Мікалай Іванавіч Смяян

Мікалай Іванавіч Смяян
Мікалай Іванавіч Смяян
Дата нараджэння	3 студзеня 1932
Месца нараджэння	Бабічы, Рэчыцкі раён, БССР, СССР;
Дата смерці	12 кастрычніка 2007 (75 гадоў)
Грамадзянства	Беларусь;
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	глебазнаўства, меліярацыя і аграхімія
Месца працы	Інстытут глебазнаўства і аграхіміі НАНБ; Міністэрства вытворчасці і нарыхтовак сельгаспрадуктаў БССР;
Навуковая ступень	доктар сельскагаспадарчых навук (1981)
Навуковае званне	прафесар (1990); акадэмік НАН Беларусі (2003); акадэмік Акадэміі аграрных навук Рэспублікі Беларусь[d];
Альма-матар	БДУ;
Прэміі	прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Узнагароды	;

Мікалай Іванавіч Смяя́н^[1] (3 студзеня 1932 — 12 кастрычніка 2007^[2]) — вучоны ў галіне глебазнаўства, доктар сельскагаспадарчых навук (1981), прафесар (1990), акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2003, член-карэспандэнт 1989), акадэмік Акадэміі аграрных навук Беларусі (1992—2002), Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (2000).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў вёсцы Бабічы (сучасны аграгарадок у Рэчыцкім раёне Гомельскай вобласці Беларусі). Скончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт у 1958 годзе і працаваў інжынерам-глебазнаўцам Інстытуце сацыялістычнай сельскай гаспадаркі Акадэміі навук БССР^[3], 1958—1962 гадах — малодшым навуковым супрацоўнікам, старэйшым навуковым супрацоўнікам у Беларускім навукова-даследчым інстытуце глебазнаўства Акадэміі сельскагаспадарчых навук БССР, у 1962—1963 гадах — галоўным аграномам-глебазнаўцам у Міністэрстве вытворчасці і нарыхтовак сельскагаспадарчых прадуктаў БССР. З 1963 года М. І. Смяян у Беларускім навукова-даследчым інстытуце глебазнаўства (Інстытут глебазнаўства і аграхіміі НАН Беларусі), дзе ў 1968 годзе скончыў аспірантуру і працаваў на пасадах старэйшага навуковага супрацоўніка, галоўнага спецыяліста, загадчыка аддзела. Адначасова на працягу 35 гадоў займаў пасаду намесніка дырэктара інстытута^[4].

Навуковая і грамадская дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Аўтар навуковых прац па глебазнаўстве, глебава-экалагічным асновам адаптыўных сістэм земляробства, рацыянальным выкарыстанні глебавых рэсурсаў. Працы па генезісе, картаграфіі і класіфікацыя глеб, іх агравытворчай групоўцы, раянаванні і баніціроўцы.

Аўтар больш за 400 навуковых прац, у тым ліку 8 манаграфій. Сааўтар шэрагу патэнтаў^[5]. Пад яго кіраўніцтвам абаронены 18 кандыдацкіх і 2 доктарскія дысертацыі.

Быў членам Беларускага таварыства глебазнаўцаў, Міждзяржаўнага савета па зямельным рэсурсам і іх рацыянальнаму выкарыстанню краін СНД, Міжнароднага таварыства глебазнаўцаў, старшынёй рэдакцыйнай калегіі часопіса «Земля Беларуси». Уваходзіў у склад рэдакцыйных калегій часопісаў «Почвоведение», «Почвоведение и агрохимия», «Земляробства і ахова раслін»^[4].

Сярод апублікаваных прац:

Карта почв и система удобрения // Сельское хозяйство Белоруссии. — 1963. — № 24. — С. 6.
Почва — основа сельскохозяйственного производства // Почвоведение и агрохимия / Белорусский научно-исследовательский институт почвоведения и агрохимии. — Мн., 1971. — Вып. 8. — С. 11—15.
Методика повторной бонитировки почв и качественной оценки земель колхозов и совхозов Белорусской ССР / Министерство сельского хозяйства Белорусской ССР, Белорусский научно-исследовательский институт почвоведения и агрохимии; Сост. Н. И. Смеян и др. — Мн., 1974.
Пригодность почв БССР под основные сельскохозяйственные культуры. — Мн.: Ураджай, 1980.
Система земледелия на песчаных и супесчаных, подстилаемых песками, почвах. Распространение, агрономическая характеристика и качественная оценка почв // Адаптивные системы земледелия в Беларуси. — Мн., 2001. — С. 129—130.
Кадастровая оценка земель сельскохозяйственных предприятий и крестьянских (фермерских) хозяйств.
Занимательно о почве (1984, у сааўтарстве);
Земледелие с основами почвоведения (1989, у сааўтарстве).

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна» (1970)
Ордэн «Знак Пашаны» (1971)
Два залатых і адзін бронзавы медаль ВДНГ СССР
Дзяржаўная прэмія БССР 1976 года
Прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2007)^[2]
Ганаровы доктар Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі<ref name="Весці">

Зноскі

↑ Беларусь 1995.
↑ ^а ^б Памяти учёного: СМЕЯН Николай Иванович (руск.)
↑ Персональная страница Н. И. Смеяна // AgroWeb Беларусь (руск.)
↑ ^а ^б Николай Иванович Смеян (К 75-летию со дня рождения) (руск.)
↑ База патэнтаў Беларусі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Смяян Мікалай Іванавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 677. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Смяян Мікалай Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 65. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Памяти учёного: СМЕЯН Николай Иванович (руск.) // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
Мікалай Іванавіч Смяян у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
Смеян Николай Иванович // Знаменитые люди Гомельщины (руск.)
Персональная страница Н. И. Смеяна // AgroWeb Беларусь (руск.)
Николай Иванович Смеян (К 75-летию со дня рождения) (руск.) // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, № 1, 2007. Серыя аграрных навук.

[FOOTNOTEБеларусь1995-1] Беларусь 1995.

[НАН-2] а ^б Памяти учёного: СМЕЯН Николай Иванович (руск.)

[aw-3] Персональная страница Н. И. Смеяна // AgroWeb Беларусь (руск.)

[Весці-4] а ^б Николай Иванович Смеян (К 75-летию со дня рождения) (руск.)

[БП-5] База патэнтаў Беларусі

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]