Даменіка Венецыяна

Даменіка Венецыяна
італ.: Domenico Veneziano
Дата нараджэння	1410
Месца нараджэння	Венецыя, Венецыянская рэспубліка
Дата смерці	15 мая 1461
Месца смерці	Фларэнцыя, Фларэнційская рэспубліка
Грамадзянства	Венецыянская рэспубліка
Род дзейнасці	мастак
Уплыў	Джэнціле да Фабрыяна, Мазаліна, Мазачыа і Данатэла
Уплыў на	П'ера дэла Франчэска
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Даменіка Венецыяна (іт. Domenico Veneziano; 1410, Венецыя — каля 1461, Фларэнцыя) — італьянскі мастак, адзін з заснавальнікаў фларэнтыйскай школы жывапісу. Поўнае імя — Даменіка ды Барталамеа ды Венецыя.

Біяграфія

Нарадзіўся каля 1410 года, як мяркуецца, у Венецыі. Памёр каля 1461 г. як мяркуецца ў Фларэнцыі. Пра ягонае жыццё вядома вельмі мала. Самастойна пачаў працаваць у 1432 годзе. У 1439 годзе прыехаў у Фларэнцыю, дзе і працягваў працаваць да самай смерці, акрамя невялікага перапынку.

Захаваліся дзве працы, падпісаныя Даменіка. Адна з іх — моцна пашкоджаная фрэска «Дзева і дзіця на троне» (Лонданская Нацыянальная галерэя). Другая — частка алтара царквы Санта Лючыя дэі Маньёлі, звычайна званая Маньёлі (1445—1447).

Першы дакумент, які адносіцца да жыцця Даменіка Венецыяна, — яго ліст з Перуджы, адрасаваны П’еро ды Казіма дэ Медычы, напісаны ў красавіку 1438 года. У Перуджы мастак працаваў у доме сям’і Бальёны. У 1439 годзе ён з’яжджае ў Фларэнцыю, дзе сумесна з П’ера дэла Франчэска распісвае фрэску ў царкве шпіталя Санта-Марыя-Нуава. У 1445 годзе мастак па невядомай прычыне перастае працаваць. Пазней яго фрэскі завяршаюць Алесіа Бальдавінеці ў 1461 і Андрэа дэль Кастанья ў 1451—1453. Увесь гэты цыкл быў знішчаны ў XVIII стагоддзі.

Паводле Вазары, пасля завяршэння працы над алтаром Маньёлі ў 1447 годзе мастак адпраўляецца ў вобласць Марка, дзе сумесна з П’ера дэла Франчэска працуе над фрэскамі царквы Санта-Марыя ў Ларэта. З-за эпідэміі чумы Даменіка пакідае Марке і вяртаецца ў Фларэнцыю. Фрэскі не былі завершаны, і пазней іх знішчылі.

Апошняя вядомая праца мастака — фрэска ў капліцы Кавальканці, пазней у царкве Санта-Крочэ. У 1566 годзе царкву перабудавалі, а фрэску перанеслі са сцяны.