імені старажытнаегіпецкага боства, які выкарыстаў галоўны герой). Кніга прысвечана «героям савецкага космасу» — але не шырока чествуемым афіцыйным касманаўтам, якіх шырока ушаноўваюць, а нікому не вядомым шараговым прадстаўнікам засакрэчанага «савецкага космасу».
Раман апавядае таксама пра сам палёт і «выкрыццё» касманаўтыкі. Гратэскнасць апавядання падкрэслена з першых старонак відавочным анахранізмам: раман напісаны ў 1991 годзе, савецкі ўдзел у месяцовай эпапеі адносіцца да другой паловы 1960-х — пачатку 1970-х гадоў, а рускамоўная абрэвіятура «АМОН», якая адсылае да абрывіятуры АМАП (атрад міліцыі асабага прызначэння), па якой даў імя галоўнаму герою бацька-міліцыянер, з’явілася ў канцы 1988 года.
У сюжэце фігуруе лётнае вучылішча імя Марэсьева ў Зарайску, дзе курсантам пасля паступлення ампутуюць ногі ў імя Радзімы, а затым навучаюць танцаваць калінку (паколькі самалётаў няма). Кіраўнік вучылішча кажа, што падарыць Радзіме ногі можа кожны, справа няхітрая, «а ты паспрабуй жыццё аддаць!». Мімаходзь у кнізе таксама згадваецца пяхотнае вучылішча імя Аляксандра Матросава, выпускныя іспыты ў якім суправаджаюцца кулямётнымі чэргамі, і Вышэйшая ваенна-палітычнае вучылішча імя Паўла Карчагіна, выпускнікі якога былі паралізаванымі і сляпымі інвалідамі.
Па непасрэднай тэме кнігі высмейваюцца з гіпербалічным акцэнтам «схаваныя таямніцы савецкай касманаўтыкі». У прыватнасці, высвятляецца, што касманаўты-смяротнікі таемна змяшчаюцца ў вельмі сціснутыя адсекі першых прыступак ракет-носьбітаў Р7 замест блока аўтаматычнага кіравання, каб уручную аддзяляць прыступкі падчас разгону, і ў «Месяцаход» для яго ручнога кіравання па Месяцы, а савецкая касманаўтыка, пілатуемая і беспілотная, да таго ж яшчэ і імітуецца — усе «палёты» адбываюцца недзе пад зямлёй у Маскве.
Ідэя кнігі знаходзіць перасячэнні з некаторымі рускімі і замежнымі кінематаграфічнымі творамі пра выкрыццё касманаўтыкі, якае інсцэніруе палёты («Казярог адзін») або пад зямлёй («Вялікае касмічнае вандраванне») і якая хавае няўдачы («Першыя на Месяцы», «Апалон 18»), а таксама з канспіралагічнай тэорыяй «месяцовай змовы».
Выданні[правіць | правіць зыходнік]
Аповесць была ўпершыню апублікавана (у часопісным варыянце) у часопісы «Знамя» ў 1992 годзе[2]. Урывак з аповесці пад назвай «Месяцаход» быў апублікаваны ў 1991 годзе ў часопісы «Знание — сила»[3] і ў першым аўтарскім зборніку «Сіні ліхтар».
- 1992 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Омон Ра. — М.: Текст, 1992. — С. 7—152. — 228 с. — (Новая волна русской фантастики). — ISBN 5-87106-022-6.
- 1996 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Бубен Нижнего Мира. — Терра-Книжный клуб, 1996. — С. 5—110. — 368 с. — (Большая библиотека приключений и научной фантастики). — ISBN 5-300-00508-8, 5-300-00509-6.
- 1996 — Victor Pelevin. Omon Ra. — Farrar Straus Giroux, 1996. — 153 с. — ISBN 0374225923, 978-0374225926.
- 1998 — Victor Pelevin. Omon Ra. — New Directions Publishing Corporation, 1998. — 153 с. — ISBN 0811213641, 978-0811213646.
