Прынцэса Уэльская

Прынцэса Уэльская
Прынцэса Уэльская
	англ.: Princess of Wales
	; Герб Прынцэсы Уэльскай
	; Пасаду займае; Кэтрын ; з 9 верасня 2022
Форма звароту	Яе Каралеўская Высокасць
Афіцыйная рэзідэнцыя	Кларэнс-хаус
Прызначаецца	Вялікабрытанія
Пасада з’явілася	1361
Першы на пасадзе	Элеанора дэ Манфор (валійскі тытул); Джаан Кенцкая (брытанскі тытул)
Сайт	royal.uk/the-princess-of…

Прынцэса Уэльская (англ.: Princess of Wales; валійск.: Tywysoges Cymru) — тытул, які носяць жонкі валійскіх кіраўнікоў (з 14 стагоддзя спадкаемцаў англійскага, пазней брытанскага трона). Брытанскі ветлівы тытул.

Сёння належыць Кэтрын, жонцы прынца Уэльскага Вільяма.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Магчыма, тытул насілі жонкі незалежных валійскіх прынцаў, але сведчанняў гэтага няма. У шлюбе з прынцамі Уэльскімі былі Джаана (або Сіван), Ізабэла дэ Браўз і Элізабэт Ферэрс.

Раней за «прынцэсу» (валійск.: tywysoges) з’явіўся тытул «каралева» (валійск.: brenhines). Яго насілі Ангарад фэрх Оўайн, жонка Грыфіда ап Кінана, і Крысцін фэрх Гаронві, жонка Оўайна Гвінеда («каралева-ўдава»).^[1]

Элеанора дэ Манфор — першая, паводле пісьмовых крыніц, карысталася тытулам прынцэсы. Яна была замужам за Лівелінам ап Грыфідам, адным з апошніх незалежных прынцаў Уэльса. Яна памерла неўзабаве пасля нараджэння сваёй адзінай дачкі Гвенліян, якая пасля смерці бацькі трапіла ў палон зусім немаўляткам.

З 1301 года тытул прынца Уэльскага належаў спадчыннікам англійскага, а пасля 1707 года і брытанскага прастола. Тытул прынцэсы Уэльскай ніколі не быў самастойным (жанчына не магла атрымаць яго ў спадчыну).

Спіс прынцэс Уэльскіх[правіць | правіць зыходнік]

Жонкі валійскіх кіраўнікоў[правіць | правіць зыходнік]

Імя	Муж	Нараджэнне	Смерць	Заўвагі
Джаана Уэльская	Лівелін Вялікі	1191	2 лютага 1237	Вядомая як Сіван у Уэльсе; Лэдзі Уэльская і Сноўданская;^[2] Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай^[3]
Ізабэла дэ Браўз	Давыд ап Лівелін	1222	1248	Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай^[4]
Элеанора дэ Манфор	Лівелін ап Грыфід	1252	19 чэрвеня 1282	Прынцэса Уэльская; Лэдзі Сноўдан^[5]^[6]^[7]
Элізабэт Ферэрс	Давыд ап Грыфід	1250	1300	Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай^{[крыніца?]}
Гвенліян Уэльская	—	чэрвень 1282	7 чэрвеня 1337	Прынцэса Уэльская;^[8] дачка Лівеліна ап Грыфіда
Маргарэт Ханмер	Оўайн Гліндур	1370	1420	Пазней даданая ў лік прынцэс^[9]
Катрын фэрх Оўайн Гліндур	Эдмунд Морцімер		1413	Прыпушчаецца, што яна была прынцэсай Уэльскай; дачка Оўайна Гліндура^[10]

Жонкі спадкаемцаў англійскага і брытанскага трона[правіць | правіць зыходнік]

