Жаслей
Мястэчка
| ||||||||||||||||||
Жаслей (літ.: Žasliai, традыцыйная беларуская назва — Жо́слі) — мястэчка ў Кайшадорыскім раёне Каўнаскага павета Літвы, на беразе возера Жосле. Адміністрацыйны цэнтр Жаслейскай сянюніі. Насельніцтва 818 чал. (2001).
Знаходзяцца за 9 км ад Кайшадорыса. Згодна з сучаснай афіцыйнай літоўскай класіфікацыяй мястэчка належыць да этнаграфічнага рэгіёна Аўкштота.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Паводле падання, запісанага М. Стрыйкоўскім, легендарны князь Кукавойт паставіў каля возера Жосле на ўспамін пра сваю маці Паяту яе драўляную фігуру, якую мясцовы люд лічыў багіняй; калі фігура спарахнела, на тым месцы выраслі ліпы, якія таксама лічыліся богам[2].
У XV стагоддзі — ва ўладанні паноў Нацаў. Ян Нац заснаваў парафіяльны касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі, Святых Яна і Барбары. Відаць, у канцы стагоддзя перайшлі да Гаштольдаў.
У 1557 годзе згадваецца як гаспадарскае ўладанне, цэнтр воласці Троцкага павета. У 1582 годзе вялікі князь перадаў Жосленскую дзяржаву ў валоданне Лукашу Ленскаму.
На Радзівілаўскай карце (1613) значацца як мястэчка. У XVIII стагоддзі — цэнтр нягродавага староства, якое перадавалася ў трыманне магнатам. У другой палове стагоддзя Жослямі валодаў канцлер Яхім Храптовіч.
12 студзеня 1792 года атрымалі Магдэбургскае права і герб з выявай снапа пшаніцы, над ім два анёлы, што трымаюць лаўровы вянок, у сярэдзіне якога дэвіз «Ex mancipio libertas». У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) апынуліся ў складзе Расійскай імперыі.
З 1918 года — у складзе Літвы.
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
- 1865 — 1042 чал., у тым ліку 7 праваслаўных, 371 каталік, 22 стараверы i 653 іўдзеі[3]
- 1897 — 1955 чал.
- 1957 — 867 чал.
- 2001 — 818 чал.
Турыстычная інфармацыя[правіць | правіць зыходнік]
Славутасці[правіць | правіць зыходнік]
- Гістарычная забудова мястэчка
- Касцёл Св. Георгія (1912)
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Леапольд Гадоўскі (1870—1938) — амерыканскі піяніст, педагог і кампазітар.
Зноскі
- ↑ https://osp.stat.gov.lt/documents/10180/9601028/Gyventojai_gyvenamosiose_vietovese.xlsx
- ↑ ЭнцВКЛ 2010.
- ↑ Żośle // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIV: Worowo — Żyżyn (польск.). — Warszawa, 1895. S. 836
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Жослі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак. А — Я. — С. 218. — 696 с. — ISBN 978-985-11-0487-7 (т. 3), ISBN 985-11-0315-2.
- Żośle // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIV: Worowo — Żyżyn (польск.). — Warszawa, 1895. S. 836
- Жосли // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Жаслей