- 1999 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Жизнь насекомых. — Вагриус, 1999. — С. 21—152. — 351 с. — (Современная проза). — ISBN 5-7027-0739-7 (1997 — 5-7027-0491-6).
- 1999 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Виктор Пелевин. Собрание сочинений в 3-х томах. Том 2. Омон Ра. Жизнь насекомых. Затворник и Шестипалый. Принц Госплана. — Вагриус, 1999. — Т. 2. — С. 5—122. — 400 с. — ISBN 5-264-00005-0, 5-264-00003-4.
- 2000 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Омон Ра. — Вагриус, 2000. — С. 7—162. — 272 с. — ISBN 5-264-00433-1.
- 2000 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Омон Ра. Желтая стрела. — Вагриус, 2000. — С. 7—164. — 240 с. — ISBN 5-9560-0086-4.
- 2001 — Виктор Пелевин. Омон Ра. — Вагриус, 2001. — 176 с. — ISBN 5-264-00812-4.
- 2003 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Виктор Пелевин. Сочинения в 2 томах. Том 2. Омон Ра. Generation «П». Желтая стрела. — Вагриус, 2003. — С. 5—120. — 430 с. — ISBN 5-9560-0039-2.
- 2003 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Омон Ра. Желтая стрела. — Вагриус, 2003. — С. 5—162. — 240 с. — (Поколение XYZ). — ISBN 5-9560-0087-2.
- 2003 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Омон Ра. Желтая стрела. — Вагриус, 2003. — С. 9—220. — 320 с. — ISBN 5-9560-0079-1.
- 2003 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Песни царства «Я». — Вагриус, 2003. — С. 479—590. — 896 с. — ISBN 5-9560-0180-1.
- 2004 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Омон Ра. Желтая стрела. — Вагриус, АСТ, 2004. — С. 5—220. — 320 с. — (Классическая и современная проза). — ISBN 5-9560-0080-5.
- 2004 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Чапаев и Пустота. Омон Ра. — Вагриус, 2004. — С. 333—446. — 448 с. — ISBN 5-9560-0098-8.
- 2006 — Виктор Пелевин. Омон Ра (аудиокнига MP3). — Аудиокнига, 2006. — (Современная проза).
- 2007 — Виктор Пелевин. Омон Ра. — Эксмо, 2007. — 192 с. — (Книги Виктора Пелевина). — ISBN 978-5-699-22131-8.
- 2007 — Виктор Пелевин. Омон Ра. — Эксмо, 2007. — 192 с. — ISBN 978-5-699-06891-3, 5-699-06891-0.
- 2009 — Виктор Пелевин. Омон Ра // Виктор Пелевин. — Эксмо, 2009. — С. 277—386. — 616 с. — (Антология Сатиры и Юмора России XX века). — ISBN 978-5-699-32096-7, 978-5-04-003950-6.
Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]
- літаратурная прэмія «Інтэрпрэскон» за лепшы твор сярэдняй формы (1993),
- літаратурная прэмія «Бронзавы слімак» у намінацыі «Сярэдняя форма» (1993),
- літаратурная прэмія «Вандроўнік» у спецыяльнай намінацыі «Залаты Астап» (1994)[1].
Зноскі
- ↑ а б Виктор Пелевин «Омон Ра»
- ↑ Омон Ра: Повесть // Знамя. — 1992. — № 5. — С. 11—63.
- ↑ Луноход: Отрывок из повести «Омон Ра» // Знание — сила. — 1991. — № 9. — С. 26—30.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Омон Ра Архівавана 24 лютага 2009. — тэкст твора на сайце творчасці Віктара Пялевіна
- Omon Ra Архівавана 26 лютага 2009. — тэкст твора на англійскай мове ў перакладзе Юрыя Мачкасава
- Повесть В. Пелевина «ОМОН РА» в русле отечественной традиции Архівавана 3 сакавіка 2010. — артыкул Алены Барады на сайце творчасці Віктара Пялевіна
- Анализ романа Виктора Пелевина «Омон Ра» Архівавана 31 студзеня 2010. — артыкул Уладзіміра Губанава на сайце творчасці Віктара Пялевіна