Імя	Нараджэнне	Шлюб	Атрымала тытул	Муж	Змена тытула	Смерць	Заўвагі
Джаана Кенцкая	19 верасня 1328	10 кастрычніка 1361		Эдуард Вудстак	7 чэрвеня 1376 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай	7 жніўня 1385
Ганна Невіл	11 чэрвеня 1456	13 снежня 1470		Эдуард Вэстмінстэрскі	4 мая 1471 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай	16 сакавіка 1485	Пасля ўзяла шлюб з Рычардам III і стала яго каралевай-кансортам
Кацярына Арагонская	16 снежня 1485	19 мая 1499 (па даверанасці) 14 лістапада 1501		Артур Цюдар	2 красавіка 1502 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай	7 студзеня 1536	Пазней узяла шлюб з Генрыхам VIII і стала яго каралевай-кансортам
Караліна Брандэнбург-Ансбахская	1 сакавіка 1683	22 жніўня 1705	27 верасня 1714	Джордж Аўгуст	11 чэрвеня 1727 Муж стаў каралём пад імем Георг II; стала каралевай-кансортам	20 лістапада 1737
Аўгуста Саксен-Кобург-Альтэнбургская	30 лістапада 1719	17 красавіка 1736		Фрэдэрык Луі	31 сакавіка 1751 Смерць мужа; стала прынцэсай-удавой Уэльскай	8 лютага 1772
Караліна Браўншвайгская	17 мая 1768	8 красавіка 1795		Джордж Аўгуст Фрэдэрык	29 студзеня 1820 Муж стаў каралём пад імем Георг IV; стала каралевай-кансортам	7 жніўня 1821
Аляксандра Дацкая	1 снежня 1844	10 сакавіка 1863		Альберт Эдвард	22 студзеня 1901 Муж стаў каралём пад імем Эдуард VII; стала каралевай-кансортам	20 лістапада 1925
Марыя Тэкская	26 мая 1867	6 ліпеня 1893	9 лістапада 1901	Джордж Фрэдэрык Эрнэст Альберт	6 мая 1910 Муж стаў каралём пад імем Георг V; стала каралевай-кансортам	24 сакавіка 1953
Дыяна Спенсер	1 ліпеня 1961	29 ліпеня 1981		Чарлз Філіп Артур Джордж	28 жніўня 1996 Развялася; захавала тытул прынцэсы Уэльскай	31 жніўня 1997
Каміла Паркер-Боўлз	17 ліпеня 1947	9 красавіка 2005		Чарлз Філіп Артур Джордж	8 верасня 2022 Муж стаў каралём пад імем Карл III; стала каралевай-кансортам		Замест тытула прынцэсы выкарыстоўвала зварот герцагіня Корнуальская
Кэтрын Мідлтан^[11]	9 студзеня 1982	29 красавіка 2011	9 верасня 2022	Уільям Артур Філіп Луі	Цяперашняя прынцэса

Зноскі

↑ Мэсер, Дана Р. (2020-09-30). Joan, Lady of Wales: Power and Politics of King John's Daughter [англійская]. Pen and Sword History. ISBN 978-1-5267-2932-3.
↑ Messer, Danna R. (2020-09-30). Joan, Lady of Wales: Power and Politics of King John's Daughter [англійская]. Pen and Sword History. p. 172. ISBN 978-1-5267-2932-3.
↑ Sims-Williams, Patrick (2010-11-25). Irish Influence on Medieval Welsh Literature [англійская]. OUP Oxford. p. 297. ISBN 978-0-19-159159-4.
↑ Fisher, Deborah C. (2005). Princesses of Wales [англійская]. University of Wales Press. p. 6. ISBN 978-0-7083-1936-9.
↑ Calendar of Patent Rolls, 1272-81, 306; CPR, 1281-92, 11
↑ Calendar of Ancient Correspondence, 75-76
↑ Foedera I, ii, 576, 584, 587
↑ Дэбора Фішэр (2005). Princesses of Wales. University of Wales Press. pp. viii–ix. ISBN 9780708319369.
↑ Deborah Fisher, Princesses of Wales (University of Wales Press, 2005)
↑ Issues of the Exchequer, Hen. III — Hen. VI, ed. F Devon (Record Commission, 1837), p. 327
↑ King Charles III pays tribute to his 'darling mama' in first address (нявызн.). BBC.com (9 верасня 2022).

[1] Мэсер, Дана Р. (2020-09-30). Joan, Lady of Wales: Power and Politics of King John's Daughter [англійская]. Pen and Sword History. ISBN 978-1-5267-2932-3.

[2] Messer, Danna R. (2020-09-30). Joan, Lady of Wales: Power and Politics of King John's Daughter [англійская]. Pen and Sword History. p. 172. ISBN 978-1-5267-2932-3.

[3] Sims-Williams, Patrick (2010-11-25). Irish Influence on Medieval Welsh Literature [англійская]. OUP Oxford. p. 297. ISBN 978-0-19-159159-4.

[4] Fisher, Deborah C. (2005). Princesses of Wales [англійская]. University of Wales Press. p. 6. ISBN 978-0-7083-1936-9.

[5] Calendar of Patent Rolls, 1272-81, 306; CPR, 1281-92, 11

[6] Calendar of Ancient Correspondence, 75-76

[7] Foedera I, ii, 576, 584, 587

[:2-8] Дэбора Фішэр (2005). Princesses of Wales. University of Wales Press. pp. viii–ix. ISBN 9780708319369.

[9] Deborah Fisher, Princesses of Wales (University of Wales Press, 2005)

[10] Issues of the Exchequer, Hen. III — Hen. VI, ed. F Devon (Record Commission, 1837), p. 327

[11] King Charles III pays tribute to his 'darling mama' in first address (нявызн.). BBC.com (9 верасня 2022).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]