Мумбаізм
Мумбаі́зм, культ Мумба (англ.: Mumboism, Mumbo cult) — рэлігійны хіліялістычны рух ва Усходняй Афрыцы.
Заснавальнікам мумбаізма лічыцца Аньянга Дандэ, прадстаўнік народа луа з захаду Кеніі. У 1913 г. ён абвясціў, што быў праглынуты вялікім змеям з возера Вікторыя і потым адпушчаны ім. Пры гэтым нібы змей паведаміў, што ён — бог Мумба, які прадракае хуткае заканчэнне ўлады белых людзей і хрысціянства, пасля чаго павінна пачацца эпоха дабрабыту.
Пропаведзь Аньянга Дандэ мела поспех сярод прадстаўнікоў розных народаў, незадаволеных палітыкай брытанскай каланіяльнай адміністрацыі. Пад яго ўплывам адбыліся антыкаланіяльныя выступленні ў 1914 г. Аднак большасць прыхільнікаў Аньянга Дандэ далучалася да створанай ім арганізацыі на чале першасвятара са спецыяльнымі месцамі для сустрэч і шанавання Мумба. Яны выкарыстоўвалі традыцыйныя фалічныя сімвалы і элементы шанавання сонца, характэрныя для афрыканскіх народаў.