Пільтэнская акруга
| Пільтэнская акруга | |
|---|---|
| Краіна | |
| Уваходзіць у | |
| Адміністрацыйны цэнтр | |
| Дата ўтварэння | 10 красавіка 1585 |
| Дата скасавання | 1795 |
| Плошча |
|
 |
|
Пільтэнская акруга (лац.: Districtus Regii Piltensis, ням.: Kreis Pilten) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Рэчы Паспалітай у XVI—XVIII стст. Знаходзілася ў Інфлянтах (на захадзе сучаснай Латвіі), складалася з 3 адасобленых тэрытарыяльных масіваў. Галоўныя гарады — Пільтэн (Пільтэнэ), Газенпот (Айзпутэ). З XIII ст. гэта тэрыторыя Курляндскага біскупства, у 1559 годзе біскуп прадаў свае ўладанні Даніі. У 1583 годзе Рэч Паспалітая пачала вайну з Даніяй за гэтыя землі, якая скочылася падпісаннем 10 красавіка 1585 года Кроненборгскага дагавора. Данія за 30 тыс. талераў адмовілася ад акругі на карысць Рэчы Паспалітай. У 1611 годзе створана аўтаномная Пільтэнская акруга, падначаленая непасрэдна каралю польскаму і вялікаму князю літоўскаму. У 1656 курляндскаму герцагу ўдалося падначаліць акругу сабе, аднак у 1717 годзе прызначаная каралём камісія пазбавіла герцага правоў на яе. Вярхоўным органам улады ў Пільтэнскай акрузе была ландрацкая калегія (6 ландратаў і 1 пісар), якую выбіраў курляндскі ландтаг з ліку пільтэнскай шляхты і зацвярджаў кароль. Ландрацкая калегія была і вышэйшым судом у акрузе. З 1611 года дзейнічаў асобы свод права — Пільтэнскі статут. Чатырохгадовы сойм 1788—1792 гадоў пераўтварыў у 1791 годзе акругу ў Пільтэнскі павет. Пасля 3-га падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе ў складзе Расійскай імперыі.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Пільтэнская акруга на сайце Электронная энцыклапедыя «Вялікае Княства Літоўскае»