Міхаіл Іванавіч Сямеўскі

Міхаіл Іванавіч Сямеўскі
руск.: Михаи́л Ива́нович Семе́вский
Дата нараджэння	4 (16) студзеня 1837
Месца нараджэння	Фядорцава[d], Велікалуцкі павет[d], Пскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	9 (21) сакавіка 1892 (55 гадоў)
Месца смерці	Кранштат, Санкт-Пецярбургская губерня, Расійская імперыя
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі ў Санкт-Пецярбургу
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	гісторык, рэдактар
Месца працы	Смольны інстытут Дзяржаўная канцылярыя[d] Санкт-Пецярбургская гарадская дума[d] Першы кадэцкі корпус[d] Міністэрства народнай асветы Расійскай імперыі[d]
Альма-матар	Полацкі кадэцкі корпус Канстанцінаўскае артылерыйскае вучылішча[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міхаіл Іванавіч Сяме́ўскі (руск.: Михаил Иванович Семевский; 4 (16) студзеня 1837 — 9 (21) сакавіка 1892) — рускі гісторык, археограф, публіцыст, выдавец, грамадскі дзеяч. Тайны саветнік. Брат В. І. Сямеўскага.

Біяграфія

Нарадзіўся ў вёсцы Фядорцава Велікалуцкага павета Пскоўскай уберні (у сучасным Куньінскім раёне Пскоўскай вобласці Расіі) у дваранскай сям’і. У 1852 годзе склончыў Полацкі кадэцкі корпус, у 1855 годзе — Дваранскі полк (з 1855 года Канстанцінаўскі кадэцкі корпус) у Санкт-Пецярбургу. Быў накіраваны на службу у Паўлаўскі лейб-гвардзейскі полк. У 1855—1857 гадах слухаў лекцыі В. М. Бадзянскага, Ф. І. Буслаева, С. М. Салаўёва і іншых у Маскоўскім універсітэце. У 1857—1861 гадах выкладаў рускую мову і гісторыю ў 1-м кадэцкім корпусе. Звольніўся з ваеннай службы. Выкладаў у прыватным пансіёне пры Мікалаеўскім кавалерыйскім вучылішчы і ў Піратэхнічнай школе, у 1860—1862 гадах -гісторыю ў Санкт-Пецярбургскім Аляксандраўскім вучылішчы Ведамства ўстаноў імператрыцы Марыі. Са студзеня 1864 года М. І. Сямеўскі на службе ў канцылярыі пры Дзяржаўным савеце (яе справавод з 1869 года), з сакавіка 1864 года — у Дэпартаменце дзяржаўнай эканоміі, з канца 1864 года — у Галоўным камітэце па ўладкаванню сельскага стану. У 1874 годзе прымаў удзел у рабоце Камісіі для ўладкавання архіваў Расійскай імперыі, у чэрвені 1882 — лютым 1883 года разбіраў архівы Галоўнага дэпартамента па сялянскай справе і Рэдакцыйных камісій. У 1877—1892 гдах галосны Сакт-Пецярбургскай гарарадской думы член гарадской вучэльніцкай камісіі ў 1877—1883 і 1885—1892 гадх, гарадской фінансавай камісіі ў 1879—1881 гадах, таварыш (намеснік) гарадскога галавы ў 1883—1885 гадах. Ганаровы міравы суддзя Велікалуцкага павета ў 1879—1885 гадах і з 1891 года. У 1870—1892 гадах рэдактар і выдавец часопіса «Русская старина».

Памёр М. І. Сямеўскі 21 сакавіка 1892 года ў Кранштаце. Пахаваны на Новадзявочых могілках у Санкт-Пецярбургу.

Навуковая і грамадская дзейнасць

Выступаць у друку М. І. Сямеўскі пачаў у 1856 годзе. У 1850-1860-х гадах публікаваў напісаныя на аснове архіўных дакументаў гісторыка-біяграфічныя нарысы пра расійскіх манархаў і інш. Супрацоўнічаў у выданнях Вольнай рускай друкарні (Лондан, быў тайным карэспандэнтам «Палярнай зоркі», сабраў вакол сябе гурток апазіцыйна настроеных асоб, знаходзіўся пад наглядам «Трэцяга аддзяленння». Увёў у навуковы абарот шэраг дакументаў па гісторыі Расіі XVIII — 1-й паловы XIX стагоддзяў, матэрыялы па гісторыі руху дзекабрыстаў і гісторыі рускай літаратуры XIX стагоддзя. Аўтар гісторыка-краязнаўчых прац: нататкі пра горад Вялікія Лукі і Велікалуцкі павет, нарыс гісторыі горада Паўлоўска і інш. Выяўляў і друкаваў матэрыялы сямейных і правінцыяльных архіваў, у тым ліку мемуары і запіскі А. Ц. Болатава, Я. П. Шахоўскага, Э. Мініха, дзекабрыстаў і інш. З 1867 года збіраў і публікаваў аўтографы вядомых сучаснікаў. Быў членам Археаграфічнай камісіі і ганаровым членам Археалагічнага інстытута.

Таксама М. І. Сямеўскі прыкладаў шмат намаганняў па развіцці ў Вялікіх Луках і Велікалуцкім павеце адукацыі, асветы і культуры, рабіў ахвяраванні дабрачынным установам. Пры яго падтрымцы ў Вялікіх Луках былі адкрыты рэальнае вучылішча і жаночая прагімназія. Пастаянна ахвяраваў кнігі і для Велікалуцкай грамадскай бібліятэкі. За вялікія заслугі перад горадам М. І. Сямеўскаму было прысвоена званне ганаровага грамадзяніна Вялікіх Лук.

Памяць

У Вялікіх Луках у 1992 годзе прайшлі краязнаўчыя чытанні, прысвечаныя памяці М. І. Сямеўскага. У 1998 годзе прайшла навукова-практычная канферэнцыя «М. І. Сямеўскі: час і людзі». У 1993 годзе Малы савет гарадскога Савета народных дэпутатаў прысвоіў Велікалуцкай цэнтральнай гарадской бібліятэцы імя М. І. Сямеўскага.

Літаратура

• Лукашэвіч А. М. Сяме́ўскі Міхаіл Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 345. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Семе́вский Михаил Иванович // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 224—225. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Семевский, Михаил Иванович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907. — Т. XXIX.
• Семевский Михаил Иванович // Псковская энциклопедия / Главный редактор — А. И. Лобачёв. — Псков: Псковское региональное общественное учреждение — издательство «Псковская энциклопедия», 2007.

Спасылкі

• Семевский Михаил Иванович // Муниципальное автономное учреждение культуры «Централизованная библиотечная система» города Пскова (руск.)
• Семевский Михаил Иванович // Биографика СПбГУ. Санкт-Петербургский государственный университет (руск.)
• Семевский Михаил Иванович // Лукиград — Великие Луки (руск.)
• Семевский Михаил Иванович (1837—1892) // Виртуальный музей книги «Дыхание веков» Псковской областной универсальной научной библиотеки (руск.)